کارکردهای ذهنی در جوامع عقب مانده

گروه کتاب و رسانه

لوی –برول ، لوسین ، 1389 ، کارکردهای ذهنی در جوامع عقب مانده ؛ ترجمه ی یدالله موقن ، تهران ، نشر هرمس ، 528 صفحه
در سال های آغازین سده ی بیستم آلبرت اینشتاین نظریه ی نسبیت ( 1905 ) را ارائه داد و اساس فیزیک نیوتنی را متزلزل ساخت . او اعلام کرد که فضای مطلق و زمان مطلق وجود ندارند و این دو نسبی اند و به جای فضا و زمان باید از پیوستار چهار بُعدی فضا – زمان سخن گفت . نظریه ی نسبیت اینشتاین سر و صدای زیادی به پا کرد .
چند سالی از ارائه ی نظریه ی نسبیت نگذشته بود که لوسین لوی – برول فیلسوف ، جامعه شناس و انسان شناس فرانسوی ، اصل یگانگی خرد انسانی را که همه می پنداشتند اصلی فرا زمانی و فرا مکانی است متزلزل کرد . او نسبیت منطقی ، نسبیت زمانی و نسبیت فرهنگی را مطرح ساخت . کتاب او ، کارکردهای ذهنی در جوامع عقب مانده ( 1910 ) ، مانند نظریه ی نسبیت اینشتاین ، جنجال آفرید . نام آلبرت اینشتاین ، کم و بیش ، برای فرهیختگان آشناست . اما لوسین لوی – برول کیست و نظریه اش چیست ؟
لوی – برول در کتاب "اخلاق مرسوم و علم اخلاق" نشان می دهد که همه ی انواع اخلاق های نظری ( خواه منشا متافیزیکی داشته باشند خواه عملی ) محکوم به شکست اند ؛ زیرا نظریه فقط درباره ی چیزی که هست کاربرد دارد نه درباره ی چیزی که باید باشد . این نظریه ها از این حقیقت نیز غافل بوده اند که نمی توانند تغییر سرشت بشر را در تمدن های مختلف به حساب آوردند . اخلاقیات با زمان و مکان تغییر می کنند . لوی – برول هوادار این نظر بود که اخلاقیات عینی ( یعنی اخلاقیات مرسوم و رایج نه اخلاقیاتی که باید باشند ) باید موضوع پژوهش قرار گیرند و قوانین شان کشف شوند . فقط بر پایه ی چنین شناخت علمی شاید بتوان آن موازین و قواعد سلوک عقلانی را پیدا کرد که صرفا در موقعیت های اجتماعی خاص معتبرند نه اینکه اعتباری فرا زمانی و فرا مکانی داشته باشند . بدین سان لوی – برول در کتابش بر اصل موضوعه ی یگانگی سرشت بشر مستقیما می تازد و جامعه شناسی نسبی نگر و چندگانه نگر را پایه ریزی می کند .
این چندگانه نگری لوی – برول را به آنجا رهنمون کرد که بتواند وجود چندین نوع ذهنیت را در میان انسان ها تصور کند ، به این معنی که شیوه های اندیشه ی انسان ممکن است از جامعه ای به جامعه ی دیگر اساسا تغییر کند . او معتقد بود که مطمئن ترین روش برای اثبات این نظر ، مقابله و مقایسه ی ذهنیت انسان فرهیخته ی غربی با ذهنیتی است که با آن فاصله ی بسیار دارد .
بنابراین او کارکردهای ذهنی را در جوامعی مطالعه کرد که ابتدایی نامیده می شوند . او در این خصوص تعداد زیادی اسناد و مدارک گردآوری و طبقه بندی کرد . نخستین نتیجه گیری او این بود که تفاوت ذهنیت اقوام ابتدایی با ذهنیت مردم جوامع مدرن غربی در مرتبه نیست بلکه در نوع است . انسان شناسان مکتب روح انگاری ( آنیمیسم ) انگلیسی معتقد بودند که شیوه ی تفکر و استدلال انسان های ابتدایی مانند انسان های متمدن است ؛ گرچه ممکن است که انسان های ابتدایی بر پایه ی مقدمات نادرستی استدلال کنند ( اما فرم استدلالشان با انسان های فرهیخته یکی است ) . اما لوی – برول فرآیندهای عقلی انسان ابتدایی را متفاوت با فرآیندهای عقلی غربی ها یافت . او معتقد شد که ذهنیت ابتدایی بی شک شکل مقدماتی یا آسیب دیده ی ذهن انسان فرهیخته نیست . آنچه این تفاوت ها را موجب می شود اندیشه های فردی نیست بلکه بازنمایی های جمعی است . دانشمند علوم اجتماعی به طور ایده آل ، می تواند روان شناسی جمعی هر جامعه ی خاصی را پیدا کند ؛ اما لوی – برول برای توصیف ذهنیت ابتدایی اسناد و مدارک خود را از جوامعی گرفت که اعضایش خواندن و نوشتن نمی دانستند .
لوسین لوی – برول ( 1939 – 1857 ) فیلسوف و انسان شناس فرانسوی در پاریس متولد شد و دکتری خود را از دانشکده ی نورمال سوپریور دریافت کرد و وارد شغل درخشان دانشگاهی شد که او را در سال 1904 به استادی کرسی تاریخ فلسفه ی مدرن در سوربن رساند .
فهرست مطالب :
مقدمه ی مترجم
پیشگفتار مولف بر ترجمه ی انگلیسی
مقدمه
    بخش یکم
1.    فصل یکم : بازنمایی های جمعی در ادراک انسان های ابتدایی و سرشت عرفانی
2.    فصل دوم : قانون آمیختگی ( The law of participation )
3.    فصل سوم : شیوه ی کار ذهنیت پیش – منطقی
    بخش دوم
1.    فصل چهارم : ارتباط ذهنیت اقوام ابتدایی با زبان هایی که تکلم می کنند
2.    فصل پنجم : ارتباط ذهنیت پیش – منطقی با شیوه ی شمارشش
    بخش سوم
1.    فصل ششم :رسم هایی که بازنمایی های جمعی در آن ها متجلی هستند و بر این بازنمایی ها قانون آمیختگی حاکم است ( پاره ی نخست ) : شکار ، ماهیگیری ، جنگ ، نظم و ترتیب پدیده ها ، زائو نمایی ( Couvade )
2.    فصل هفتم : رسم هایی که بازنمایی های جمعی در آن ها متجلی هستند و بر این بازنمایی ها قانون آمیختگی حاکم است ( پاره ی دوم ) : بیماری ، مرگ ، غیبگویی
3.    فصل هشتم :  رسم هایی که بازنمایی های جمعی در آن ها متجلی هستند و بر این بازنمایی ها قانون آمیختگی حاکم است ( پاره ی سوم ) : ادامه ی حیات مرده ، شعائر پس از مرگ برای مرده ، زایش به منزله ی حلول دوباره ، تحلیف جادوگر – پزشکان
    بخش چهارم
1.    فصل نهم : گذر به ذهنیت های عالی تر
افزوده ی مترجم
نقد امیل دورکم بر کتاب کارکردهای ذهنی در جوامع عقب مانده
نمایه ( 1 )
نمایه ( 2 )

تلفن ناشر : 88795674

تهیه و تنظیم : مهرداد امامی
Email : [e-mail]