روش برخورد با کودکان خشن و بی ملاحظه

مشکل اینجاست که کودکان در دوره سنی مذکور برای تشخیص حد و حدود خود, از پختگی کافی بهرمند نیستند

زمانی میرسد که فرزندتان در فاصله سنی ۸ تا ۱۰ (و اگر خواهر و برادر بزرگتری داشته باشد، زودتر)، از کوچولوی دوست داشتنی خنده رویی که از دیدن شما با شادی لبخند میزد، به موجودی تبدیل میشود که هنگامی که برای بار چندم به او یادآوری میکنید لباسهایش را جمع کرده و در کمد بگذارد، صاف در چشمتان نگاه میکند و میپرسد : "چرا؟ مگه مجبورم؟"

گاهی او به قدری از خود مطمئن است که وقتی او را تهدید میکنید در صورت جمع نکردن لباسهایش نمیتواند به جشن تولد دوستش برود، با نیشخندی میگوید "خوب که چی؟" روشهای بی ادبانه و همراه با خشونت او به حدی ناراحتتان میکند که ناخودآگاه فکر میکنید "مگر انقدر بزرگ نشده که عقلش برسد؟"

بله بزرگ شده، اما در سنی است که نیاز دارد قدرت خود در سنین قبل از نوجوانی محک بزند.دکتر ریچارد گالاگر (Richard Gallagher)سرپرست انستیتوی والدین در مرکز تحقیقات کودکان نیویورک، میگوید سالهای قبل از دوره تحصیلی راهنمایی و راهنمایی دوران تغییرات بزرگ فیزیکی، احساسی و شناختی است.

فرزند شما سعی میکند خود را بشناسد و احساسات خود را در برابر هرچیز ارزیابی کند. به گفته کتر گالاگر " یک روش انجام دادن اینکار، آزمودن روشهای متلف حرف زدن و به مبارزه طلبیدن قدرت شماست. او عمدا شما را کنار میزند و میخواهد شما متوجه شوید که او رئیس خودش است. " هنگامی که او تمام گفته ها و رفتارهای شما را مورد تردید و بازخواست قرار میدهد – خوب که چی؟- یا ناگهان حرفتان را قطع کرده و با بی حوصلگی مسخره آمیزی میگوید: "مامان، من هم که همین الان داشتم همینو میگفتم" در واقع دارد از نیازها و عقاید خود دفاع میکند. "و چه کسی بهتر از شخصی که همیشه او را دوست داشته و خواهد داشت؟"

مشکل اینجاست که کودکان در دوره سنی مذکور برای تشخیص حد و حدود خود، از پختگی کافی بهرمند نیستند. بخشی از کورتکس مغز- ناحیه ای که حاکم بر استدلال، کنترل انگیزه های ناگهانی و توانایی تشخیص عواقب اعمال و رفتار است- تا اواخر دوره نوجوانی –سنین ۱۳ تا ۱۸ سالگی- یا اوایل دهه ۲۰ زندگی به طور کامل شکل نمیگیرد.

از طرفی، این ناحیه به شدت تحت تاثیر بادامه مغز یا (amygdala) است که واکنشهای مبارزه یا فرار –واکنشی غریزی برای بقا در جانوران که آنان را در مواجهه با خطر بلافاصله به ماندن و مبارزه یا فرار وامیدارد- را کنترل میکند. به گفته دکتر استیون اتکینز (Steven Atkins) استادیار روانشناسی کودک و نوجوان "هنگامی که این ناحیه تحریک میشود، ممکن است کودک بلافاصله هر چه شما میگویید یا انجام میدهید را به عنوان حرکتی خصمانه در نظر گرفته و واکنشی متناسب با آن نشان دهد."

البته فراموش نکنید که خود ما نیز چنین رفتارهایی را تشویق و ترویج میکنیم. به گفته دکتر اتکینز: " ما در جهانی سرکش و گستاخ زندگی میکنیم. کودکان به اشعار مستهجن و بی ادبانه ترانه ها گوش میدهند، نوشته های خشن و گستاخانه اینترنتی را میخوانند و برنامه هایی را در تلویزیون تماشا میکنند که در اکثر آنها موقعیتهای طنز و درام، هردو با تحقیر و اهانت به دیگران شکل میگیرد. آنها شاهد تعابیر و گفته های متلک بار و خشن همکلاسان خود در مدرسه هستند." ممکن است کودک برای جور شدن با گروه در مدرسه، با شیوه رفتار "با حال و بی اعتنایی" که به خود میگیرد، از لحن صحبت و روشهای نیش و کنایه دار کلامی هم مدرسه ایهای بزرگتر و قویتر خود استفاده کند. فعلا که دوستانش از این طرز رفتار دچار مشکل نشده اند، پس او نیز از آنها پیروی میکند.

● تغییر و تحول مثبت در شیوه رفتار

هیچ کس دوست ندارد فرزندی بی ادب و شرور بار آورد. با اینحال کارهایی که والدین انجام میدهند و کارهایی که انجام نمیدهند، موجب گستاخی فزاینده آنان میشود. به گفته میشل بوربا (Michele Borba) روانشناس، نویسنده و دارای دکترای آموزش و پرورش، والدین دچار قحطی زمان هستند. " ما – به عنوان والدین- بیش از حد خسته و بیش از حد مستهلک هستیم. گذراندن اوقاتی خوش با فرزندان، بدون جر و بحث و درگیری آرزوی ماست." ما به همین دلیل اظهارنظرهای منتقدانه و ناگوار را نشنیده گرفته و یا برای گریز از بحث و جنگ اعصاب بیشتر، در نهایت لباسها را خودمان جمع کرده و مرتب میکنیم.

علاوه بر این، بخش بزرگی از فرهنگ ما بر مبنای موفقیت کودکان در درس و در امور ورزشی بنا شده است، این تمرکز بر موفقیتهای بیرونی موجب میشود که اخلاقیات و ادب و به عبارتی "پرورش" عمر کوتاهی داشته باشد. زیرا این روزها کسی برای مهربان بودن، یاری رساندن و سخاوتمند بودن جایزه نمیگیرد. از طرفی در میان دختران سنین قبل از نوجوانی نیز شیوه و لحن صحبتی ایجاد شده است که بسیار نامتناسب با شخصیت و ظاهر ظریف و بچگانه آنان است. به گفته بوربا "زیرا والدین به قدری دختران خود را به دفاع از خودشان و مراقبت از حقوق و شرف خود تشویق میکنند که آموختن شیوه های قاطع و احترام برانگیز را فراموش کرده و دختران در عوض مهاجم، بی اعتنا و بی ملاحظه میشوند."

msn.com

---