ریچارد استون

نوبلیست های اقتصاد جوایز نوبل در سال ۱۹۸۴

واقعیت اقتصادی در طول یک دوره معین(ماه، فصل یا سال) ممکن است به صورت تعداد نامحدودی از معاملات بین خریدار و فروشنده نگریسته شود.

اما به منظور تحلیل و بررسی چنین انبوهی از معاملات پیچیده و مفصل برای یک‌واحد اقتصادی لازم است تا روش‌هایی برای خلاصه کردن و تجمیع نظام‌مند چنین واقعیتی که در سطح خرد به طور نامحدودی پیچیده است، اندیشیده شود. یک نظام حسابداری ملی روشی برای رسیدن به ساده سازی‌ها و دید کلی است.

مطلوبیت و اهمیت یک نظام حسابداری با برگشت به مرجع آن برای حضور روش شناسی آن آشکار می‌گردد. این تکنیک تحلیلی در طول جنگ جهانی دوم ابتدا در انگلستان با الهام کینز مطرح گردید. کینز به عنوان کارشناس خزانه‌داری با مسائل تامین مالی جنگ دست به گریبان بود. او از توازن بین منابع جاری کل(تولید ناخالص ملی) در طرف عرضه و مصارف کل، سرمایه‌گذاری و هزینه‌های جنگ در طرف تقاضا شروع کرد.

دو اقتصاددان جوان به نام‌های جیمز مید و ریچارد استون به کینز کمک می‌کردند. وظیفه آنها گردآوری، پردازش و نظام بندی تمامی داده‌های آماری بود که کینز برای تحلیل عدم توازن در اقتصاد ملی انگلستان به آن احتیاج داشت.

در این محیط تحقیقی با همه محرک‌هایی که شرایط سخت اقتصادی و نفوذ شخصی خود کینز با ایده‌ها و مشوق‌ها فراهم می‌کرد، تکنیک تحلیلی حساب‌های ملی یا اجتماعی پا به عرصه وجود گذاشت.

ریچارد استون در سال ۱۹۱۳ در لندن انگلستان متولد شد و پس از تحصیلات اولیه یکسال را همراه پدرش برای کار به هند رفت و پس از آن از سال ۱۹۳۱ به تحصیل در کمبریج مشغول شد و بعد از دو سال تحصیل در رشته حقوق به اقتصاد تغییر رشته داد و از استادانی مانند کینز، کلارک و کاهن بهره جست.

استون یک پیشرو و نیرو محرکه در دو جنبه نظری و عملی در نظام‌های مختلف حساب‌های ملی بود. این کارها پایه‌ای را برای تحلیل اقتصادی ضعف توازن در انگلستان و توصیه‌های سیاسی اقتصادی تشکیل داد. از دید امروز، ارائه حساب‌های ملی با ردیف‌های محاسبات توازن به هم وابسته برای بخش‌های مختلف کاملا بدیهی بوده و به عنوان بخش ضروری گزارش دهی نظام مند از وضعیت مالی و الگوی توسعه کشورها انگاشته می‌شود. اما در دهه ۱۹۴۰ گزارش‌دهی

و تحلیل در شکل نظام پیوسته منطقی حساب‌های ملی یک نوآوری برجسته تلقی می‌شدند که استون در آن سهم عمده‌ای داشت.

ایده‌های استون درباره طراحی حساب‌های ملی ابتدا در سال ۱۹۴۰ بر کسب انسجام کامل حساب‌های ملی برای زیر بخش‌های مختلف متمرکز بود که کاربرد کامل منابع ملی را نشان می‌داد. هر قلم درآمد یا هزینه در یک طرف حساب بایستی به عنوان هزینه یا درآمد در طرف دیگر حساب آورده شود. چنین نظام منسجمی از حساب‌ها که درآمد و هزینه خانوار، هزینه بخش تجاری و درآمد برای پس‌انداز و سرمایه‌گذاری ملی، درآمد و هزینه‌های بخش عمومی و تراز پرداخت‌ها با خارج از کشور را در تصویری از روابط و وابستگی متقابل کل نظام اقتصادی با هم نشان می‌دهد. حسابداری دو طرفه وسیله‌ای برای کنترل آمار در تعداد زیاد معاملات را فراهم می‌کند.

استون مجبور شد تا تحقیقات آماری گسترده‌ای در پاسخ به نیازهای حساب‌های ملی در زمینه عملی انجام دهد. کار استون خیلی زود از پوشش نظام‌های انگلستان فراتر رفت و کاربرد بین‌المللی پیدا کرد. استون بعد از جنگ سرپرست گروه بین‌المللی از کارشناسان سازمان ملل شد تا شکل‌های استاندارد حساب‌های ملی را برای استفاده‌های بین‌المللی تهیه کند. مدل‌های او از حساب‌های ملی دارای کاربرد بین‌المللی گسترده‌ای شد و تاثیر سریعی بر ایجاد چنین حساب‌هایی در تعدادی از کشورهای صنعتی داشت. از این طریق پایه‌ای برای مقایسه‌های آماری بین کشورها، سطوح فعالیت اقتصادی و ساختارهای اقتصادی تاسیس شد. سازمان‌های بین‌المللی نیز از وجود این نوع حساب‌های ملی قابل مقایسه بهره جستند و بسیاری از کشورهای در حال توسعه را نیز پوشش دادند.

استون با معاملات بین خانوارها، واحدهای تجاری، بخش عمومی و کشورهای خارجی آغاز کرد. این معاملات عموما دو طرفه بوده و هزینه‌های یک طرف به عنوان درآمد طرف دیگر محسوب می‌شوند. سوال مشکل و حساسی که در این حالت مطرح می‌شود این است که چطور و تا چه حدی این تعداد زیاد معاملات در نظام حسابداری دو طرفه باید در قالب بخش‌ها خلاصه و تجمیع شود. نظام حسابداری مکانیکی نمی‌توانست پاسخگوی این سوال باشد، نظریه اقتصادی پشتوانه نظام حسابداری ملی استون بود و از این رو می‌توانست پایه‌ای برای تحلیل اقتصادی، پیش‌بینی و سیاست‌گذاری اقتصادی باشد.

استون تسلط خود را در یافتن راه‌هایی برای جست‌وجوهای آماری نظام‌مند مبتنی بر نیاز‌های حساب‌های ملی نشان داد و از طریق کنترل حسابداری و یافتن روش‌هایی برای تقریب‌ها و تورم‌ها نمونه‌های موجود به بهبود در آمارها کمک نمود. تحلیل نظری مسائل توازن اقتصادی ملی برای استون نقطه آغاز و توجیهی برای حساب‌های ملی بود. با وجودی‌که تاثیرات کینز موجب ساخت نظام‌های حساب ملی شد، این نظام‌ها امروزه از دیدگاه تحلیلی و ایدئولوژیکی به صورت خنثی و بی‌طرف نگریسته می‌شوند.

این نظام‌ها با تمامی جریان‌های تحلیلی در اقتصاد و کشورها به کار می‌رود. از طریق این حساب‌ها یک پایگاه اطلاعاتی نظام‌مند برای انواع مختلف تحلیل‌های اقتصادی از قبیل تحلیل سطوح فعالیت اقتصادی، تحلیل تورم، تحلیل ساختارهای اقتصادی، تحلیل رشد و مقایسه‌های بین‌المللی در این زمینه‌ها ایجاد گردید. ریچارد استون در زمینه‌های دیگر از قبیل تحقیقات عملی رشد نیز فعالیت‌هایی انجام داد. اما سیستم حسابداری ملی عمده‌ترین دستاورد او بود و برای تحلیل سطوح و ساختارهای اقتصادی و پیش‌بینی شکل بودجه‌ها در اقتصاد‌های ملی و بین‌المللی به کار رفته است.

مهدی محمدی

منبع: http://nobelprize.org/nobel_prizes/economics/laureates /۱۹۸۴ - Richard Stone