قابلیت کارت های هوشمند

کارکرد های کارت های اعتباری

یک کارت هوشمند قطعه‌ای پلاستیکی است که اطلاعات مورد نیاز دارنده آن به‌صورت نوار مغناطیسی و یا یک ریزپردازنده تعبیه شده درجسم کارت‌است. بعضی از کارشناسان حوزه تجارت الکترونیک، این کارت‌ها را چنین تعریف کرده اند: کارت هوشمند در عمل نوعی کارت اعتباری است که مغز روی آن تعبیه شده است؛ که منظور از مغز، همان تراشه رایانه‌ای است. بنابراین، ظرفیت حافظه کارت‌های هوشمند، به مراتب بیشتر از کارت‌های مغناطیسی خواهد بود.

به عنوان نمونه، ظرفیت یک کارت مغناطیسی در حدود ۱۲۵ بایت است درصورتی که ظرفیت یک کارت هوشمند می‌تواند بین یک الی۶۴ کیلو بایت باشد. یکی از مزایای اصلی کارت‌های هوشمند حجم حافظه و امنیت اطلاعات موجود روی تراشه آن است. به‌طوری که این اطلاعات از طریق مدار منطقی موجود در تراشه، حفاظت می‌شود. به همین دلیل، نفوذ به اطلاعات دارنده کارت بسیار دشوار است. بنابراین می‌توان از این فن‌آوری به عنوان یک حافظه برنامه شونده، قابل حمل و مقاوم در برابر نفوذ، نام برد.

● تاریخچه کارت‌های هوشمند

براساس گزارش‌های منتشر شده، اولین کارت هوشمند حاوی یک ریزپردازنده، در سال ۱۹۶۷ میلادی و توسط دو مهندس آلمانی ابداع شد. این اختراع منتشر نشد تا اینکه یک روزنامه‌نگار فرانسوی در سال ۱۹۷۴ م، اختراع کارت هوشمند را در فرانسه به ثبت رسانیده و خبر ظهور این فن‌آوری را منتشر کرد. با رشد فن‌آوری ساخت و تولید، هزینه تولید یک کارت هوشمند به شدت کاهش یافت تا اینکه در سال ۱۹۸۴م، با بهره گیری اداره‌های پست و مخابرات فرانسه ازکارت‌های تلفن، واقعه مهمی به ثبت رسید. از این تاریخ به بعد، انحصار کارت‌های هوشمند تنها به عنوان کارت‌های بانکی، شکسته شد و امروزه کاربردهای گسترده‌ای از این نوع کارت‌ها در جامعه مشاهده می‌گردد.

در سال ۱۹۸۷ م، استانداردی برای نقل و انتقال اطلاعات روی کارت‌ها به ثبت رسید (۷۸۱۶)و این استانداردسازی باعث شد تا امروزه کارت‌های تولید شده توسط سازنده‌های مختلف، به راحتی از طریق سیستم‌های مختلف کارت خوان به تبادل و جابه‌جایی اطلاعات بپردازند.

● انواع کارت‌های هوشمند

براساس خصوصیات فیزیکی و جسم کارت، این کارت‌ها را می‌توان به چهار نوع اصلی تحت عنوان: کارت‌های حافظه ای، کارت‌های تماسی، کارت‌های غیر تماسی و کارت‌های ترکیبی تقسیم کرد.

● کارت‌های حافظه ای

این کارت‌ها مانند کارت‌های مغناطیسی، صرفا به منظور نگهداری اطلاعات مورد استفاده قرار می‌گیرند. بنابراین، از این نوع کارت‌ها برای پردازش اطلاعات استفاده نخواهد شد. بدون وجود یک CPU، ارتباط بین کارت و دستگاه کارت خوان از یک کانال ارتباطی که کاملا تحت کنترل دستگاه کارت خوان است، هدایت می‌گردد. در این نوع ازکارت‌های هوشمند، اطلاعات امنیتی بر روی کارت ضبط شده و بدون «کلمه رمز صاحب کارت»، ورود به اطلاعات موجود ممکن نخواهد بود.

● کارت‌های تماسی

نوع پیچیده تر کارت‌های هوشمند، کارت‌های تماسی هستند که عملا یک تراشه در آنها تعبیه شده است. در این تراشه چهار نوع اطلاعات اصلی وجود دارد که عبارتند از: حافظه فقط خواندنی، حافظه غیر فرار حافظه موقت و ابزار ورود و خروج اطلاعات. در بخش حافظه فقط خواندنی کارت، سیستم عامل تراشه نگهداری می‌شود. سیستم عامل، تمامی دستورات صادر شده از ترمینال مرکزی را اجرا کرده و نتایج مربوطه را به مرکز مخابره می‌کند. دیگر اطلاعات وبرنامه‌های کاربردی، در بخش حافظه غیر فرار نگهداری می‌شود. از جمله ویژگی‌های مهم این نوع کارت، امنیت بالای آن در تبادل اطلاعات است. چنانچه اطلاعات به‌طور مناسب روی کارت ذخیره شود، حتی در صورت مفقود شدن کارت، اطلاعات موجود آن برای دیگران غیر قابل دسترس خواهد بود.

● کارت‌های غیر تماسی

کارت‌های تماسی، به رغم برخورداری از امنیت بالا، برای مکان‌هایی که از حجم بالای تراکنش اطلاعات یا پول برخوردار باشند، مناسب نخواهند بود (مانند سکوهای مترو و محل‌های خرید بلیت در ساعات اوج تردد روزانه). در اینگونه کارت ها، با استفاده از فرکانس رادیویی و بدون نیاز به خروج کارت از کیف دارنده آن، اطلاعات مورد نیاز منتقل می‌شود. در فن‌آوری به‌کار رفته، دستگاه کارت خوان بدون تماس فیزیکی با خود کارت، اقدام به انتقال اطلاعات و انجام تراکنش مالی می‌کند. انرژی مورد نیاز برای فعال شدن تراشه، ممکن است به دو صورت تدارک دیده شود؛ یکی از طریق باتری مینیاتوری تعبیه شده بر روی کارت و یا از طریق امواج میکروویو که توسط دستگاه کارت خوان مخابره شده و توسط کارت دریافت خواهد شد. در حال حاضر بالغ بر حدود ۱۶ نوع کارت غیر تماسی با فن‌آوری‌های مختلف، در بازار وجود دارند که البته به دلیل جدید بودن این فن‌آوری و قیمت تولید آنها، هنوز به صورت گسترده مورد استفاده جوامع قرار نگرفته است.

● کارت‌های ترکیبی

کارت‌های تماسی و غیر تماسی، از پروتکل‌های ارتباطی متفاوتی استفاده می‌کنند و هر یک دارای محاسن و معایبی هستند. اولی از امنیت بالاتری برخوردار است و دومی برای تراکنش‌های متعدد در زمان خیلی کوتاه مناسب خواهد بود. برای بهره گیری از ترکیب فن‌آوری‌های فوق، دو راه وجود دارد الف: تولید دستگاه‌های کارت خوانی که بتواند اطلاعات هر دو نوع کارت (تماسی و غیر تماسی) را بخواند، ب: تولید کارت‌هایی که ترکیبی از هر دو نوع فن‌آوری را به‌طور یکجا ارائه دهد. به دلیل گزاف بودن تولید دستگاه‌های کارت خوان فوق، اخیرا از کارت‌های ترکیبی استفاده شده است.

● مزایای کارت‌های هوشمند

با گذر زمان، سازمان‌های مختلفی خدمات خود را از طریق کارت‌های هوشمند ارائه می‌دهند و به عبارتی، دامنه بهره برداری از مزایای این کارت ها، با سرعت در حال گسترش است. مهم‌ترین مزایایی که تا کنون برای این کارت‌ها برشمرده اند، عبارتند از:

افزایش امنیت و سهولت انجام معاملات، کاهش تردد به بانک‌ها جهت دریافت یا پرداخت وجه نقد، امکان ردیابی خطاهای انجام شده در معاملات روزمره، کاهش ریسک و خطر نگهداری و حمل و نقل وجه نقد، کاهش ریسک دریافت اسکناس و چک پول‌های جعلی، صرفه جویی در هزینه‌های نیروی انسانی، ایجاد تشخص و تمایز برای دارنده کارت، عدم نیاز به شمارش مکرر پول در طول سفر، کاهش ترافیک و تردد شهروندان، کاهش هزینه چاپ و نظارت بر امحاء اسکناس، کاهش زمان انجام مبادلات مالی – تجاری، کاهش خطر انتقال آلودگی‌ها و عوامل بیماری زا در اثر مبادله و نگهداری اسکناس، افزایش اعتماد و امید، ارتقای ظرفیت‌های ساختاری فن‌آوری اطلاعات.

بدیهی است که با فراگیر شدن استفاده از کارت در فعالیت‌های روزانه، رضایت مندی و آرامش شهروندان افزایش یافته و در کنار ایجاد امنیت و آرامش روزمره، فرهنگ شهروندی ارتقا خواهد یافت.

● استانداردهایی از کارت

EMBOSSED CARDS قدیمی ترین نوع کارت با قابلیت خواندن ماشین برای شناسایی کارت و چاپ به صورت برجسته برای شناسایی انسان که استاندارد آن در شکل زیر مشاهده می‌شود

ISO ۷۸۱۱ standard (‘Identification Cards – Recording Technique’). ۱,۳ ناحیه اول برای شماره شناسایی با ۱۹ کاراکتر ناحیه دوم برای مشخصات و آدرس دارنده کارت ۴ در ۲۷ کاراکتر A = ۲۱.۴۲ +_ ۰.۱۲ mm, B = ۱۰.۱۸ +_ ۰.۲۵ mm, D = ۱۴.۵۳ mm, E = ۲.۴۱−۳.۳۰ mm, F = ۷.۶۵ +_ ۰.۲۵ mm

MAGNETIC-STRIPE CARDSمشکل استفاده از رسید‌های کاغذی در تمامی موارد استفاده از کارت‌های با الفبای برجسته همچنان موجود بود برای حل این مشکل یک نوار مغناطیسی برای نگهداری داده‌ها به صورت الکترونیکی در پشت کارت‌ها قرار داده شد.با کشیدن کارت دارای نوار مغناطیسی بر روی هد مخصوص می‌توان داده‌ها را خواند ونوشت و دیگرنیازی به نوشتن بر روی کاغذ نیست.

Parts ۲, ۴ and ۵ of ISO standard ۷۸۱۱ترک اول و دوم فقط خواندنی و ترک سوم خواندنی نوشتنی.

عادل رجول

مهران صادقی