جهان اسطوره شناسی

گروه کتاب و رسانه

جهان اسطوره شناسی/ آثاری از الکساندر کراپ و دیگران؛ ترجمه جلال ستاری، تهران، نشر مرکز، 1378، 199 ص.
اثر پیش رو، دومین کتاب از مجموعه ی «جهان اسطوره شناسی» است. در هر یک از مجلدات این مجموعه، تعدادی مقاله در باب اسطوره شناسی به قلم بزرگترین اندیشمندان این عرصه، به چاپ می رسد که تا کنون هشت مجلد از آن از جمله «اسطوره و حماسه در اندیشه ی ژرژ دومزیل» ، «اسطوره و رمز در اندیشه ی میرچاالیاده»، «اسطوره ای نو، نشانه ای در آسمان» و... در دست می باشد. کتاب حاضر نیز به همین ترتیب، مشتمل بر آثاری است از چند تن از اندیشمندان اسطوره شناس که مقالات عمدتا برگرفته از کتب آنان می باشد. نویسندگان مقالات گرد آمده به ترتیب فهرست کتاب عبارتند از؛ «ماری دلکور»، «فرانسوا لاپلانتین»، «الکساندر کراپ»، «ژان هربر»، «فریتیوف شوئون»، «ارنست دیز»، و «آنت دستره» مضاف بر مقاله ای به قلم «جلال ستاری»، مترجم کتاب.
مقاله ی نخست تحت عنوان «نقد چند کتاب» به قلم «ماری دلکور»، "حاوی نظری اجمالی در باب مراحل تاریخی اسطوره شناسی و نقد مکتب روانکاوی در تفسیر اسطوره هاست." (مترجم، پاورقی ص1)
«اسطوره و ایدئولوژی» عنوان مقاله ی دوم کتاب، نوشته ی «فرانسوا لاپلانتین» است. در این مقاله سیر استحاله ی اسطوره به ایدئولوژی دنبال می شود. «لاپلانتین» در این نوشته ضمن برشمردن خصائص اسطوره، نشان می دهد که چطور این پدیده با عقلانیت سر ناسازگاری دارد و اینکه "عقل گرایی ریشه حیات اسطوره را خشکانیده است."  در انتهای مقاله، «لاپلانتین»، "فرهنگ زدا" بودن ایدئولوژی در برابر اسطوره را به خوبی نشان می دهد. از این منظر، می توان گفت که ایدئولوژی آسیب شناسی بیان و کنش فرهنگی است.
مقاله ی بعدی تحت عنوان «مسأله اساطیر هند و اروپایی» از کتاب «Mythologie Universelle» (اسطوره شناسی جهانی) اثر «الکساندر کراپ» برگرفته شده است. نقطه ی شروع حرکت در این مقاله، بررسی اصل موضوعه ی وحدت زبان است که از خلال آن بحث وحدت دینی نیز مورد کنکاش و بررسی قرار می گیرد.
«درآمدی بر اسطوره های هندو» نوشته ی «ژان هربر» و مقاله ی «مهین شاکتی» نوشته ی «فریتیوف شوئون» عنوان دو مقاله ی بعدی است که هر دو در زمینه اساطیر هندو نگاشته شده اند. مقاله ی اخیر، به گفته ی مترجم "از اینرو که تحقیق تطبیقی استواری است و نمونه ای از تحقیق تطبیقی به دست می دهد که روش مطلوب پژوهش در اسطوره شناسی است، اهمیت دارد." (یادداشت مترجم)
در ادامه دو مقاله از «ارنست دیز» در پیش رو داریم؛ «اسطوره ی برج بابل» و «اسطوره ی کوه مرو (Merou)، جایگاه خدایان هندو». در هریک از این مقالات مکانی اسطوره ای شرح داده شده است. بخشی از مقاله ی «اسطوره ی کوه مرو جایگاه خدایان هندو» در وصف کوه مرو را بدین شرح می خوانیم: "در کیهان شناسی بودایی نیز کوه کیهانی _به نام مرو Merou _ در مرکز کیهان قد کشیده و محور و مدار عالم محسوب است. این کوه را هفت کوه مستدیر زرین در میان گرفته اند که بلندی شان از درون به بیرون، به تدریج کاهش می یابد و هفت دریای مدور، آنها را از هم جدا می کند. در پیرامون این کوهها، اقیانوس عالم گسترده است که در چهار جهت اصلی اش، چهار قاره مسکون قرار دارند که قاره جنوبی، به نام جامبودویپا (Djamboudvipa)، جهان آدمیان است." (ص 136)
در قسمت بعدی مقاله ای می خوانیم از «آنت دستره» با عنوان «نظریاتی درباره ی قهرمان روایات مکاشفاتی ایران و اسطوره شهر مسین». مسین نام شهر و یا قلعه ای است که به موجب «سیاست نامه» و مکتوبات دیگر، باور بر این بوده که منجی میهن و آیین (بهی) روزی از آن خروج خواهد کرد. سرانجام کتاب با مقاله ی «اسطوره کشف تروا» از شخص مترجم کتاب، خاتمه می یابد.
کتابفروشی نشر مرکز: 88965098