مهمترین تحولات خاورمیانه و آمریكا در سال ۲۰۰۶

پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران، تشدید بحران در افغانستان، عراق،‌لبنان و فلسطین خاورمیانه را در شرایط بسیار بحرانی قرار داده است كه در این میان نقش آمریكا در این بحران‌ها بسیار پررنگ است و به خاطر همین سیاست‌های مداخله‌جویانه و امپریالیستی،‌این كشور نیز دستخوش تحولاتی مهم گردید.

● ایران:

▪ ادامه بحث و مذاكره در مورد پرونده هسته‌ای منجر به ارائه بسته‌ای به نام "بسته مشوق‌ها" از سوی اروپا به ایران شد كه حاوی برخی امتیازات در قبال توقف كامل فعالیت‌های هسته‌ای ایران بود. در این بسته كه مورد تایید آمریكا، روسیه و چنین نیز بود، در صورت جواب رد ایران تنبیه‌هایی نیز پیش بینی شده بود.

▪ محمد البرادعی، مدیر كل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارشی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران از ماه آوریل ۲۰۰۶ (اوایل اردیبهشت ۱۳۸۵) تا اواخر خرداد ارائه كرد كه اروپا و آمریكا این گزارش را بدون هرگونه تبلیغات و سر و صدایی به شورای امنیت سازمان ملل فرستادند.

▪ در اواخر تیرماه به دلیل رد درخواست گروه ۵+۱ برای تعلیق غنی‌سازی از سوی ایران این گروه بیانیه‌ای صادر و اعلام كرد: «ما موافقت كردیم قطعنامه‌ای را در شورای امنیت سازمان ملل تصویب كنیم كه تعلیق مورد درخواست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را الزام‌آور كند. اگر ایران این مسئله را اجرا نكند، آنگاه ما برای انجام اقداماتی بر اساس ماده ۴۱ فصل هفتم منشور سازمان ملل كار خواهیم كرد.»

▪ پنج عضو دایمی شورای امنیت سازمان ملل متحد بر سر پیش نویس قطعنامه‌ای به توافق رسیدند كه به ایران مهلت می‌داد تا پایان ماه اوت به فعالیتهای غنی سازی اورانیوم پایان دهد.

پیش نویس قطعنامه شورای امنیت با استناد به فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد ایران را موظف می‌كرد تا هر نوع فعالیت غنی سازی اورانیوم و تولید پلوتونیوم خود را حتی در سطح تحقیقاتی تا پایان ماه اوت یعنی نهم شهریور متوقف كند.

این سند همچنین از سایر كشورها می‌خواست كه از انتقال مواد، كالاها و فن آوری‌هایی كه می‌تواند به تولید سوخت هسته‌ای در ایران و برنامه موشك های بالستیك این كشور كمك كند جلوگیری كنند.

▪ اواخر شهریورماه ایران پاسخ رسمی خود را به بسته پیشنهادی اروپا ارائه كرد و در پاسخ به بسته پیشنهادی امكان تعلیق فعالیت‌های مربوط به غنی سازی از طریق مذاكره را رد نكرد اما این موضوع را منوط به توقف رسیدگی به پرونده اتمی ایران در شورای امنیت و عادی سازی آن در آژانس بین المللی انرژی اتمی دانست.

▪ پس از جواب رد ایران فرانسه، انگلیس و آلمان درصدد تنظیم قطعنامه‌ای علیه ایران بر آمدند كه با چند بار اصلاح بر روی آن و دو ماه رایزنی با آمریكا، روسیه و چنی بالاخره آن را با عنوان قطعنامه ۱۷۳۷علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل تصویب كرده و برنامه اتمی و موشكی ایران را تحریم كردند.

در این قطعنامه به ایران دو ماه فرصت داده شده است تا موارد خواسته شده در قطعنامه را اجرا كند در غیر اینصورت قطعنامه‌ای دیگر با شدت بیشتر علیه ایران تصویب خواهند كرد كه جمهوری اسلامی ایران نیز در پاسخ به این قطعنامه اعلام كرد كه فعالیت‌های خود را برای دستیابی به ۳ هزار سانتریفیوژ آغاز خواهد كرد.

● امریكا:

▪ انجام پانزدهمین سفر جرج بوش رئیس جمهوری آمریكا به اروپا تا اینگونه با حضور پررنگ در محافل اروپایی، بر اتحاد جبهه غرب علیه ایران صحه بگذارد.

▪ جرج بوش رئیس جمهوری آمریكا به پروازهای سیا كه برای عملیات انتقال محرمانه زندانیان انجام شده اعتراف و آن را بخشی از سیاست دولتش دانست.

وی در كمپ دیوید اظهار داشت:" در شرایطی كه نتوانیم شخص خطرناكی را تسلیم كنیم، گاهی عملیات انتقال صورت گرفته است كه از زمانی نه چندان نزدیك این بخشی از سیاست ما بوده است نه سیاست حكومت من، بلكه دولتهای سابق نیز بر اساس همین شیوه برای حمایت از مردم(آمریكا) عمل می كردند.

▪ روزنامه‌ی ایندیپندنت - چاپ انگلیس - همزمان با سالروز حملات ‌۱۱ سپتامبر در گزارشی اعلام كرد كه چانچه تعداد كشته شدگان در جنگ علیه عراق از سال ‌۲۰۰۳ را از قربانیان عراقی و نیروهای ائتلاف گرفته تا تمامی كسانی كه بر اثر شدت جراحات جان باختند محاسبه كنیم آمار قربانیان جنگ علیه تروریسم از ‌۱۸۰ هزار تن نیز فراتر می‌رود.

▪ پیروزی دموكرات‌ها در انتخابات كنگره آمریكا و شكست جمهوری‌خواهان پس از سال‌ها در قدرت بودن كه علت اصلی آن نیز ناشی از سیاست‌های دولت بوش و حمله به عراق بود.

▪ استعفای رامسفلد وزیر دفاع دولت بوش بعد از شسكت جمهوری‌خواهان در انتخابات به دلیل سیاست‌های جنگ طلبانه‌اش به ویژه در عراق و شكست آنها.

▪ كنار گذاشته شدن جان بولتون از نمایندگی دائم آمریكا در سازمان ملل بعد از پیروزی دموكرات‌ها در انتخابات كنگره.

▪ انتصاب رابرت گیتس به عنوان وزیر دفاع و سفر او به عراق

▪ ارائه گزارش گروه مطالعات عراق به رهبری جیمز بیكر و همیلتون كه در آن به دولت بوش پیشنهاد شده كه برای حل بحران‌ عراق با سوریه و ایران وارد مذاكره شود.در پی تشدید بحران عراق بسیاری از مقامات برجسته آمریكایی خواهان مذاكره مستقیم با ایران و سوریه برای حل بحران شده بودند.

● افغانستان:

▪ اولین اجلاس "شورای ملی" افغانستان (پارلمان) پس از حدود سی سال رسما افتتاح شد.

▪ دراجرای طرح جمع‌آوری سلاح در افغانستان كه در قالب دو برنامه و با عنوان "دایاگ" و "د.دی.آر" با همكاری جامعه بین‌المللی در حال اجراست، ۵۷ نفر از نیروهای جهادی، سلاح‌های سبك و سنگین خود را تحویل دولت دادند.

▪ كابینه جدید افغانستان متشكل از بیست و پنج وزیر سوگند یاد كرده و رسما كار خود را آغاز كرد.

▪ بر اساس اعلام امام علی رحمان اف رییس جمهور تاجیكستان تولید مواد مخدر در افغانستان از زمان آغاز عملیات ضدتروریستی در این كشور تا كنون ۳ برابر شده است.

با گذشت پنج سال از سقوط طالبان اقتصاد این كشور هنوز بر كشت خشخاش تكیه دارد.

▪ با وجودیكه چهار سال از حمله آمریكا به افغانستان می‌گذرد، هنوز ۵۳ درصد از مردم این كشور با درآمدی كمتر از یك دلار در روز زندگی می‌كنند و در حالی كه ۱۲ میلیارد دلار كمك خارجی به افغانستان شده است، اكثریت افغانها هنوز زندگی خود را بدون برق یا آب بهداشتی می‌گذرانند.

دیدن خارجی‌هایی كه حقوق گزافی دریافت می‌كنند و با حمایت شركت‌های امنیتی خصوصی سوار بر خودروهای بزرگ می‌شوند، خشم افغانها را برانگیخته است.

بر اساس اخبار شرایط اسفناك مردم افغانستان منجر به جذب آنها به گروه‌های طالبان شده تا اینگونه حداقل امرار معاش كنند.

▪ "تام كولینس" سخنگوی نیروهای آمریكایی مستقر در افغانستان اعلام كرد كه نیروهای طالبان در جنوب افغانستان نسبت به سالهای گذشته از قدرت بیشتری برخوردار شده‌اند.

وی در یك نشست خبری در كابل به خبرنگاران گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد كه هم‌اكنون نیروهای طالبان در بعضی مناطق از جمله در ولایت‌های قندهار ، هلمند و ارزگان از قدرت لازم بهره‌مند هستند.

▪ سازمان ملل متحد و بانك جهانی با انتشار گزارشی اعلام كردند ابعاد "اقتصاد مبتنی بر تریاك" افغانستان به مرز بی‌سابقه‌ای رسیده و این مساله، تلاش‌های این كشور را برای بازسازی خرابیهای ناشی از جنگ در معرض خطر قرار داده است.

طبق این گزارش، فساد و پرداخت رشوه توسط تولیدكنندگان ثروتمند تریاك برای ممانعت از ریشه‌كن كردن آن، مانع از تلاش‌های صورت گرفته برای كاهش تولید تریاك در افغانستان شده است.

افغانستان بیش از۹۰ درصد كل تریاك جهان را تولید می‌كند.

● فلسطین:

▪ آمریكا و اتحادیه اروپا كمك های مالی مستقیم به حكومت خودگردان فلسطینی را به تعلیق در آورده‌‌اند.

آنها از سرگیری كمك‌هایشان را منوط به پاسخ مثبت حماس یا دولت آینده فلسطین به خواسته‌های گروه چهارجانبه - شامل آمریكا، روسیه، اتحادیه اروپا و سازمان ملل - در مذاكرات صلح مشروط كرده‌اند.

این گروه از حماس خواسته است تا با دست كشیدن از مقاومت و شناسایی اسرائیل، توافق های پیشین حكومت خودگردان فلسطینی با اسرائیل را به رسمیت بشناسد.

اتحادیه اروپا با اعطای سالیانه ۶۰۰ میلیون دلار، بزرگترین حامی مالی حكومت خودگردان فلسطینی از زمان تاسیس آن در ۱۹۹۴ بوده است.آمریكا با اعطای ۴۰۰ میلیون دلار در سال، دومین كمك كننده بزرگ به این حكومت است.

حماس با متهم كردن كشورهای غربی به باجگیری، قطع كمك های مالی را تنبیه دسته جمعی فلسطینی ها خوانده است.

▪ امضاء سند موسوم به منشور وفاق ملی اسیران فلسطین میان گروه‌های فلسطینی

▪ مخالفت جنبش فتح با دولت حماس كه منجر به ایجاد درگیری میان طرفداران دو طرف شد و برای برون رفت از این وضعیت یكسری مذاكرات برای تشكیل دولت وحدت ملی برگزار شد كه به دلیل خواسته‌های فتح به شكست انجامید و دوباره درگیری میان طرفداران دو طرف از سر گرفته شد و اكنون با میانجی‌گری كشورهای منطقه سعی می‌شود كه به بحران كنونی پایان داده شود.

▪ شورای انقلابی فتح بطور رسمی «محمود عباس» رئیس تشكیلات خودگردان فلسطین را به عنوان جانشین «یاسر عرفات» رئیس فقید دولت خودگردان فلسطین به ریاست فتح برگزید. وی همچنین رئیس سازمان آزادیبخش فلسطین نیز است.