چگونه یک مصرف‌کننده هوشمند و فهیم شکلات باشیم؟

اکثر مصرف‌کنندگان بازار ۶۰ میلیارد دلاری شکلات و سایر محصولات تولید شده با استفاده از کاکائو، احتمالاً با حقایق فراسوی این محصول خوش‌طعم و لذیذ آشنا نیستند. با توجه به کاشت …

اکثر مصرف‌کنندگان بازار ۶۰ میلیارد دلاری شکلات و سایر محصولات تولید شده با استفاده از کاکائو، احتمالاً با حقایق فراسوی این محصول خوش‌طعم و لذیذ آشنا نیستند. با توجه به کاشت گیاه کاکائو در مناطق استوایی و از بین رفتن جنگل‌های ارزشمند باران‌زای استوایی، استثمار کودکان کار و استفاده از انواع آفت‌کش‌ها و علف‌کش‌ها و کودهای شیمیایی، مصرف شکلات بیشتر، به معنای تداوم وضعیت کنونی خواهد بود. نویسنده با نگاهی به وضعیت این محصول و ارائه پاره‌ای پیشنهادات، از مصرف‌کنندگان هوشمند می‌خواهد که با توجه به راهکارهای ذکر شده، تنها از شکلات‌های تولید شده با روش‌های پایدار و منصفانه خریداری کنند.

بار دیگر که شما یک قطعه شکلات را گاز می‌زنید، به خاطر آورید که این طعم لذیذ، با نابودی ارزشمندترین جنگل‌های استوایی ارتباط دارد. همچنین با تخریب و قطع درختان این جنگل‌ها، زندگی میلیون‌ها انسان ساکن در این مناطق، با تهدید روبه‌رو می‌گردد. شکلات محصولی است که از دانه‌های کاکائوی برداشت شده از درختچه‌های جنگل‌های استوایی استحصال می‌شود. همچنین این گیاه جزو درختان بومی منطقه آمریکا به حساب می‌آید. این گیاه که هم اینک در سراسر دنیا تولید می‌گردد، عمدتاً در زمین‌هایی کاشته شده که در گذشته، جنگل‌های استوایی در آن مناطق وجود داشته‌اند. امروزه در همه مناطقی که گیاه کاکائو کاشت می‌شود، ما با تهدیدات ناشی از تخریب جنگل‌ها و برهم خوردن «تنوع زیستی» روبه‌رو هستیم. نکته حائز اهمیت در این میان این است که اکثر این مناطق، از لحاظ تنوع گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری، بسیار غنی و ارزشمند هستند.

هم اینک، بازار تجارت سالانه شکلات در دنیا، ارزشی معادل ۴۲ تا ۶۰ میلیارد دلار دارد. اما از این مبلغ هنگفت، تنها ۶ تا ۸% آن، سهم کشاورزان است. همچنین استثمار کارگران، همراه با بهره‌گیری از کودکان کار، از ویژگی‌های دیگر کاشت این محصول به شمار می‌رود که این وضعیت با انتقادات فراوانی از سوی کارشناسان روبه‌رو گردیده است. اما خوشبختانه، امروزه تعدادی از تولیدکنندگان به تولید محصولات دوست با محیط زیست، با بهره‌گیری از روش‌های اخلاقی روی آورده‌اند. این شکلات‌ها در مزارعی تولید می‌گردند که با حفظ درختان استوایی، از روش‌های ارگانیک (طبیعی) بهره برده می‌شود و کودکان کار نیز در آنها استثمار نمی‌گردند.

آیا می‌دانید؟

کاکائو هم اینک در ۶۰ کشور مختلف دنیا کشت می‌شود که البته بخش اعظم تولید آن به غنا، اندونزی، نیجریه و برزیل تعلق دارد.

از سال ۱۹۹۰ میلادی تاکنون، زمین‌های زیرکشت کاکائو با حدود ۳۰ % رشد روبه‌رو گردیده که مساحت این زمین‌ها به ۰۰۰/۷۰ کیلومتر مربع بالغ می‌شود. این عدد، بیش از مساحت کشور ایرلند است. شیوه جدید کشت این گیاه در زیر آفتاب، آسیب‌های زیست‌محیطی زیادی را برای جنگل‌های مناطق استوایی به بار آورده است. چرا که در سایه بهره‌گیری از این روش، تنوع زیستی گیاهان و جانوران این نواحی با تهدیداتی جدی روبه‌روست. یکی از رایج‌ترین آفت کش‌های مورد استفاده در آفریقای غربی، «لیندان» نام دارد که یک ماده سمی هم خانواده با «د.د.ت» به حساب می‌آید.

نگاهی به پاره‌ای موفقیت‌ها و دستاوردها

در پاره‌ای از مناطق، صاحبان مزارع کاکائو به کاشت دوباره درختان جنگلی روی آورده‌اند.این گیاه پرمحصول به دلیل بارآوری زیاد خود در محوطه‌ای اندک، با زندگی اجتماعی کشاورزان پیوندی دیرینه دارد.

تعدادی از دولت‌هایی که کشاورزان آنها در تولید شکلات از استثمار کارگران بهره می‌بردند، قوانین پیش گیرانه‌ای را در این زمینه به تصویب رسانده‌اند.

یکی از عرضه‌کنندگان بزرگ شکلات، برای محصول خود از نوعی بسته‌بندی پلیمری استفاده می‌کند که پس از مصرف شکلات و قرار دادن آن در آب، کاملاً حل می‌گردد و هیچ پسماندی بر جای نمی‌گذارد.

چه راهکارهای ساده‌ای می‌توان در پیش گرفت؟

از محصولاتی خریداری کنید که حاوی کاکائوی بیشتری باشد. همچنین به برچسب «تجارت منصفانه» نیز توجه کنید تا از تهیه پایدار و طبیعی مواد اولیه موجود در این شکلات‌ها اطمینان یابید. از فروشندگان محله خود بخواهید که تنها شکلات‌هایی را عرضه نمایند که در تولید آنها از کودکان کار، موادشیمیایی مختلف و روش‌های غیراخلاقی استفاده نشده باشد. بار دیگر که می‌خواهید از شکلات برای تهیه دسر استفاده نمایید، به وجود ویژگی‌های پایدار این محصول در آن توجه کنید. برای میهمانان خویش نیز در مورد ویژگی‌های یک شکلات توضیح دهید. در صورت تمایل به دریافت اطلاعات بیشتر در مورد چگونگی خرید شکلات‌های تولید شده با روش‌های منصفانه، به سایت اینترنتی www.fairtradefederation.com که به فدراسیون تجارت منصفانه تعلق دارد، مراجعه کنید.

کریس برایت

منبع: www.WorldWatch.org

Chris Bright: عضو شورای نویسندگان مجله «ورد واچ» و نویسنده کتاب «جهان بدون مرز».

مترجم:محسن داوری

منبع:ماهنامه سیاحت غرب،شماره۶۳