چهارشنبه, ۱۳ تیر, ۱۴۰۳ / 3 July, 2024
تاریخچه فوتبال پرطرفدارترین ورزش دنیا
● فوتبال در چین باستان
تحقیقات باستان شناسان نشان می دهد که بین سال‌های ۲۰۰ تا ۲۲۰ قبل از میلاد<هوانگ تین> امپراتور چین، مبتکر بازی <تیسوچو>بوده است. <تیسو> در زبان چینی همان لگد زدن و با پا زدن است و <چو> به معنی توپ می باشد. وی، <تیسوچو> را به این منظور ابداع کرد که سربازانش با هم مبارزه کنند و به رقابت بپردازند. پس از چندی این بازی از محدوده سربازخانه ها به میان مردم راه یافت. <چو> یا همان توپی که در آن زمان مورد استفاده قرار می گرفت، ۸ تکه‌ای و از جنس چرم بود. این چرم را به هم می دوختند و درون آن را از پر، پشم و یا پنبه پر می کردند. بازی <تیسوچو> با فوتبال امروزی وجوه اشتراک فراوانی داشته است.
دروازه ها از پایه‌هایی از جنس چوب بامبو تشکیل می شد که بلندی آن به حدود ۵ متر می رسید. این دروازه‌ها، دقیقا بسان دروازه‌های امروزی بازی فوتبال، با تور پوشش داده می شد و جالب تر آن که نوشتارهای به‌دست آمده، حاکی از آن است که استفاده از شکم، سر، پا و سینه برای حمل توپ، مجاز ولی استفاده از دست، غیرمجاز بوده است؛ البته درپایان بازی <تیسوچو>، برنده بی نصیب از جایزه و بازنده بی‌بهره از مجازات نبود. جایزه برندگان، تنها کف زدن و هورا کشیدن بود اما گروه بازنده باید بی‌دفاع در جای خود می‌ایستادند و کتک می‌خوردند.
● فوتبال در ژاپن
در سال ۵۸۷ میلادی، فوتبال از چین به ژاپن راه یافت و این حرکت با تحولات جدید و تکامل نسبی همراه بود. <کوماری> واژه‌ای است که ژاپنی‌ها به فوتبال اطلاق می‌کردند. در کتیبه‌های بدست آمده از آن دوران، <فوتبال> عملی مذهبی و جزء آداب دینی شمرده می شده است. طبق اسناد معتبر، امپراتور وقت ژاپن، <تنیشیتنو> که در سال‌های ۶۱۷ تا ۶۲۱ سلطنت می کرد، علاقه فراوانی به این آئین داشت؛ چون خـودش در زمـان ولیعهـدی، از بـازیکنـان زبـده <کـوماری> بود. به محض آنکه <تنیشیتنو> به بازی فوتبال مبادرت ورزید، آئین ژاپنی <سین توئیزم >که برای امپراتورها شرف خدایی بود، <کوماری> را از ارج و قرب بالایی برخوردار کرد.
هرساله در فصل پاییز، تشریفات و مراسمی به مناسبت بازی <کوماری> برگزار می شد. قبل از مراسم، توپ را برای تبرک نزد روحانی اعظم می بردند و او با خواندن دعا از درگاه خدایان برای سرزمین آفتاب، آرامش و برکت آرزو می کرد. سپس نجیب زادگان و بزرگان با لباس‌های فاخر، در گوشه هایی از میدان مستقر می شدند. میدان بازی به‌شکل مربع بود و در هر گوشه میدان، درختی کاشته شده بود: کاج در شمال غربی، سرو در جنوب غربی، بید در جنوب شرقی و آلبالو در شمال شرقی. توپ ۲۴ سانتی متر قطر داشت و زمان بازی در هر نیمه، حدود ۲۰ دقیقه بود. <کوماری> در ژاپن برخلاف <تیسوچو> در چین، یک بازی اشرافی، آرام و بدون خشونت و برخورد بود.
اگر بازیکن، کوچکترین حرکت خشنی از خود نشان می داد، از بازی اخراج می‌شد. کافی بود بازیکنی به بازیکن دیگر تنه بزند تا فورا از زمین اخراج شود؛ البته اگر حریف، طرف مقابل را می بخشید، بازیکن در زمین می‌ماند و اخراج نمی‌شد. سال‌ها بعد در اوایل قرن ۱۰ میلادی، فوتبال از حالت اشرافیت، خارج و همگانی شد.
● فوتبال در روم و یونان
رومی ها نوعی بازی به نام<هارپ استوم> داشتند که در آن ۲ گروه در دو سوی زمین قرار می‌گرفتند و زمین هر تیمی با خط کشی معین شده بود. برای بازی، از نوعی توپ استفاده می شد که رویه‌ای چرمی داشت. میان ۲ زمین، فاصله ای وجود داشت که با ۲خط دیگر تعیین شده بود و بازی در میان این فاصله انجام می شد و هر تیم باید توپ را از خط مرزی عبور داده و به زمین حریف برده و تا به انتهای آن می رساند. در مرز هر زمین، همه می‌‌توانستند توپ را روی هوا بادست مانند دروازه بان امروزی بگیرند و مانع از ورود توپ به زمین خود شوند. این بازی در روم، بازی خاص سربازان بود و هر تیم فرمانده خود را به عنوان مربی انتخاب میکرد. در این بازی هل دادن، گلاویز شدن و کشیدن حریف، امری عادی بشمار می‌رفت.
در هر تیم، ۱۱ بازیکن حضور داشتند که در ۳ خط؛ دفاع، میانی و حمله قرار می گرفتند. بعدها ۲خط میانی که منطقه مرزی را مشخص می کرد، از میان رفته و تنها یک خط، نیمه زمین را معین می کرد. این بازی تا به آنجا در میان سربازان ومردم رواج یافت که شکل قانونی به خود گرفت و هر سرباز رومی باید در آن شرکت میکرد. هنگامی که سربازان <ژولیوس سزار> در قرن سوم به بریتانیا پا نهادند، باعث گسترش بازی در آنجا نیز شدند. پس از خروج سربازهای روم در سال ۲۱۷ بعد از میلاد از <ولز>، بازی‌ای به نام "تراک" در آنجا شکل گرفت که منشاء اولیه بازی فوتبال در انگلستان بود.
در یونان هم بازی‌ای به نام <اسفروناشیا> که بسیارشبیه <هارپ استوم> بود، انجام می‌شد. افلاطون در مورد این بازی می گوید: اسفروناشیا، سودمندترین تمرین نظامی است که یک سرباز را می‌سازد.
● سیر تکوینی فوتبال
از قرن‌های اولیه پس از میلاد تا قرن ۱۸ میلادی، ورزش فوتبال به شکل قانونی و غیرقانونی به اشکال مختلفی در کشورهای گوناگون انجام گرفت. بازی دسته جمعی با توپ، هرچند در دوره‌هایی توام با خشونت بود و گاه به تعطیلی آن در برخیکشورها انجامید ولی علاقه مردم به آن کم نشد. در سال‌های ۱۱۳۰ تا ۱۱۸۰، بازی فوتبال با نام <لاسول> در فرانسه رایج شد و در میان شاهان فرانسه، <لوئی هفتم> که از ۱۱۴۰ تا ۱۱۷۳ فرمانروایی نمود به گسترش این ورزش همت گمارد. او جوانان بسیاری را به این ورزش تشویق نمود و تیم‌های فراوانی را به‌وجود آورد. در طی سالیان پس از آن، این بازی خشن که گاهی با مرگ بازیکنان هم همراه بود، توسط بریتانیایی ها شامل قوانین و مقرراتی گردید.
در حقیقت، منشاء فوتبال امروزی، مناطقی از بریتانیا بوده است که برای این بازی قوانینی وضع نمودند و تلاش کردند ضمن کاستن خشونت از آن، جاذبه‌‌های آن را افزایش دهند. در سال ۱۶۸۱، در لندن بازی فوتبال با قوانین و مقررات خاصی دنبال می شد و حتی مسابقاتی هم در حضور پادشاه انگلستان برگزار گردید. تا سال ۱۸۳۲، بازی‌ای که به عنوان فوتبال در سراسر انگلستان رواج داشت، هیچ محدودیتی در استفاده از سر و پا و دست برای آن در نظر گرفته نشده بود و بیشتر شبیه <راگبی> امروزی بود اما از این سال به بعد، فوتبال به سمت جدایی از <راگبی> پیش رفت و در نهایت در سال۱۸۴۱، مقرر گردید که فوتبال، بازی با پا و <راگبی> با دست و پا باشد.
در نیمه دوم سال ۱۸۴۶، شاگردان سابق مدرسه <شرزبوری واتون> که دانشجویان دانشگاه کمبریج شده بودند، نخستین باشگاه فوتبال را تاسیس کردند و ۲سال بعد، نخستین قوانین فوتبال را با همکاری سایر تیم‌های دانشگاهی بنیان نهادند. درسال ۱۸۶۲، باشگاه <فاتس کانتی> در شهر ناتینگهام تاسیس شد که به عنوان قدیمی‌ترین باشگاه فوتبال در لیگ باشگاه‌های انگلیس، هنوز هم حضور دارد و امروزه با نام <ناتینگهام فارست> شناخته میشود. جام انگلیس FACup()، قدیمی‌ترین مسابقات فوتبال جهان است که در سال ۱۸۷۱ پایه ریزی شده است. در روز ۲۰ جولای ۱۸۷۱، هفت عضو اتحادیه فوتبال انگلیس به دفتر مجله <اسپورت من> که یک هفته نامه ورزشی بود وارد شدند و به دبیرآن پیشنهاد کردند تا اعلامیه مسابقات فوتبال میان باشگاه‌های لندن را منتشر کند و مسئولیت آن را برعهده گیرد. براساس این اعلامیه، هر تیمی با یک شکست حذف می شد و هر تیمی که خواهان شرکت بود، باید <یک گنی> واحد پول انگلستان در آن زمان که اندکی بیشتر از یک پوند بود می‌پرداخت. این مسابقات به سرعت شکل گرفت و فاتح آن، تیم فوتبال <واندرز> لندن بود که با نتیجه یک بر صفر، تیم <سلطنتی مهندسان> را شکست داد. نخستین مسابقه بین المللی فوتبال، در روز شنبه ۳۰ نوامبر ۱۸۷۲ بین ۲ تیم انگلیس و اسکاتلند در <گلاسکو> برگزار شد که با نتیجه بدون گل به پایان رسید.
● فوتبال در ایران
ورزش و بازی های نوین مانند فوتبال که بازی‌های اروپایی خوانده می‌شوند، در ۲۰ سال پایانی قرن ۱۳ هجری شمسی، توسط اروپایی‌ها به ویژه انگلیسیها در ایران رواج یافتند. اصطلاح فوتبال را دانشجویان اعزامی به اروپا پس از بازگشت به وطن وارد زبان فارسی نمودند اما فوتبال را برای اولین بار انگلیسی‌های مقیم ایران در تهران و برخی شهرهای بزرگ و همچنین ملوانان کشتی‌های خارجی در بنادر خرمشهر، بوشهر، بندرعباس و ... به راه انداختند. در پایتخت، اعضای سفارت انگلیس، بانک شاهی و تلگرافخانه هندویوروپ اوقات فراغت خود را با فوتبال می‌گذراندند و وقتی به تدریج بر تعداد اعضاء آنها افزوده شد، ۳ تیم فوتبال مستقل تشکیل دادند و درهرفرصتی که به‌دست می‌آوردند در زمین‌های گوشه و کنار شهر با هم مسابقه می‌دادند. در سال ۱۲۸۶ شمسی "اسپرینگ رایس" وزیر مختار انگلستان در ایران به‌‌منظور ایجاد حس رقابت در بازیکنان و جنبه رسمی دادن به بازی‌ها ۲ جام (کاپ) یکی برای فوتبال و دیگری برای <هاکی> تهیه کرد و اولین دوره رسمی مسابقه فوتبال بین ۳ تیم موسسه‌های یاد شده در همان سال انجام شد. این جام تا مدت ها در انجمن ملی تربیت بدنی ایران قرار داشت و روی آن این جمله نوشته شده بود: <تهران فوتبال آسوسیاشن کلاب(>کلوب اجتماعیون۱۹۰۷.) بازی‌های تیم‌های انگلیسی بیشتر درمیدان مشق انجام می‌شد و تا چند سال هیچ ایرانی‌ای در این بازی ها شرکت نداشت. این تیم‌ها گاهی اوقات که بازیکن کم داشتند، از بین ایرانیانی که در کنار زمین، تماشاچی بازی آنها بودند، برای تکمیل شدن تعداد بازیکنان تیم خود استفاده می‌کردند. اولین ایرانی‌ای که به تیم‌های انگلیسی پیوست، <کریم زندی> بود که درسال‌های ۱۲۸۷ تا ۱۲۹۵ در آن تیم‌ها بازی کرد. هیاهوی بازیکنان انگلیسی در زمین فوتبال به تدریج جوانان و نوجوانان ایرانی به‌ویژه تهرانی‌ها را به کنار زمین‌های فوتبال کشاند.
به هر حال نوجوانان و جوانان ایرانی در شهرهایی که انگلیسیها حضور داشتند، آنقدر در حاشیه زمین‌های فوتبال، بازی‌های انگلیسیها را تماشا کردند تا به‌فوت و فن این بازی آشنا شدند. سپس در صدد برآمدند به تقلید از آنها، تیم فوتبال تشکیل دهند و به بازی بپردازند اما بر سر راه عملی کردن این خواسته یک مشکل بزرگ وجود داشت و آن هم نداشتن توپ بود. به دست آوردن یک توپ فوتبال بزرگترین آرزوی جوانان و نوجوانان علاقمند به فوتبال در آن زمان بود، لیکن هر چند توپ واقعی در دست نبود ولی شوق فوتبال سبب شد تا بچه‌ها ی هر کوی و برزن به‌ابتکار خود با وسایل موجود، توپی ساخته و در زمین‌های بایر که در گوشه و کنار شهر به فراوانی یافت می‌شد، بازی کنند. یکی از ابتکارها در ساختن توپ فوتبال استفاده از <مثانه گاو> بود. آنها <مثانه گاو> را باد کرده و با پارچه روپوشی برای آن می‌دوختند و با آن بازی می‌کردند؛ البته یکی دیگر از راه‌های دستیابی به توپ <کش رفتن> توپ فوتبال انگلیسیها بود. برای رسیدن به این مقصود، بچه‌های علاقمند به فوتبال در کنار زمین‌های فوتبال انگلیسیها به کمین می‌نشستند و به محض اینکه توپ از زمین بازی دور می‌شد، در یک چشم بر هم زدن دست به دست می‌گشت و در کوچه پس کوچه‌ها، نـاپـدیـد مـی‌شـد.همزمان با حرکت خودجوش جوانان محلات در رواج فوتبالدر تهران و ایران در حدود سال‌های۱۲۸۸ و ۱۲۸۹ (۱۹۱۰ میلادی) مدرسه آمریکایی‌ها (البرز فعلی) واقع در چهارراه کالج، آموزش فوتبال به دانش‌آموزان ایرانی را برای اولین‌بار آغاز کرد.
پس از این موفقیت، سفیر ورزشی شهر <بادکوبه> شوروی، یک تیم را از ایران به این شهر دعوت کرد و بازیکنان گلچین شده از ۳ باشگاه <کلوپ تهران، ارامنه و طوفان> به عنوان منتخب تهران به سوی <بادکوبه> روانه شدند. اینها اولین سفیران فوتبال ایران در خارج از کشور بودند؛ به همین دلیل وقتی وارد بادکوبه شدند، چندهزار نفر به استقبال آنها آمدند.در اولین مسابقه تیم ایران در برابر منتخب بادکوبه ۲ بر صفر شکست خورد. دومین حریف، تیم <دانشکده نفت بادکوبه> بود که آن بازی باتساوی بدون گل خاتمه یافت. در آخرین بازی هم تیم منتخب تهران با نتیجه ۴ بر یک در برابر <کلنی بادکوبه> شکست را پذیرا شد. اولین سازمان و تشکیلات فوتبال در ایران، <انجمن ترقی و ترویج فوتبال> بود که توسط افرادی چون ابوالفضل صدری، میرباقر عظیمی و سیدمحمد تدین که از نخستین معلمان ورزش کشور محسوب می‌شدند در سال ۱۳۰۰ شمسی تشکیل شد. از این سال به بعد انجمن هر ساله در کنار ثبت نام باشگاه‌ها و تیم‌های جدید، برگزاری مسابقه‌های فوتبال را برعهده گرفت و باتدوین و ترجمه <قوانین فوتبال> در جهت ایجاد نظم و قانونمند کردن فوتبال در ایران، گام برداشت. انجمن ترقی و ترویج فوتبال موفق شد اولین دوره مسابقه‌های فوتبال پایتخت را بین تیم های حاضر در تهران در سال ۱۳۰۲ برگزار کند، مسابقاتی که تقریبا بدون وقفه هر ساله انجام شد و با توسعه فوتبال در سراسر کشور و ظهور تیم‌های قدرتمند در شهرستان‌ها به مسابقه‌های سراسری (لیگ) تبدیل گردید.
این انجمن تاسال ۱۳۱۳ که با تشکیل <انجمن تربیت بدنی و پیشاهنگی> از سوی دولت وقت، جای خود را به آن داد، اعزام اولین تیم منتخب ایران به بادکوبه شوروی، برگزاری ۱۲ دوره مسابقات فوتبال باشگاه‌های تهران، انتشار اولین رساله قوانین فوتبال در ایران و ثبت نزدیک به ۵۰ باشگاه فوتبال در سراسر کشور را در کارنامه خود داشت.نخستین تشکیلات ورزش ایران در سال ۱۳۱۲ با تشکیل <انجمن تربیت بدنی و پیشاهنگی> زیرنظر وزارت معارف (فرهنگ) به وجود آمد و از این تاریخ، تمامی برنامه‌ها و مسابقه‌های ورزشی مدارس و آموزشگاه‌ها را زیر نظر گرفت. انجمن ترقی و ترویج فوتبال نیز کم‌کم در انجمن تربیت بدنی ادغام شد و فعالیت‌های آن به مدارس محدود گردید.
سازمان یافتن ورزش ایران به رشد آن در کشور، کمک شایانی نمود. در سال ۱۳۱۹ به منظور شرکت ورزشکاران ایرانی در بازی‌های المپیک، نخستین گام‌ها برایتشکیل فدراسیون‌های ورزشی از جمله فدراسیون فوتبال برداشته شد و از این سال، فوتبال کشور عملا زیر نظر این فدراسیون که <مجمع فوتبال>خوانده می‌شد، قرار گرفت. این مجمع در سال‌های اشغال ایران، اداره فوتبال را در سخت‌ترین شرایط به‌عهده داشت و توانست از حضور ارتش متفقین در ایران بهره گرفته و با برگزاری یکسری مسابقه‌های فوتبال بین تیم‌های این ارتش و تیم‌های داخلی، تنور فوتبال ایران را همچنان داغ نگه دارد. همچنین <مجمع فوتبال> موفق شد در سال ۱۳۲۰ امکان اولین سفر رسمی تیم ملی ایران را به خارج از کشور فراهم آورد و این تیم را به‌افغانستان گسیل دارد.
پس از پایان جنگ جهانی دوم، <مجمع فوتبال ایران> درسال ۱۳۲۵ به <فدراسیون فوتبال ایران> تغییر نام داد و در اوایل سال۱۳۲۶ تقاضای خود را جهت عضویت به فیفا ارائه داد. این درخواست در جلسه ۲۰ ژانویه۱۹۴۸ برابر با ۳۰ دی ۱۳۲۶،مورد پذیرش فیفا قرار گرفت. تیم ملی ایران تاکنون در ۳ دوره جام جهانی به سال‌های ۱۹۷۸، ۱۹۹۸ و ۲۰۰۶ حضور داشته است.
سایت سازمان تربیت بدنی
مسعود پزشکیان سعید جلیلی انتخابات ریاست جمهوری انتخابات ریاست جمهوری 1403 انتخابات پزشکیان ایران انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم جلیلی مناظره مناظره انتخاباتی دولت
هواشناسی قتل تهران وزارت بهداشت سلامت عربستان قوه قضاییه آموزش و پرورش خانواده شهرداری تهران پلیس سازمان هواشناسی
قیمت دلار قیمت طلا قیمت سکه دولت سیزدهم خودرو بازار خودرو قیمت خودرو بورس بازار سرمایه دلار حقوق بازنشستگان ایران خودرو
کنسرت سینمای ایران بازیگر سارا بهرامی تلویزیون سینما علیرضا قربانی تخت جمشید رسانه ملی دفاع مقدس
شبکه های اجتماعی دانش بنیان ماهواره وزیر علوم
رژیم صهیونیستی جو بایدن غزه جنگ غزه فلسطین اسرائیل آمریکا روسیه دونالد ترامپ ترکیه فرانسه چین
فوتبال استقلال یورو 2024 پرسپولیس کریستیانو رونالدو سپاهان جام ملت های اروپا باشگاه استقلال باشگاه پرسپولیس لیگ برتر نقل و انتقالات لیگ برتر ایران
هوش مصنوعی نمایشگاه الکامپ سامسونگ اینستاگرام ایرانسل اپل نخبگان موبایل فیبرنوری تلفن همراه
قهوه میوه هندوانه افسردگی دیابت مو کاهش وزن سرطان مغز