عنایت الله رضا

گروه اخبار

تاریخ دان
1299-1389
دکتر عنایت الله رضا، از ایران شناسان برجسته و عضو دائره المعارف اسلامی  دیروز یکشنبه 20 تیر ماه 1389(11 ژوئیه  2010) در سن 90 سالگی درگذشت. دکتر رضا در طول عمر پر بار خود خدمات بسیار زیادی به فرهنگ و زبان فارسی کرده بود و این خدمت رسانی را تا به آخرین روزهای زندگی اش در بنیاد

دکتر عنایت الله رضا، از ایران شناسان برجسته و عضو دائره المعارف اسلامی  دیروز یکشنبه 20 تیر ماه 1389(11 ژوئیه  2010) در سن 90 سالگی درگذشت. دکتر رضا در طول عمر پر بار خود خدمات بسیار زیادی به فرهنگ و زبان فارسی کرده بود و این خدمت رسانی را تا به آخرین روزهای زندگی اش در بنیاددائره المعارف ادامه داد. «انسان شناسی و فرهنگ» این ضایعه را به خانواده ایشان و همه فرهنگ دوستان ایرانی تسلیت می گوید.

مراسم تشیع  دکتر رضا امروز از مقابل دائره المعارف بزرگ اسلامی انجام خواهد شد. ذدر زیر بخشی از مطالبی که درباره زندگی او منتشر شده اند را به نقل از سایر سایت ها می خوانیم.

دکتر رضا در ویکیپدیا
http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%B1%D8%B6%D8%A7

زندگینامه دکتر رضا ( دائره المعارف بزرگ اسلامی)

دکتر عنایت الله رضا د ر18خرداد 1299 در خانواده ای روحانی که از دیرباز در گیلان صاحب نفوذ بودند در رشت دیده به جهان گشود. نام خانوادگی او منسوب به حاجی آقا رضاست که از مجتهدین عالیقدر گیلان بوده است.
دکتر عنایت الله رضا تحصیلات ابتدای و متوسطه خود را در شهرهای رشت و تهران گذراند و در 1316 خورشیدی دیبلم متوسطه خود را در رشته ادبیات از دبیرستان دارالفنون اخذ کرد و سپس در همان سال در دانشکده افسری ثبت نام کرد و در سال 1318 به جرگه افسران ارتش ایران پیوست. پس از پایان رساندن دانشکده افسری در نیروی هوایی ارتش پذیرفته شد ودر آنجا دوره خلبانی هوا پیماهای جنگی را گذراند. در همین دوره بود که فعالیتهای سیاسی خود را آغاز کرد و به سبب همین فعالیتهای سیاسی در 1325 خورشیدی به تبعیدی ناخواسته رفت که حدود 20 سال به طول انجامید.
او در این دوره تبعید نخست دردانشکده حزبی شهر باکو موفق به اخذ مدرک لیسانس شد و پس از آن در آزمون دکترای رشته فلسفه دانشگاه دولتی «اندیشه های کسروی» به راهنمایی پرفسور ماکاولسکی از استادان بزرگ فلسفه در اتحاد جماهیر شوروی با درجه عالی دفاع کرد.
او سرانجام در1347 به ایران بازگشت و در کتابخانه پهلوی که در آن زمان یکی از مراکز ایران شناسی بود به کار مشغول شد و سپس برای تدریس در مراکز دانشگاهی به همکاری دعوت شد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در کنار تدریس در دانشگاه ها به عنوان مشاور عالی علمی در پژوهشگاه علوم انسانی و سپس در سال 1365 در مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی بعنوان مدیر بخش جغرافیا و عضو شورای عالی علمی به همکاری پرداخت که این همکاری تا به امروز ادامه دارد.

برخی از آثار دکتر عنایت الله رضا به شرح زیر است

کتابهای ترجمه شده:
اورارتو
تمدن ایران ساسانی نوشته لوکونین تهران 1350
طبقه جدید تحلیلی از تحول جامعه کمونیست نوشته میلوان جیلاس
اسرار مرگ استالین نوشته آوتور خانوف
به زمامداران شوروی نوشته سولژنیتسین
منابع کمونیسم روسی و مفهوم آن نوشته نیکلای الکساندرویچ بردیایف تهران 1360
نیکتا خروشچف سالهای حاکمیت به ضمیمه متن کامل گزارش خروشچف در جلسه سری کنگره بدیستم شوروی 1362
گفتگو با استالین نوشته میلوان جیلاس
سیزده روزیکه کرملین را لرزاند (انقلاب مجارستان) نوشته تیبور مرای
خاطرات بوریس باژانف رئیس دبیرخانه دفتر سیاسی حزب کمونیست اتحاد شوروی
تاریخ سری جنایتهای استالین نوشته آرلف تهران 1366
شهرهای ایران در دوران پارتیان وساسانیان نوشته پیگولوسکایا
اعراب حدود مرزهای روم شرقی و ایران در سده های 4-6 میلادی نوشته پیگولوسکایا

کتابهای تألیف شده
1 - آذربایجان واران ( آلبانیای قفقاز) تهران 1360
2 - ایران از دوران باستان تا آغاز عهد مغول تهران 1380
3- کمونیسم و دموکراسی تهران 1353
4 - مارکسیسم و ماجرای بیگانگی انسان تهران
5 - ایران و ترکان در روزگار ساسانیان تهران 1365 ش
6 - کمونیسم اروپایی

- دارای بیش از 120مقاله در دائره المعارف بزرگ اسلامی
- بیش از 60 مقاله در مجلات و نشریات خارج از مرکر دائره المعارف
- و10 مقاله ترجمه شده توسط دکتر رضا در مجلات و نشریات مختلف .

نوشتار و مقالات در دائره المعارف :
آجرستان
آذربایجان، جمهوری شوروی سوسیالیستی
تبت
ترکستان
تفلیس
تیسفون
آرال
آستاراخان
آلتاییان
آلماآتا
آمل
آوار
ابخار
ابراهیم بن یعقوب
ابن جبیر، ابوالحسین
ابن خرداد به
ابن رسته
ابن سرابیون، سهراب
ابن فضلان
ابن فقیه، ابوبکر
ابن‌ماجد
ابن وردی، ابوحفص سراج الدین
ابوحامد غرناطی
ابودلف
ابو طاهر سمرقندی
ابوقبیس
اخرید
اخمیم‌
ارمناک‌
استجه‌
استرگوم‌
اسک‌
اسماعیل‌
اشتب‌
اصطخری‌، ابواسحاق‌
افلاق‌
اگادن‌
اگادیر
البسان‌
اندی‌
انزلى‌
اورالسک‌
اورمیه‌ دریاچه‌
اورمیه‌ شهرستان‌
اورنبورگ‌
اوستیا
اولیا آتا
ایرتیش‌
ایروان‌
ایسیغ‌ کول‌
ایلى‌
اینگوش‌
بیشکک
بیکند
بین النهرین
پامیر
پان ترکیسم
پان تورانیسم
پچنگها
پنجیکنت
تاتار

زندگینامه دکتر رضا (همشهری آنلاین)

زندگینامه: عنایت‌الله رضا (1299- 1389 )
نویسندگان و مولفان- همشهری آنلاین:
عنایت‌الله رضا 18خرداد سال 1299 در خانواده‌ای روحانی در رشت به دنیا آمد.

نام خانوادگی او منسوب به حاجی آقا رضاست که از مجتهدین عالیقدر گیلان بوده است.

وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در شهرهای رشت و تهران گذراند و در سال 1316 دیبلم متوسطه را در رشته ادبیات از دبیرستان دارالفنون اخذ کرد و سپس در همان سال در دانشکده افسری ثبت نام کرد و در سال 1318 به جرگه افسران ارتش ایران پیوست.

رضا، پس از پایان دانشکده افسری، در نیروی هوایی ارتش پذیرفته شد و در آنجا دوره خلبانی هواپیماهای جنگی را گذراند. در همین دوره بود که فعالیت‌های سیاسی خود را آغاز کرد و به سبب همین فعالیت‌ها، در سال 1325 به تبعیدی ناخواسته رفت که حدود 20 سال به طول انجامید.

او در دوره تبعید، نخست در دانشکده حزبی شهر باکو موفق به اخذ مدرک لیسانس شد و پس از آن در آزمون دکترای رشته فلسفه دانشگاه دولتی اندیشه‌های کسروی به راهنمایی پروفسور ماکاولسکی -از استادان بزرگ فلسفه در اتحاد جماهیر شوروی- با درجه عالی دفاع کرد.

دکتر رضا سرانجام در سال 1347به ایران بازگشت و در کتابخانه پهلوی که در آن زمان یکی از مراکز ایران شناسی بود به کار مشغول شد و سپس برای تدریس در مراکز دانشگاهی به همکاری دعوت شد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در کنار تدریس در دانشگاه‌ها به عنوان مشاور عالی علمی در پژوهشگاه علوم انسانی و سپس در سال 1365 در مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی به عنوان مدیر بخش جغرافیا و عضو شورای عالی علمی به همکاری پرداخت که این همکاری تا به امروز ادامه دارد.

وی دارای بیش از 120مقاله در دائره‌المعارف بزرگ اسلامی و بیش از 60 مقاله در مجلات و نشریات خارج از مرکز دائره‌المعارف و همچنین10مقاله ترجمه شده در مجلات و نشریات مختلف است.

برخی از آثار عنایت‌الله رضا:

    * اورارتو
    * تمدن ایران ساسانی نوشته لوکونین
    * طبقه جدید تحلیلی از تحول جامعه کمونیست نوشته میلوان جیلاس
    * اسرار مرگ استالین نوشته آوتور خانوف
    * به زمامداران شوروی نوشته سولژنیتسین
    * منابع کمونیسم روسی و مفهوم آن نوشته نیکلای الکساندرویچ بردیایف
    * نیکتا خروشچف، سالهای حاکمیت به ضمیمه متن کامل گزارش خروشچف در جلسه
    * سری کنگره بیستم شوروی
    * گفت‌وگو با استالین، نوشته میلوان جیلاس
    * سیزده روزی‌که کرملین را لرزاند (انقلاب مجارستان) نوشته تیبور مرای
    * خاطرات بوریس باژانف، رئیس دبیرخانه دفتر سیاسی حزب کمونیست اتحاد شوروی
    * تاریخ سری جنایتهای استالین، نوشته آرلف
    * شهرهای ایران در دوران پارتیان و ساسانیان، نوشته پیگولوسکایا
    * اعراب حدود مرزهای روم شرقی و ایران در سده های 4-6 میلادی، نوشته پیگولوسکایا
    * آذربایجان واران ( آلبانیای قفقاز)
    * ایران از دوران باستان تا آغاز عهد مغول
    * کمونیسم و دموکراسی
    * مارکسیسم و ماجرای بیگانگی انسان
    * ایران و ترکان در روزگار ساسانیان
    * کمونیسم اروپایی