جنگ سوبسیدها در صنعت کشتی سازی تقابل کره جنوبی و اتحادیة اروپا

صنعت کشتی سازی در چند سال اخیر به عاملی برای اختلاف بین اتحادیة اروپا و کره جنوبی تبدیل شده است اتحادیه اروپا همواره دولت کره جنوبی را متهم کرده است که با دادن یارانه به صنایع کشتی سازی, باعث رونق غیرعادی صنایع کشتی سازی خود و ورشکستگی کشتی سازان اروپایی شده است

آخرین اخبار در مورد نزاع کره جنوبی و اتحادیة اروپا را که در سال ۲۰۰۴ در رسانه­های گروهی مختلف دنیا انعکاس گسترده‌ای داشته است در ذیل آمده است :

شکایت اتحادیه اروپا به سازمان تجارت جهانی

اتحادیه اروپا در ماه ژوئن ۲۰۰۴ شکوائیة خود از دولت کره جنوبی را تسلیم سازمان تجارت جهانی کرد و مدعی شد دولت کره جنوبی با دادن یارانه در حدود ۲۰ درصد به کشتی‌سازان خود باعث رقابت ناعادلانه در بازار صنعت کشتی‌سازی و حذف کشتی‌سازان اروپایی از صحنه رقابت شده است. اتحادیة اروپایی این اقدامات کره را در جهت نقض قوانین تجارت جهانی دانسته و از WTO خواسته است كه فشارهای قانونی بر دولت کره جنوبی اعمال شود تا از دادن یارانه به کشتی‌سازان اجتناب کند.

هم اکنون اتحادیة اروپا در حال انجام اقداماتی علیه بانک صادرات و واردات کره جنوبی (KEXIM) است؛ چرا که سوبسیدها از طریق این بانک به کشتی‌سازان اختصاص می‌یابد. همچنین اقدامات دیگری علیه شرکت دوو (Daewoo) که دومین رتبة ساخت کشتی‌‌ دنیا را در اختیار دارد در حال انجام است، چرا که به اعتقاد اتحادیة اروپا، این شرکت سهم زیادی از یارانه‌های دولتی را نصیب خود کرده است.

اروپایی‌ها معتقدند دولت کره تا ۲۰ درصد قیمت کشتی را یارانه می‌دهد و بدین ترتیب کشتی‌سازان کره‌ای کشتی را پایین‌تر از قیمت تولید شدة آن می‌فروشند. به هرحال صنعت کشتی‌سازی اروپا از رونق افتاده است بطوری­که اروپایی­ها از سهم ۲۰ درصدی خود از بازار کشتی‌سازی دنیا در سال ۹۹ به سهم ۸ درصد در سال ۲۰۰۲ نزول کرده­اند و در همین مدت سهم کشتی‌سازان کره از ۲۸ درصد بازار جهانی به ۳۶ درصد رسیده است. تعطیلی بسیاری از کارخانجات کشتی‌سازی اروپایی معضلات بسیاری را برای آنها ایجاد کرده و خسارت چند میلیارد دلاری را بر کشورهای کشتی‌ساز اتحادیه اروپا تحمیل کرده است.

مقابله به مثل اتحادیة اورپا

اتحادیة اروپا اعطای کمک مالی به کشتی‌سازان اروپایی را تا ۳۱ مارس ۲۰۰۵ تمدید کرد. در ماه مارس ۲۰۰۳ اتحادیة اروپا برای مقابله با کشتی‌سازان کره‌ای، موافقت کرده بود که دولت آلمان به کشتی‌سازان خود ۶ درصد یارانه پرداخت کند که در ماه نوامبر ۲۰۰۳ برای کشتی‌سازان اسپانیایی نیز این اجازه صادر شد. این اقدام اتحادیة اروپا یک مقابله به مثل به شمار می‌رود و با این امید صورت می­گیرد تا کرة جنوبی در دادن یارانه به کشتی‌سازان خود تجدید نظر نموده یا میزان یارانه‌های خود را کاهش دهد.

سرانجام در ژانویة ۲۰۰۴ اتحادیة اروپا برای جلوگیری از ورشکستگی و حذف کامل کشتی‌سازان اروپایی از صحنه رقابت موافقت کرد که کلیة کشورهای سازندة کشتی اروپا تا ۳۱ مارس ۲۰۰۵ به میزان ۶ درصد ارزش کشتی به کشتی‌سازان خود یارانه بدهند.

این یارانه تنها شامل ساخت کشتی‌های حمل گاز (LNG) ، فرآورده‌بر و کانتینربر می‌شود. این قانون از سوی ۱۵ عضو اتحادیة مورد تصویب قرار گرفت. تصویب این قانون در اتحادیة اروپا، مورد اعتراض سازمان تجارت جهانی (WTO) قرار گرفت. چرا که دادن یارانه دولتی به صنایع بر خلاف قوانین تجارت جهانی است.

شکایت متقابل کره جنوبی

کرة جنوبی نیز متقابلاً شکوائیه‌ای از اتحادیة اروپا در ماه سپتامبر ۲۰۰۳ تسلیم WTO کرد. این شکایت به دلیل تصویب قانون اعطای یارانة ۶ درصدی به کشتی‌سازان اروپایی است که برخلاف قوانین تجارت جهانی به شمار می­رود. کره مدعی شده است که هیچگونه یارانه‌ای را به کشتی‌سازان خود نمی‌پردازد ولی اروپایی‌ها با تصویب این قانون رقابت ناعادلانه‌ای را در بازار کشتی‌سازان دنیا باعث می‌شوند.

کره­ای­ها: ما بی­تقصیریم

کره‌ای‌ها علت پایین بودن قیمت کشتی‌ در این كشور را نه یارانه‌های دولتی بلکه نیروی کار ارزان، بازدهی بالا و روش­های تولید نوین کشتی­سازی‌ می‌دانند که اروپایی‌ها از آنها بی‌بهره‌اند. WTO کار روی پروندة نزاع بین کرة جنوبی و اتحادیة اروپا را شروع کرده و احتمالاً گزارش نهایی این پرونده تا ماه آگوست ۲۰۰۴ اعلام خواهد شد.

راه حل­های دیگر اتحادیه اروپا

اتحادیة اروپا برای ارتقای کشتی‌سازان خود یک برنامة ۳۰ مرحله‌ای را از ژانویه ۲۰۰۴ تا سال ۲۰۱۵ طرح‌ریزی کرده که اولین مرحله آن، دو برابر کردن بودجة تحقیقاتی کارخانجات کشتی‌سازی می‌باشد.

تحلیل:

با توجه به سابقة این مشاجرات، آنچه مشخص است این نزاع پایانی ندارد و سالهاست که عامل مشاجرة بین کره جنوبی و اروپا است و بعید به نظر می‌رسد سازمان تجارت جهانی نیز بتواند راه حلی برای این پرونده بیابد. دولت­مردان کره‌ای وابستگی و علاقة زیادی به صنعت کشتی‌سازی دارند چرا که در كنار این صنعت، صنایع جانبی بسیاری در این کشور فعال شده‌اند. صنعت کشتی‌سازی برای کره اهمیت حیاتی دارد و این صنعت را به عنوان پشتوانه­ای برای کلیه صنایع خود برگزیده و همچنان به هر قیمتی آن را حفظ و حمایت خواهد کرد و اعطای یارانه‌های دولتی کرة جنوبی نیز در همین راستا تفسیر می­شود.

از دید کره‌ای‌ها، کشتی‌سازان اتحادیة اروپا باید میدان را خالی كنند و كل صنعت كشتی ­سازی را به کشتی‌سازان جنوب شرقی آسیا بسپارند و خود به دنبال صنعت دیگری بروند!

کاهش قیمت کشتی‌در کشورهای جنوبی شرقی آسیا به حدی است که پایین بودن دستمزد، راندمان بالا و روشهای جدید ساخت کشتی، باز هم نمی‌تواند توجیه خوبی برای دخالت نداشتن یارانه‌های دولتی در کاهش قیمت کشتی‌ها باشد.

به هر حال حساسیت­های بسیار زیاد دولتمردان كره­ای و اروپایی دربارة صنعت كشتی­سازی می­تواند درسی برای مسئولین كشور ما باشد چرا كه سال­هاست از قافلة رشد صنایع دریایی عقب مانده­ایم و بدیهی است كه " عقب مانده " باید تلاش و سرعت حركت خود را دوچندان كند. براستی آیا ما را هم در قافلة كشتی­سازان راه خواهند داد؟

منابع

• www.eubusiness.com

• www.sg.biz.com

• www.iht.com