فشار خون بارداری، از سیر تا پیاز

یکی از علل شایع مرگ مادران در بارداری، فشارخون شدید حاملگی است؛ چراکه بسیار غیرقابل‌کنترل است. در فشار خود گذاری بارداری بیمار هیچ پیش‌زمینه‌ای از فشارخون ندارد و در طی بارداری نیز هیچ‌گونه علایمی از اکلامپسی و پره‌اکلامپسی و دفع پروتئین نشان نمی‌دهد؛ بلکه به‌طور ناگهانی در ماه‌های آخر بارداری، حین زایمان یا بلافاصله بعد از زایمان، دچار افزایش فشارخون می‌شود. این نوع فشارخون‌ها جزو فشارخون‌ها گذرای حاملگی هستند که به‌صورت موقت ظاهر می‌شوند.
دکتر ایراندخت مهری ماهانی با بیان این مطلب افزود: چنین بیماری بایستی تحت‌نظر باشد و اگر فشارخون او بالا رفت، برای درمان می‌توان از داروهایی که برای پره‌اکلامپسی تجویز می‌شود، استفاده کرد. معمولاً افرادی که دارای فشار خون گذاری بارداری‌اند تا 6 هفته بعد از زایمان فشارشان به حالت عادی بازمی‌گردد.  وی تشریح کرد: این نوع فشارخون ماندگار نیست، اما امکان تکرار آن در بارداری‌های بعدی وجود دارد و ممکن است اگر بیمار در بارداری اول کمی فشارخون داشته باشد، در بارداری‌های بعدی به‌صورت شدیدتر بروز کند.
فشارخون مزمن بارداری شامل دو نوع خفیف و شدید است
این متخصص زنان و زایمان در خصوص فشارخون مزمن بارداری اظهار داشت: فشارخون مزمن بارداری به دو نوع خفیف و شدید تقسیم می‌شود. نوع خفیف آن شامل افرادی‌ می‌شود که دارای فشار دیاستولیک (مینیمم) بین 90 تا 110 هستند؛ به این معنی که فشارخونشان از 90 بیشتر است، ولی از 110 بالاتر نمی‌رود و فشار سیستولیک (ماکسیمم) خونشان نیز بین 140 تا 160 است.
وی افزود: این افراد مانند افراد معمولی تحت‌نظر قرار می‌گیرند و با کنترل فشارخون و انجام سونوگرافی‌، سلامت مادر، رشد جنین و مایع دور جنین ارزیابی می‌شود و با رسیدن بیمار به هفته‌های 37 و 38 بارداری می‌توان ختم بارداری را اعلام کرد.
فشارخون شدید حاملگی؛ یکی از علل شایع مرگ مادران در بارداری
ماهانی در خصوص نوع شدید فشار خون مزمن بارداری گفت: یکی از علل شایع مرگ مادران در بارداری، فشارخون شدید حاملگی است؛ چراکه بسیار غیرقابل‌کنترل است. افرادی که فشار دیاستولیک (مینیمم) بالای110 و فشار سیستولیک (ماکسیمم) بالای 160 دارند که گاهی به 180 هم می‌رسد، مبتلا به فشارخون شدید حاملگی‌اند. اگر فشارخون شدید بارداری را قبل از هفته 24 تشخیص دهیم، بهتر که همان زمان به حاملگی خاتمه دهیم.
وی تأکید کرد: ادامه بارداری برای مادری که دچار فشار خون بارداری است و 20 هفته به زمان زایمان او باقی‌مانده، بسیار خطرناک است؛ چراکه عوارض شدیدی برای مادر دارد و ممکن است مادر را دچار پره‌اکلامپسی، نارسایی کلیه، خون‌ریزی‌های مغز و کما کند، ولی اگر فشارخون بعد از هفته 30 تشخیص داده شود، می‌توان بیمار را تحت مراقبت‌های ویژه و داروهای ضد فشار خون که برای جنین خطری ندارد، قرار داد.
ممکن است فشارخون شدید بارداری تا 6 ماه بعد از زایمان به حالت عادی بازنگردد
این متخصص توصیه کرد: مادرانی که فشارخون شدید بارداری دارند بهتر است تا 72 ساعت بعد از زایمان در بیمارستان تحت مراقبت باشند. تا 6 ماه بعد از زایمان هم ممکن است فشار این افراد به حالت عادی بازنگردد و توصیه می‌شود که تحت نظر پزشک قرار گیرند.
چه کسانی مستعد این بیماری‌اند؟
وی برخی از علل ابتلا به فشارخون بارداری را این‌گونه برشمرد: اختلالات کلیوی، مشکلات قلبی، و اختلالات عروقی، و افرادی که زمینه‌ ابتلا به فشارخون بارداری را دارند، از جمله این علل هستند. این متخصص زنان و زایمان ادامه داد: همچنین زنانی که سن بالای 40 سال دارند و دارای فشارخون مزمن هستند، افرادی که بیشتر از 15 سال است که دچار فشارخون‌اند، افرادی که غیر از فشارخون دیابت نیز دارند مستعدند تا در دوران حاملگی دچار فشارخون بارداری شوند.
وی افزود: زنانی که با داشتن فشارخون و بدون انجام مشاوره قبل از بارداری، حامله می‌شوند، معمولاً در 3 ماه اول بارداری به دلیل هورمون‌هایی که از جفت آزاد شده و باعث گشادشدن عروق می‌شود، دچار افت فشارخون می‌شوند و ممکن است با مراجعات اولیه به پزشک، فشارخون مزمن‌شان تشخیص داده نشود.
عوارض ناشی از فشارخون مزمن بارداری
ایراندخت مهری‌ماهانی در خصوص اهمیت کنترل فشارخون مزمن بارداری و عوارضی که این بیماری بر مادر و جنین دارد، خاطرنشان کرد: فشارخون مزمن دارای ریسک بالایی است و بین 0.5 تا 5 درصد احتمال مرگ وجود دارد. اولین عارضه فشار خون بارداری این است که اگر فرد دارای فشارخون بالا باشد، با شروع بارداری فشارخون او افزایش می‌یابد، جدا شدن جفت و شایع‌ترین عارضه‌ این بیماری پره‌اکلامپسی است که ممکن است جان مادر را به خطر اندازد. همچنین عارضه‌ای که برای جنین پیش می‌آید این است که به دلیل اختلالات عروقی خون‌رسانی به رحم و جفت دچار اختلال می‌شود و ممکن است جنین با تأخیر در رشد مواجه شود.
وی افزود: اگر خانم بارداری با وضعیت معمولی تا ماه 7 بارداری ماهی یک‌بار و از ماه 7 تا 9 هر 2 هفته یک‌بار و ماه 9 هر هفته مراجعه می‌کند، خانمی که فشارخون بارداری او تشخیص داده می‌شود از همان ابتدای بارداری بایستی هر 2 هفته یک‌بار، از ماه هفتم به بعد هفتگی و ماه آخر 2 یا 3 بار در هفته مراجعه کند.  این متخصص زنان و زایمان در انتها توصیه کرد: داشتن رژیم غذایی کم‌نمک، جلوگیری از اضافه‌وزن، ورزش، کم‌کردن استرس و اضطراب، داشتن رژیم غذایی سالم مثل کم‌مصرف کردن گوشت قرمز و غذاهای سرخ‌کردنی، استفاده بیشتر از میوه و سبزیجات، استفاده کمتر از فست‌فود‌ها و... در کاهش ابتلا به فشارخون تأثیرگذار است.
زنانی که قصد بارداری دارند برای مشاوره قبل از بارداری به پزشک متخصص مراجعه کنند
ماهانی با بیان اینکه زنانی که قصد بارداری دارند بهتر است برای مشاوره قبل از بارداری به پزشک مراجعه می‌کند، اظهار داشت: زنان با انجام مشاوره‌‌‌ قبل از بارداری با اطمینان کامل از جهت کنترل فشارخون، سلامت قلب و عروق، بینایی وارد دوره‌ بارداری شوند. هم‌چنین لازم است عملکرد کلیه‌ها با کنترل میزان دفع پروتئین در 24 ساعت چک و فرد ازنظر قند خون نیز بررسی شود؛ چراکه افراد دیابتیک به علت اختلالات عروقی ممکن است دچار فشارخون شوند. ازطرفی اگر فرد داروی خاصی برای کنترل فشارخون مصرف می‌کند، باید با نظر پزشک آن‌ها را با داروهایی که برای مادر و جنین بی‌خطر هستند تغییر دهد.
نی‌نی‌بان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «زندگی با کودک» و «سلامت زنان» در اختیار شما قرار می‌دهد.