نژادپرستی در گردشگری

ربکا مان، برگردان امیر هاشمی مقدم

تصویر: تابلوی نصب‌شده در ساحل شهر دوربان افریقای جنوبی در دوره آپارتاید، که استفاده از ساحل را بر اساس قانون تنها مختص به سفیدپوستان می‌داند.

سالهاست این نکته آشکار گردیده که هنوز نژادپرستی در گردشگری، امری بسیار رايج است و اینکه گروههای گوناگونی از اقلیتها از كليشه‌سازي موجود در صنعت گردشگری احساس تاثير می‌کنند. نژادپرستی عموماً به «فرایندی اطلاق مي‌شود که در آن افراد یا گروهها، با اعضای نژادي دیگر بر پایه ویژگیهای ذاتی‌ای که دارند، رفتارهای کلیشه‌ای می‌کنند» (آیری. دی. 2007). نژادپرستی در گردشگری می‌تواند در موارد متفاوتی، از رفتارهای کلیشه‌ای بر اساس ظاهر شخص تا تبعيض بر پایه دین و باورهای افراد باشد. نژادپرستی پیامدهای منفی‌ای بر افراد متاثر از آن می‌گذارد و در نتیجه، مانع از بازدید چنین افرادی از کشورهای خاص شده است. لذا همه بخش‌های صنعت گردشگری بايد به اين نكته توجه كنند كه با تغببر چه چيزهايي همه گردشگران هنگام سفر و بازدید از کشورها احساس راحتی خواهند كرد.

رفتار کلیشه‌ای در گردشگری که اغلب هنگام مسافرت و تعطیلات دیده می‌شود و از آن جلوگیری نشده، می‌تواند جنبه‌ای از نژادپرستی باشد. گروه‌های خاصي از مردم هنگام مسافرت به پاره‌اي از کشورها چنین رفتارهای نژادپرستانه‌ای را تجربه کرده‌اند؛ حتی اگر این رفتارها [ی نژادپرستانه] مانع از بازديد مجدد گردشگران نشود. این مورد را می‌توان پس از حملات یازده سپتامبر مشاهده كرد، جایی که بر پایه گزارش اف‌بی‌آی، جرایم به دلیل نفرت از مسلمانان امریکا، 1700 درصد رشد یافت که دلیل اصلی‌اش، ظاهر این افراد بود و اینکه آنها را به حملات تروریستی منتسب می‌کردند (خان. م. 2012). بسیاری از گردشگران مسلمان اشاره کرده‌اند که در این بازه زمانی، کنترلهای امنیتی سختگیرانه‌ای بر آنها اعمال شده؛ چیزی که برای دیگر همسفران‌شان در تعطیلات رخ نداده است. با وجودی که در نتیجه حملات تروریستی، امنیت پروازها افزایش یافته بود، چنین گزینشی از میان مردم [برای کنترلهای امنیتی] آشکارا بر پایه ظاهر افراد یا بر پايه برداشت‌هاي خاص بود.

دانشجویان بین‌المللی نیز ممكن است قربانی نژادپرستی شوند. یک نظرسنجي، دانشجویانی را که از مردمان بومی آزار زبانی دیده بودند و در نهایت احساس‌شان را از درس خواندن در مکانی دور از میهن مورد مطالعه قرار داده بود. این مطالعه نشان داد که بسیاری از خشونت‌هاي زباني گزارش نمي‌شود که حكايت از این نكته داشت كه کسانی که رفتارهای نژادپرستانه دارند، مورد تعقيب و پيگيري قرار نخواهند گرفت. همچنین مطالعه بالا نشان داد که دانشگاه‌ها و دیگر نهادهای آموزشی هم از رفتارهای نژادپرستانه به دور نیستند، بنابراین تاکنون کار زیادی درباره جنبه‌های آزار نژادی انجام نشده است (براون،2001).

به نظر می‌رسد در چند سال اخير نژادپرستی در گردشگری نسبت به گروههای اقلیت گوناگون تغییراتی یافته است. در گذشته بیشترین کسانی که تحت تأثیر رفتارهای نژادپرستانه قرار می‌گرفتند مردمان آفريقايي-کارائیبی (African-Caribbean) بودند، اما اکنون بیشتر مربوط به مردمان خاورمیانه است و دلیلش نیز، افزایش حملات تروریستی است. حملات تروریستی می‌تواند تنها بخشی از مسئله باشد؛ و این به‌عنوان یک پیامد برجسته شده است که گروههایی از مردم که به نادرست به تروریسم ارتباط داده می‌شوند، از دیدگاه‌های منفی درباره خودشان رنج می‌برند. کمیسیون اروپایی مقابله با نژادپرستی و خشونت (European Commission against Racism and Intolerance) وجود ارتباط بین نژادپرستی و شیوه‌های برخورد با مردم مسلمان را تأیید کرده است. گزارش‌هاي این كميسيون تصريح كرده‌اند که «برخی از گروههای افراد در حوزه‌هاي عمومي زندگي مثل آزادي در رفت و آمد، به‌طور خاص در برابر نژادپرستی آسیب‌پذیرند» (اسکات. ان. 2010).

احساس داغ ننگ (stigma) نسبت به گردشگران موجب شده که برخي از گروهها به هنگام بازدید از برخی کشورهای خاص احساس راحتي نداشته باشند، که بر دسترسی یک فرد به گردشگری تأثیر می‌گذارد. پس از حملات یازده سپتامبر، مسلمانانی که به امریکا رفت و آمد می‌کردند، احساس خوبی نداشتند [تا جای که] اگر کنترلهای امنیتی اضافی در فرودگاه بر روی آنان اعمال نمی‌گردید، این عمل برای‌شان مهربانانه بود. موقعیتهای اینچنيني احتمالا بر دسترسی این افراد به گردشگری اثر می‌گذارد، چه آنكه ممکن است دیگر تمایلی به رفتن دوباره به چنین مکانهایی نداشته باشند.

نگاهی به چنین حالتهای منفی ناشي از نژادپرستی، به‌طور بالقوه یک پیامدش بر کشورها و برخی مقاصد این است که برخی ارقام گردشگری را از دست می‌دهند، همچون گروههای بسیاری از مردم که دوست ندارند از جایی بازدید کنند که خطر قربانی نژادپرستی شدن را داشته باشد. به همان میزان که دسترسی به گردشگری برای گروههای اقلیتی که مایل به بازدید از دیگر کشورها هستند کاهش می‌یابد، به همان میزان هم ممکن است برای مردمانی که می‌خواهند از کشورها و سرزمینهای آن مردم اقلیت [قربانی نژادپرستی] بازدید کنند، پیامد داشته باشد. در حالیکه بسیاری از کشورها به اشتباه منتسب به چیزهای منفی‌ای همچون تروریسم می‌شوند، چنین چیزی ممکن است بر کاهش سطوح گردشگری در کشور که سرانجام، بر اقتصاد آنجا پیامد منفی خواهد گذاشت، اثر بگذارد.

برای پیشگیری از گسترش نژادپرستی در آینده بايد تمهيداتي انديشيده شود. آموزش، یک جنبه اساسی از تغییر است. آموختن به مردم درباره ادیان و باورهای گوناگون می‌تواند به پیشگیری از پيشداوري گردشگران نسبت دیگران، پیش از آنکه آنها را به‌طور واقعی بشناسند، بيانجامد. برای نمونه فهماندن این نکته به مردم که چرا در برخی از ادیان حجاب وجود دارد، به پایان كژفهمي‌هاي رايج درباره این باورها كمك خواهد کرد و به گردشگران برای قرار گرفتن در آسودگی یاری خواهد رساند.

پایه‌ها:

- Airey, D. (2007). “Researching tourism experiences and challenges”. In: Airey, D and Tribe, J. Developments in Tourism Research. London: Routledge. P172 – 175

- Khan, M. (2012). “Attitudes Toward Muslim Americans Post-9/11”. Journal of Muslim Mental Health. 7 (1), p5 - 6.

- Scott, N. (2010). “Tourism and Islamophobia, Muslims in Non-Muslim States”. In: Scott, N Tourism in the Muslim World. UK: Emerald Group Publishing. p238.