مقابل مانیتور هم ضدآفتاب لازم دارید

نگاهی به عواملی که باعث چروک خوردن پوست می شوند

چروک شدن پوست ۲ علت اصلی و چند علت فرعی دارد؛ مهم‌ترین علت اصلی این اتفاق افزایش سن است. با افزایش سن، کلاژن و الاستین موجود در لایه درم به دلیل طبیعتی که دارند به تدریج کاهش پیدا می‌کنند و پوست از حالت طبیعی و شاد خود خارج می‌شود...

با از بین رفتن کلاژن، حجم پوست از زیر کم می‌شود و درنتیجه در سطح چروک می‌خورد. به همین دلیل متخصصان پوست برای رفع این مشکل از تزریق ژل استفاده می‌کنند. ژل، جایگزین کلاژن از بین رفته می‌شود تا فرم اولیه را به پوست برگرداند و چروک‌ها را از بین ببرد اما چون ژل‌ها ساختگی و صنعتی هستند پایداری زیادی ندارند و تزریق آنها باید بعد از یک سال تکرار شود.

الاستین نیز با گذشت زمان و به‌خصوص در اثر تاثیر نیروی جاذبه زمین به تدریج حالت کشسانی خود را از دست می‏دهد. حتما دقت کرده‌اید که وقتی راه می‌روید پوست صورتتان حالت افتاده و وقتی دراز می‌کشید حالت صاف‌تری دارد و چروک‌هایش کمتر به نظر می‌رسد زیرا وقتی ایستاده‌ یا نشسته‌اید نیروی جاذبه زمین پوستتان را به سمت پایین می‌کشد. حال در نظر بگیرید در اثر افزایش سن، کلاژن پوست کاهش یافته و الاستیسیته یا خاصیت کشسانی آن به هم خورده است. در چنین شرایطی نیروی جاذبه زمین پوست شل‌شده را با قدرت بیشتری به سمت پایین می‌کشد و درنتیجه فرد غبغب می‌آورد یا پوست کنار صورتش آویزان می‌شود بنابراین کاهش کلاژن و الاستیسیته پوست همراه نیروی جاذبه زمین دو عامل موثری هستند که باعث پیری و افتادگی پوست می‌شوند. کنار اینها عوامل دیگری نیز می‌توانند روند پیری پوست را تشدید کنند که در ادامه به آنها پرداخته ایم.

نور خورشید و آسیب به پوست?های روشن: نور خورشید به‌خصوص نور UVB در برخورد با پوست باعث افزایش شکنندگی کلاژن‌ها می‌شود. به همین دلیل هم تاکید همیشگی متخصصان پوست استفاده مناسب از کرم‌های ضدآفتاب است. جالب است بدانید افرادی که پوست تیره‌ای دارند در مقابل نور خورشید مقاوم‌تر هستند و چروک دیرتر در پوست آنها ظاهر می‌شود.

زندگی در مناطق صنعتی و ورود آلودگی به پوست: تماس مداوم با مواد شیمیایی و آلاینده‌ها باعث ورود آنها به داخل پوست می‌شود و فعل و انفعالاتی در آن ایجاد می‌کنند. درنتیجه باعث شکسته شدن بیشتر کلاژن‌ها و الاستین و تسریع پیرپوستی می‌شوند.

لوازم آرایش و ترکیبات شیمیایی: برای آنکه مواد آرایشی ماندگاری بیشتری روی پوست داشته باشند یا جذابیت بیشتری ایجاد کنند و بوی مطبوعی داشته باشند، حاوی ترکیب‌های شیمیایی فراوانی هستند که اثر آنها تقریبا مشابه اثر آلاینده‌ها و مواد شیمیایی است و باعث پیرپوستی می‌شوند.

استرس و بندآمدن جریان خون: حتما دیده‌اید وقتی فردی عصبانی یا مضطرب می‌شود رنگ چهره‌اش تغییر می‌کند و عمدتا زرد می‌شود. زردشدن پوست در این شرایط به این علت است که تمام عروق پوست جمع شده‌اند و جریان خونی وارد پوست نمی‌شود. درنتیجه پوستی که اجزای آن در هر لحظه نیاز مبرم به تغذیه دارند از آن محروم و دچار گرسنگی موقت می‌شوند. این حالت هر چند کوتاه‌مدت روی پوست تاثیر می‌گذارد. حال تصور کنید استرس و اضطراب طولانی‌مدت با پوست چه می‏کند. به همین دلیل افراد همیشه مضطرب دچار چین و چروک‌های بیشتری می‌شوند و پیری زودرس می‌گیرند.

بی‌خوابی و پیرپوستی: افرادی که خواب خوبی ندارند بیشتر دچار تنش و اضطراب می‌شوند که روی پوستشان تاثیر می‌گذارد و در طولانی‌مدت آن را دچار پیرپوستی می‌کند.

عدم مراقبت‌ و خشکی پوست: مصرف نابجا از کرم‌های مختلف و مواد آرایشی زیاد، صابون‌ها و شامپوهای نامناسب برای پوست و... می‌توانند به پوست آسیب رسانند و باعث پیرپوستی شوند. به همین دلیل فردی که پوست چربی دارد باید از صابون و شامپوهای مخصوص پوست و موی چرب استفاده کند یا افرادی که پوست خشکی دارند باید از شوینده‌های مناسب پوستشان استفاده کنند تا آن را خشک‌تر از پیش نکند بنابراین توصیه بر این است که از محصولاتی استفاده کنید که با پوست شما منطبق است.

مصرف مشروبات الکلی و استعمال دخانیات و نرسیدن موادغذایی به پوست: این مواد به راحتی از راه خون جذب پوست می‌شوند و میزان گردش خون پوست را بسیار کاهش می‌دهند. نرسیدن موادغذایی کافی به سلول‌های پوستی باعث تخریب آنها و درنتیجه پیرپوستی می‌شود.

نورهای متفرقه و از بین رفتن کلاژن ها: نشستن طولانی‌مدت جلوی مانیتور یا تلویزیون که نور زیادی از خودشان متصاعد می‌کنند و همچنین وجود نورهای فلورسنت در منازل مانند نور خورشید عمل می‌کند و تاثیرات مخربی در پوست ایجاد خواهد کرد. گفته می‌شود وجود ۴ تا ۵ نور مهتابی مانند نور خورشید عمل می‌کند و به راحتی می‌تواند کلاژن پوست را از بین ببرد. به همین دلیل توصیه می‌شود هنگام استفاده طولانی‌مدت از مانیتور، تلویزیون یا نورهای مهتابی حتما ضدآفتاب به پوستتان بزنید.

داروها و کاهش آب پوست: داروهایی که آب پوست را از کاهش می‏دهند یا در پوست لک ایجاد می‌کنند یا داروهایی که در ترکیب با نور خورشید می‌توانند عوارض اگزمایی مانند خارش و سوزش در پوست به وجود آورند نیز باعث پیرپوستی می‌شوند. این داروها می‌تواند شامل مکمل‌های غذایی یا داروهای درمانی باشد مانند داروی ضدمالاریا که باعث لک می‌شود یا داروی فنوتیازین که در مواجهه با نور خورشید راش‌های پوستی ایجاد می‌کند.

بیماری‌های پوستی و ایجاد چین و چروک: ابتلا به بیماری‌های پوستی به‌خصوص بیماری‌های مزمن پوستی نیز می‌تواند باعث ایجاد چین و چروک‌های پوستی و پیری زودرس شود. بسیاری از این بیماری‌ها مانند لوپوس پوستی، مورفه، روماتیسم پوستی، بیماری‌های پوستی خودایمن، بیماری‌های ویروسی و... باعث آتروفی و نازک شدن پوست می‌شوند و در آن چین و چروک ایجاد می‌‌کنند.

ژنتیک و چین خوردن بعد از ۴۰ سالگی: به جز عواملی که ذکر شد ژنتیک فرد نیز در بروز چین و چروک پوست بسیار مهم است. ممکن است فردی در سن ۳۰ تا ۴۰ سالگی چین و چروک‌های ریز زیادی در پوست داشته باشد و فرد دیگری در ۶۰ سالگی چروک چندانی نداشته باشد. به همین دلیل دنیا در حال پیشرفت به سمت ژن‌درمانی است تا بتواند بسیاری از بیماری‌ها از جمله بیماری‏های پوستی و چین و چروک را محدود کند.

پوست انسان از ۳ لایه بسیار نازک اپیدرم، درم و هیپودرم تشکیل شده است. اپیدرم سطحی‏ترین لایه پوست است و محصولات آرایشی و بهداشتی مانند کرم‏های لایه‏بردار، مرطوب‏کننده، ضدآفتاب و... بر آن تاثیر می‏گذارند. معمولا آب زیادی در اپیدرم وجود دارد که باعث شادابی و نشاط آن می‏شود بنابراین اگر آب موجود در این لایه کاهش پیدا کند پوست خشک می‌شود و چروک می‏خورد. لایه زیرین درم نام دارد. این لایه ضخیم‏تر از اپیدرم است و علاوه بر اینکه حاوی مویرگ‏های خونی و لنفی، رشته‏های عصبی، فولیکول‏های مو، غده‏های چربی و عرق است کلاژن و فیبرهای پروتئینی الاستینی را نیز در خود جای داده است. به همین دلیل این لایه باعث استحکام و ارتجاع پوست می‏شود زیرا الاستین خاصیت الاستیسیته یا کشسانی به پوست می‌دهد و کلاژن وظیفه نگه‌دارندگی و سفت‌کنندگی پوست را برعهده دارد و به آن قوام می‌دهد.

هیپودرم آخرین لایه پوست است که به دلیل داشتن سلول‏های چربی زیاد، خاصیت ارتجاعی بالایی دارد.

● مبارزه ضد آفتاب با چروک

استفاده از ضدآفتاب و مرطوب‌کننده دو داروی موثر در پیشگیری از بروز چروک هستند. مصرف سایر فراورده‌ها و کرم‌های ضدچروک در اولویت ‌بعدی پیشگیری و درمان قراردارند. هر چقدر بتوانید پوستتان را مرطوب و نرم نگه دارید و آن را مقابل اشعه UVB حفظ کنید چروک‌ها دیرتر سراغتان می‌آیند. کرم‌های ضدچروک آثار جانبی دارند و متخصصان پوست تاکید زیادی برای مصرف آنها نداریم.

● درمان چروک به نوع آن بستگی دارد

دو نوع چروک در پوست بروز می‌کند؛ چروک‌های ریز سطحی که همیشه وجود دارند و هنگام استراحت پوست به خوبی دیده می‌شوند و چروک‌های عضلانی که با حرکت عضلات صورت ایجاد می‌شوند مانند خط اخم، خط خنده و خط پیشانی. درمان این دو نوع چروک با هم متفاوت است.

چروک‌های سطحی معمولا با مصرف کرم‌های ضدآفتاب، مرطوب‌کننده، کرم‌های ضدچروک یا کرم‌های لایه‌بردار و انجام پیلینگ برطرف می‌شوند ولی چروک‌های عمیق و عضلانی به تزریق بوتاکس نیاز دارند و هرگز با کرم‌های معمولی از بین نمی‌روند. بوتاکس عضله را فلج می‌کند تا حرکت نداشته باشد درنتیجه چروکی هم ایجاد نمی‌شود. یکی دیگر از روش‌های درمان چروک‏های عضلانی، لیزر عمقی پرتوان است که پوست را از عمق تحریک می‌کند و باعث ساخته شدن کلاژن می‌شود. وقتی کلاژن افزایش پیدا می‌کند حجم زیر پوست بیشتر و چروک‌های سطحی کمتر می‌شوند اما لیزر سطحی‌تری هم وجود دارد که در آن لایه رویی پوست را برمی‌دارند و پوست جدید جوان‌تر است. علاوه بر این برای درمان چروک‌های عمیق می‌توان از ژل یا جراحی پلاستیک نیز کمک گرفت که در درجه اول به درمان چروک‌های عمقی و بعد به چروک‌های سطحی کمک می‌کند.