چهارشنبه, ۳۰ خرداد, ۱۴۰۳ / 19 June, 2024
جشن شهریورگان
شهریورروز از شهریورماه یا چهارمین روز این ماه، برابر است با جشن شهریورگان که از آیینها و مراسم وابسته به آن هیچگونه آگاهی در دست نیست. برگزار نشدن آیینهای جشن شهریورگان توسط ایرانیان در زمانی طولانی، موجب شده است تا همه جزئیات آن به فراموشی سپرده شود و حتی در متون کهن نیز آگاهیهای چندانی در باره آن فرا دست نیاید.
نام شهریور در متون اوستایی به گونه «خْـشَـتْـرَه وَئیریَـه» آمده که به معنای تقریبی «شهر و شهریاری (شهرداری) آرمانی و شایسته» است. چنین مینماید که این اندیشه و آرمان، خاستگاه نظریههای افلاطون و فارابی در زمینه «آرمانشهر» یا «مدینه فاضله» بوده باشد. نام شهریور چند بار به همین معنا در «گاتها»ی زرتشت نیز آمده است و بعدها در اوستای نو، او را به گونهای تشخصیافته به پیکر یکی از امشاسپندان در میآورند.
بر اساس متون ایرانی، جشن شهریورگان یا چهارم شهریورماه، با زایش و مرگ دو نفر از تأثیرگذارترین شخصیتهای تاریخ ایران همزمان است: زایش داراب و مرگ مانی.
خلف تبریزی در «برهان قاطع» (جلد سوم، ص ۱۳۱۶) از این روز به عنوان زادروز داراب نام میبرد. با توجه به پارهای اشارههای تاریخی و شباهتهای داستان داراب در شاهنامه فردوسی و دیگر تاریخنامههای ایرانی با گزارشهای مورخان یونانی و ایرانی در باره کورش بزرگ، میتوان احتمال ضعیفی در باره اینهمانی داراب و کورش را پیش کشید. ممکن است منتسب دانستن زادروز داراب یا کورش به روز شهریورگان که بر شهریاری آرمانی و شایسته دلالت دارد، یادمانی از خاطره پادشاهی کورش بزرگ در یاد مردمان و تاریخنگاران بوده باشد.
اما از سوی دیگر متون مانوی (متن ce و p به زبان پارتی) از این روز به عنوان روز جانباختن مانی یاد کردهاند: «(مانی) با شادی بزرگ و با خدایان روشنیها و با نوای چنگ و سرود شادی پرواز کرد . . . و جاودان بماند به نزد خداوند اهورامزدا . . . چهار روز گذشته از شهریورماه، شهریورروز، روز دوشنبه، ساعت یازده، در استان خوزستان و به شهر بیلاباد (گندی شاپور)، که او پرواز کرد . . . به سوی سرای فروغ» (وامقی، ایرج، نوشتههای مانی و مانویان، ۱۳۷۸، ص ۲۹۰ تا ۲۹۳؛ M. Boyce, Acta Iranica, No. ۹)
آنگونه که از متون مانوی برمیآید، روز مرگ مانی در نزد مانویان یکی از بزرگترین جشنها دانسته میشده و ظاهراّ به هنگام مرگ مانی این روز برابر با جشن «بِـما/ بِـمو» نیز بوده است.
به این ترتیب، چهارم شهریورماه نه تنها هنگام جشن شهریورگان، بلکه همزمان با جشن زادروز داراب (کورش؟) و جشن درگذشت یا جانباختن مانی نیز است. همزمانی این دو رویداد اخیر از نگرگاهی دیگر نیز توجه برانگیز است: از سویی هنگام زایش پادشاهی بلندآوازه و کوششگر آرمانشهر ایرانی؛ و از سویی دیگر مرگ مانی درست در همین روز و دستاورد سلطه اهریمنی موبدان ساسانی بر ایرانشهر و تباهی آرمانشهر ایرانی.
انتخابات انتخابات ریاست جمهوری 1403 مسعود پزشکیان ایران قالیباف انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم علیرضا زاکانی سعید جلیلی پزشکیان مناظره انتخاباتی محمدباقر قالیباف مناظره
تهران هواشناسی زلزله آتش سوزی قتل پلیس بیمارستان کاشمر زمین لرزه سازمان هواشناسی قوه قضاییه عربستان
خودرو بانک مرکزی رشد اقتصادی قیمت دلار قیمت طلا قیمت خودرو دولت سیزدهم حقوق بازنشستگان بازنشستگان بازار خودرو ایران خودرو تورم
تلویزیون سینمای ایران صداوسیما رسانه ملی سینما دفاع مقدس بازیگر عید غدیر سید ابراهیم رئیسی سریال فیلم موسیقی
فناوری شبکه های اجتماعی مریخ باتری وزارت علوم
رژیم صهیونیستی روسیه اسرائیل جنگ غزه آمریکا کره شمالی غزه فلسطین چین ترکیه اوکراین حزب الله لبنان
پرسپولیس فوتبال علیرضا بیرانوند یورو 2024 استقلال باشگاه پرسپولیس سپاهان جام ملت های اروپا مس رفسنجان کریستیانو رونالدو لیگ برتر والیبال
هوش مصنوعی موبایل سامسونگ اپل دانش بنیان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ناسا خودروهای وارداتی تلگرام
میوه سازمان غذا و دارو قهوه ویتامین تب دانگ کاهش وزن مغز کلسترول پوکی استخوان