اسطوره موسیقی ایران

محمدرضا شجریان را در یک کلام می توانم توصیف کنم او یک اسطوره است در تمام سال هایی که فعالیت کرده, همواره مشغول کار, تحقیق و پژوهش بوده و هیچ کس را سراغ ندارم که به اندازه او در راه موسیقی سعی و کوشش کرده باشد به اعتقاد من موسیقی هفت نت و ابزار کار دارد که هنوز میلیاردها ملودی وجود دارد که خلق نشده است

محمدرضا شجریان را در یک کلام می‎توانم توصیف کنم: او یک اسطوره است. در تمام سال‎هایی که فعالیت کرده، همواره مشغول کار، تحقیق و پژوهش بوده و هیچ‌کس را سراغ ندارم که به اندازه او در راه موسیقی سعی و کوشش کرده باشد. به اعتقاد من موسیقی هفت نت و ابزار کار دارد که هنوز‌ میلیاردها ملودی وجود دارد که خلق نشده است. همچنانکه ابن‌سینا گفته به هر علمی رسیدم کاه بود ولی به موسیقی که رسیدم کوه بود. این هفت نت، به قدری گسترده و زیاد هستند که هرچه بگویید به انتهایش نمی‌رسید، به‌خصوص در مورد موسیقی ایرانی این مطلب به درستی صدق می‌کند. یادم است چند سال قبل برنامه‏ای در یونسکو ترتیب داده شده بود و قرار بود ما نیز به اجرای موسیقی ایران بپردازیم. من به‌همراه آقای تهرانی و قوامی تصمیم گرفتیم بخش‌هایی از موسیقی ایران را اجرا کنیم که برای گوش خارجی‌ها آشناست. پیش از اینکه به روی صحنه برویم با مسوول برگزاری برنامه این موضوع را مطرح کردیم اما او نظر دیگری داشت. می‎گفت که آنها دوست دارند بخشی از موسیقی ایران را بشنوند که برایشان آشنا نیست و تا به حال آن را نشنیده‎اند.

همان‌طور که می‎دانید قطعات آنها در دو دستگاه مینور و ماژور است اما ما ربع پرده‌هایی داریم که آنها ندارند و همین ویژگی‎ها باعث شده است، آهنگ‎هایی خلق شود که آنها دوست داشته باشند. به همین دلیل ما هم برنامه خودمان را تغییر دادیم. این موضوع را به این دلیل بیان کردم تا بگویم موسیقی ما دارای غنای بسیار زیادی است و هرکسی که در این راه قدم می‌گذارد، باید توانایی‌های بالایی داشته باشد. یک نوازنده باید سال‌ها کار کند تا بتواند بر قله این موسیقی قرار بگیرد و شجریان با آثار و فعالیت‎هایی که انجام داده، توانسته است بر این قله قرار بگیرد. به‌غیر از آثار ماندگار و دلنشینی که شجریان خلق کرده، باید به این نکته هم اشاره کرد که او برای حفظ و باقی‌ماندن موسیقی محلی و فولکلوریک نیز کوشش زیادی کرده است. او در عرصه آوازخوانی با خواندن موسیقی‎های محلی باعث شد تا ترانه و آهنگ‎های قدیمی به نسل‎های جدید منتقل شود و این نوع از موسیقی کشورمان مورد فراموشی قرار نگیرد.

او در این کار آنقدر ثابت‌قدم بوده که نگفته چون شجریان است و محبوبیت دارد نباید آهنگ‌های قدیمی را استفاده کند. در حالی که از قدما نیز بهره گرفته و با خواندن موسیقی‌های محلی خدمتی بزرگ برای حفظ این آثار کرده است. او موسیقی محلی ما را جمع‌آوری کرده و حتی یک روز در این راه بازنایستاده است.

او کارش را با عشق انجام داد و زمانی که فردی با عشق کار می‎کند، مردم هم آن را حس می‎کنند، به همین دلیل آن هنرمند جای خود را در جامعه باز می‎کند و مورد محبوبیت مردم قرار می‎گیرد. شاید اگر او نبود، خیلی از موسیقی‎های محلی ما از بین می‎رفت. من به سهم خودم او را برای این کار تحسین و شجریان را با عشق زیادی معرفی می‎کنم.

البته فعالیت‎های شجریان منحصر به آوازخوانی نبوده و او در کنار این کارها، با ورود به عرصه سازسازی سعی کرده است، تجربه جدیدی را به امتحان بگذارد و در این مورد باید او را تحسین کرد چون سعی کرده است علم خود را بالا ببرد. من به دیدن اولین نمایشگاه او در زمینه‌ سازهای ابداعی‎اش رفتم و فکر می‎کنم او با ساخت این سازها، زمینه‎های جدیدی را در موسیقی ایجاد کرد.

جا دارد از او به دلیل همه تلاش‎ها و فعالیت‎هایی که کرده است، قدردانی شود و چقدر خوب بود در یک جشن تولد، دوستداران و علاقه‎مندان او جمع می‎شدند تا به این وسیله از این اسطوره موسیقی قدردانی می‎شد.

فرهنگ شریف

نوازنده تار