پوکی استخوان و پیشگیری از حوادث

کلسیم ماده اصلی است که موجب محکم شدن استخوانها می شود با افزایش سن اگر تحرک و فعالیت بدنی وجود نداشته باشد و کلسیم کافی از طریق مواد غذایی به بدن نرسد «پوکی استخوان» ایجاد می شود

کلمه استخوان محکم بودن را بیاد می اندازد ، ماده اصلی که سختی وشکل استخوان را بوجود می آورد ، کلسیم است . ذخیره شدن کلسیم در استخوان از قبل از تولد آغاز می شود و تا سن ۳۰ سالگی ادامه می یابد . در ۳۰ سالگی ، استخوانهای یک فرد سالم به بیشترین سختی خود می رسد .اگر فعالیت بدنی وجود نداشته باشد یا غذای حاوی کلسیم کم مصرف شود ، بتدریج کلسیم استخوانها کم شده, استخوانها شکننده می شوند . به این حالت پوکی استخوان می گویند .

پوکی استخوان را گا هی بیماری خاموش می گویند ، زیرا بدون هیچ علامتی کم کم بوجود می آید . معمولا فرد مبتلا به پوکی استخوان از بیماری خود اطلاع ندارد .زمانی متوجه آن می شود که در اثر یک ضربه کوچک ، مثلا نشستن ناگهانی ، لغزیدن و پیچ خوردن پا ، زمین خوردن یا برخورد با اشیا شکستگی استخوانهای قسمت های مختلف بدن ، مثل استخوان لگن و یا له شدگی ستون فقرات کمری برای اوپیش می آید. چون با افزایش سن احتمال ابتلا به پوکی استخوان بیشتر می شود .برای اگاهی از وضعیت استخوانهای خود باید به پزشک مراجعه کنیم .

● چه کسانی بیشتر دچار پوکی استخوان می شوند ؟

▪ افراد مسن

▪ زنان یائسه

▪ کسانی که حرکت ندارند و ورزش نمی کنند

▪ کسانی که در غذای روزانه آنها لبنیات و مواد غذایی کلسیم دار ، کم است

▪ کسانی که سیگار می کشند

▪ کسانی که الکل مصرف می کنند

▪ زنانی که زیایمان زیاد و با فاصله کمتر از ۳ سال داشته اند.

● فرد مبتلا به پوکی استخوان با چه مشکلاتی روبرو است ؟

▪ استخوانهای او با یک ضربه خفیف می شکنند .

▪ حتی ممکن است استخوانهای اوبدون هیچ ضربه ای ، خود بخود بشکنند .

▪ در این افراد جوش خوردن شکستگی خیلی سخت و طولانی است . بنابراین باید مدت طولانی تری در بیمارستان بستری شوند .

▪ گاهی این افراد از دردهای استخوانی هم رنج می برند .

● برای پیشگیری از پوکی استخوان و یا پیشگیری از پیشرفت آن چه کار کنیم؟

▪ بطور منظم ورزش کنید . ورزش یکی از عوامل مهم برای قرار گرفتن کلسیم در داخل استخوان و محکم شدن استخوانها است .پیاده روی ورزش مناسبی است . اما اگر به پوکی استخوان مبتلا هستید ، قبل از آغاز هر گونه تمرین ورزشی با پزشک خود مشورت کنید .

▪ هر روز مواد غذایی حاوی کلسیم بخصوص لبنیات پاستوریزه کم چرب مصرف کنید . در گروه لبنیات شیر ، ماست ، پنیر و کشک از منابع خوب کلسیم است .

▪ شیرمنبع خوبی برای کلسیم است . اما بیاد داشته باشید که اضافه کردن چای ، پودر نسکافه ، پودر کاکائو و قهوه به شیر از جذب شدن کلسیم جلوگیری می کند.

▪ شربت های کاهش دهنده اسید معده نمی گذارد کلسیم غذا جذب شود . بنابراین از مصرف خودسرانه و غیر ضروری آنها خودداری کنید و فقط با تجویز پزشک مصرف نمایید .

▪ نوشابه های گاز دار جلوی جذب کلسیم غذا را می گیرند . پس تا حد امکان نوشابه گازدار کمتر مصرف کنید .

▪ استعمال دخانیاتومصرف الکل برای همه ، در هر سنی و در هر شرایطی ضرر دارد . از جمله عوارض استفاده از آنها ، تشدید پوکی استخوان است پس از مصرف آنها جدا خودداری کنید .

▪ ویتامین D با افزایش جذب کلسیم ، از پوکی استخوان جلوگیری می کند . برای تامین آن هر روز در مقابل نور مستقیم خورشید قرار بگیرید . تابش نور خورشید از پشت شیشه تاثیری ندارد.

● چگونه از حوادثی که موجب شکستگی استخوانها می شوند پیشگیری کنیم ؟

حادثه برای هر کسی ممکن است پیش بیاید . همه افراد در هر سنی باید مراقب خود باشند .

اما در دوره سالمندی ، این مراقبت باید بیشتر باشد ؛ زیزا در صورت بروز حادثه احتمال آسیب دیدگی بخصوص شکستگی بیشتر می شود . و مدت زمان لازم برای ترمیم زخمها و شکستگی ها طولانی تر است .

یک زمین خوردن ساده بر روی فرش ، ممکن است باعث شکستگی استخوان لگن و بستری طولانی مدت در بیمارستان شود . شایعترین حادثه در دوران سالمندی افتادن و زمین خوردن است ، که گاهی به علت عوامل موجود در محیط زندگی پیش می اید .، مانند لیز بودن کف حمام و کافی نبودن نور راه پله ها .

گاهی نیز علت زمین خوردن مربوط به خودمان است . بعنوان مثال بعلت تغییر فشار خون و سرگیجه، تعادل ما بهم خورده و به زمین می افتیم .

برای پیشگیری از حوادث ، باید علل ایجاد کننده آن را بر طرف کنیم .از محیط خانه شروع می کنیم .

● محیط خانه

۱) پله ها:

شایعترین محل زمین خوردن ، پله هل هستند .معمولا این اتفاق در پله آخر ایجاد می شود ؛ جایی که ممکن است به اشتباه تصور کنیم که پله ها تمام شدهاند .

هنگام بالا و پایین رفتن از پله ها ،حتما چراغ راه پله و پاگرد را روشن کنید تا نور کافی باشد . لبه پله اول و پله آخر را با چسباندن نوار رنگی یا رنگ کردن مشخص کنید تا انتهای پله بهتر دیده شود . وجود نرده در کنار پله ها ضروری است . اگر نصب نرده امکان ندارد ، یک میله محگم با فاصله مناسب بر روی دیوار نصب کنید بطوری که بتوان از آن کمک گرفت .در صورتی که روی پله ها را با فرش و موکت پوشاندهاید ، حتما باید کف پوش پله را به وسیله گیره مخصوص ، به پله ثابت کنید و مراقب باشید که چین نخورده و کشیده نشود .

۲) آشپزخانه:

آشپزخانه نیز یکی از محلهای شایع زمین خوردن است . کف پوش آشپزخانه نباید لیز باشد . از واکس های براق کننده برای کف آشپزخانه استفده نکنید ؛ زیرا علاوه بر اینکه خطر لیز خوردن را بیشتر می کند ، با انعکاس نور و بوجود آوردن اختلال دید نیز خطر زمین خوردن را نیز افزایش می دهد . در صورت شکستن کف آشپزخانه و یا خیسشدن آن به هر دلیلی ، بلافاصله آن را خشک کنید . برای آین کار خم نشوید روی زمین بنشینید و یا از وسایل دسته بلند استفاده کنید .

۳) حمام:

حمام نیز به دلیل خیس بودن کف آن از محل های پر خطر برای زمین خوردن است . بنابراین هنگام استحمام به این نکات توجه کنید .

▪ از دمپایی هایی برای حمام استفاده کنید که کف آن لیز نباشد .

▪ دمپایی های ابری اصلا مناسب نیستند .

▪ از پادری های پلاستیکی مخصوص ی که از لیز خوردن جلوگیری می کند برای کف حمام استفاده کنید .

▪ اگر حمام کردن در حالت ایستاده برای شما سخت است ، از یک صندلی یا چهار پایه برای نشستن زیر دوش استفاده کنید . دوش دستی نیز می تواند کمک کننده باشد.

▪ میله هایی را بعنوان دستگیره بر روی دیوار حمام نصب کنید که بتوان قبل از لیز خوردن با گرفتن آنها تعادل خود را حفظ نمود.

---