کوچک, اما تند و سریع

کار کردن در بخش تعمیر باک هواپیمای C۱۳۰ از عهده لی لی پوتی های زبر و زرنگ بر می آید

وقتی قرار شد از شغل‌های قدیمی و جالب بنویسیم به یاد کوچولو‌هایی که در منطقه هوایی مهرآباد تهران کار می‌کنند، افتادیم. افراد ریز نقشی که به دلیل جثه کوچک‌شان می‌توانند خیلی خوب به نقاط تنگ و تاریک باک هواپیمای C۱۳۰دست پیدا کرده و خرابی‌ها را تعمیر کنند.این افراد در واقع کمک متخصص‌هایی هستند که به دلیل ریز نقش بودنشان برای این‌کار انتخاب شده‌اند.

پیدا کردنشان کار سختی نیست، در منطقه هوایی مهرآباد همه آنها را می‌شناسند و اگر سراغشان را بگیرید به بخش تعمیرات باک هواپیمای C۱۳۰ راهنمایتان می‌کنند. تاچند سال پیش سه نفر از کوچولوها در این قسمت کار می‌کردند، اما حالا دیگر دونفرشان اینجا ثابت کار می‌کنند، آن هم به صورت شیفتی، یعنی ۱۲ ساعت کار و ۲۴ ساعت استراحت.

● استاد ۱۳۰ سانتی

آقای نصیری، قدیمی‌ترین کمک متخصص ریز نقش منطقه هوایی مهرآباد است او با ۱۳۰ سانتی‌متر قد و ۳۹ سال سن درباره ماجرای ورودش به کار تعمیر باک هواپیمای C۱۳۰ می‌گوید: «قبل از این‌که وارد این حرفه بشوم، در شمال کشور زندگی می‌کردم و تعمیرکار موتورسیکلت بودم؛ اما چند سال پیش یکی از دوستانم به من پیشنهاد کاری جدید داد.»

دوست آقای نصیری به او توصیه کرد به استخدام نیروی هوایی ارتش دربیاید و برای خودش شغل ثابتی دست و پا کند: «خب من هم دنبال کار می‌گشتم، وقتی دوستم که سابقه کار زیادی در بخش تعمیرات هواپیما دارد، این موضوع را با من درمیان گذاشت استقبال کردم.»

به این ترتیب آقای نصیری بعد از پشت سر گذاشتن امتحان‌هایی مانند تست ورزش و دوره آموزشی دو ساله، موفق شد در بخش تعمیرات منطقه هوایی مهرآباد مشغول کار شود.حالا او و دیگر همکارانش در بخش تعمیر باک هواپیمای C۱۳۰ کار می‌کنند. باک این نوع هواپیما روی بال‌هایش قرار دارد، این شکل طراحی دسترسی به قسمت‌های مختلف باک را سخت‌تر می‌کند و تکنسین‌هایی با قد و قواره معمولی نمی‌توانند بخوبی کار تعمیرات را انجام دهند، اما ریزنقش‌های گزارش ما با دلیل داشتن جثه‌ای کوچک در قسمت‌های مختلف باک هواپیما می‌توانند جا به جا شده و خرابی‌ها را تعمیر کنند.

آقای نصیری خاطرات زیادی از کارش دارد. او یکی از خواندنی‌ترین‌های خاطراتش را برایمان تعریف می‌کند: «چند سال پیش ماموریت پیدا کردم تا برای تعمیر و بررسی یک هواپیما به فرودگاه مشهد بروم.»

برای این‌کار آقای کمک متخصص همراه یکی از افسران مافوق خود روانه ماموریت شد، اما آنجا اتفاقی رخ داد که به یکی از خاطرات بامزه آقای نصیری تبدیل شد. او در این باره می‌گوید: «افسری که به استقبال من و همکارم آمده بود وقتی مرا دید به همکارم گفت به همراه پسرت به ماموریت آمده‌ای، با شنیدن این حرف اول کمی ناراحت شدم، اما بعد به یکی از شیرین‌ترین خاطراتم تبدیل شد.» اما بعد از چند دقیقه همکار آقای نصیری او را به عنوان کمک متخصص تعمیر هواپیما معرفی کرد و آنها کارشان را شروع کردند.

● شغل خطرناک

یکی دیگر از کوچولوهایی که در بخش تعمیر هواپیما فعالیت می‌کند، اسماعیل آتش پنجه نام دارد.او تا قبل از این‌کار در نمایش‌های مختلف تلویزیونی و تئاتر به عنوان بازیگر و آکروبات کار هنرنمایی می‌کرد. آقای آتش پنجه درباره ماجرای ورودش به منطقه هوایی مهرآباد می‌گوید: «چند سال پیش در مجلسی مشغول اجرای نمایش بودم. نمی‌دانستم یکی از مسئولان ارتش هم آنجا حضور دارد، بعد از این‌که برنامه تمام شد او به من پیشنهاد کار در این بخش را داد من هم قبول کردم و مشغول کار شدم.

«تکنسین‌ها و کمک تکنسین‌هایی که در بخش تعمیر باک هواپیما کار می‌کنند، شغل خطرناکی دارند، چرا که آنها همیشه در خطر انفجار و مسموم شدن با بخار بنزین قرار دارند.به گفته آقای نصیری هر چند قبل از آغاز کار تعمیر با پمپ‌های مخصوص بنزین را از باک هواپیما تخلیه می‌کنند، اما با این وجود باز هم بنزین داخل باک می‌ماند و باعث مسمومیت تکنسین‌ها و کمک تکنسین‌ها می‌شود.

جالب است، بدانید که افرادی که در این قسمت کار می‌کنند، باید قوانین خاصی رعایت کنند. آنها هنگام کار باید لباس‌هایی از جنس کتان بپوشند که دکمه و زیپ ندارد. نصیری در این‌ باره می‌گوید: «حتی ما هنگام کار انگشتر و ساعت خودمان را هم از دست خارج می‌کنیم، چون امکان دارد در اثر اصطکاک انفجار رخ دهد.»

قبل از شروع کار تعمیر وقتی بنزین را تخلیه کردند با استفاده از پمپ، هوایی که دمایش با دمای داخل باک متفاوت است را درون باک می‌فرستند تا بخارهای بنزین تخلیه شود، ولی بعد از این کار باز مقداری بخار بنزین در باک باقی می‌ماند.

بعد از این مرحله تکنسین و کمک تکنسین‌ها در قالب یک تیم سه نفره کار تعمیر را شروع می‌کنند: «داخل باک مانند یک‌هزار تو است، اگر راهت را گم کنی به احتمال زیاد دچار مسمومیت با گاز بنزین می‌شوی.»

در ادامه کار تعمیر یکی از کمک تکنسین‌های کوچک داخل باک می‌رود. متخصص گروه هم کنار باک می‌ماند تا حواسش به کمک تکنسین باشد. به این شکل متخصص گروه، کار را زیر نظر می‌گیرد تا فردی که داخل باک شده مسموم نشود. او برای اطمینان از این ماجرا هر چند دقیقه یک بار با کمک تکنسین کوچولو حرف می‌زند تا از سالم بودن همکارش مطمئن شود، نفر سوم گروه هم مسئول پمپ هواست. او باید مطمئن شود که هوای تازه وارد باک می‌شود. با وجود این تقسیم وظایف گاهی وقت‌ها باز برای کمک تکنسین‌ها مشکل پیش می‌آید و برخی از آنها دچار مسمومیت می‌شوند. چیزی که کار را برای تکنسین‌ها و کمک تکنسین‌ها سخت‌تر می‌کند، فضای کم باک است، چراکه آنها مجبورند کارشان را به‌صورت سینه‌خیز یا نشسته انجام دهند. به‌دلیل این خطرات هر ساله از کارکنان این بخش آزمایش‌هایی گرفته می‌شود تا درصد سرب خونشان کنترل شود و سلامتی آنها به خطر نیفتد.