خواستگاران فاطمه ع

مسلم است كه فاطمه ع خواهان بسیاری داشته است در این باره نیازی بذكر روایات نداریم پدرش پیش از آنكه به پیغمبری رسد در دیده همشهریان مقامی ارجمند داشت

«لقد كان لكم فی رسول الله اسوهٔ حسنهٔ‏» (۱) سال،یا اندكی بیشتر از اقامت مهاجران در مدینه گذشت.در این دو سال دگرگونی چشمگیری در وضع سیاسی و اجتماعی مسلمانان پدید گردید.نیز بعض سریه‏ها (۲) با پیروزی برگشتند.و نتیجه پیروزی آنان گشایشی اندك در كار مسلمانان،و تثبیت موقعیت ایشان در دیده قبیله‏های مخالف بود.نیز قبیله‏هایی چند كه پس از درگیری مسلمانان با یهودیان،و منافقان مدینه در حالت دو دلی بسر می‏بردند،كم و بیش بی طرف ماندند و یا به مسلمانان پیوستند. مهمتر از همه پیروزی در غزوه بدر بود كه قدرت افسانه‏ای مكه را در هم ریخت،و حشمت‏خیره كننده سران قریش را از میان برد.و آنانكه هنوز هم نمی‏خواستند مكه را از خود برنجانند دانستند كه قریش و بازرگانان آنان هم شكست پذیرند.

در زندگانی داخلی رسول خدا (ص) نیز تغییری رخ داد.سوده دختر زمعهٔ بن قیس و عایشه دختر ابو بكر،در خانه او بسر می‏بردند. عروسی سوده چند ماه پیش از هجرت (۳) و عروسی عایشه در شوال سال نخستین هجرت صورت گرفت (۴) .هر چند هیچ یك از این دو زن چه در نظر او و چه در نظر پدرش،جای خالی خدیجه را پر نمیكردند اما بهر حال هر یك از جهتی مراقب حال پیغمبر بودند و فاطمه (ع) از این نظر دیگر برای پدر نگرانی نداشت. عایشه دختری نه ساله و سوده بیوه سكران بن عمرو بن عبد شمس بود. سكران با مهاجران دسته دوم به حبشه رفت و در این سفر سوده را نیز همراه خود برد (۵) وی پس از بازگشت‏به مكه در گذشت و پیغمبر آن بیوه را خواستگاری كرد.حال اگر فاطمه (ع) به خانه شوی برود،در خانه پدرش كسانی هستند كه نگاهبان حال او باشند.

مسلم است كه فاطمه (ع) خواهان بسیاری داشته است.در این باره نیازی بذكر روایات نداریم.پدرش پیش از آنكه به پیغمبری رسد در دیده همشهریان مقامی ارجمند داشت.دو خواهر فاطمه (ع) پیش از ظهور اسلام زن دو پسر مرد سرشناس خاندان هاشم، عبد العزی بن عبد المطلب (ابو لهب) شدند،و نزد شوهران گرامی بودند.اگر سوره تبت در نكوهش پدر شوی آنان نازل نمی‏شد،و اگر آن مرد لجوج و یا زن او با سرسختی تمام از فرزندانشان نمی‏خواستند زنان خود را رها كنند،آنان از این پیوند خشنود و شادمان بودند.

لیكن باصرار ابو لهب بین آنان جدائی صورت گرفت. این زنان پس از آنكه از همسران خود جدا شدند و اسلام آوردند،یكی پس از دیگری به عثمان بن عفان مرد مالدار و ارجمند قریش شوهر كردند.زینب خواهر دیگر او زن پسر خاله خود ابو العاص بن ربیع بود (۶) چون محمد (ص) به پیغمبری مبعوث شد،و خدیجه و دخترانش بدو گرویدند،ابو العاص بر دین قریش باقی ماند.بزرگان طائفه وی از او خواستند زن خود را طلاق گوید و آنان هر دختری را كه دوست میدارد بزنی بدو دهند.ابو العاص نپذیرفت و گفت او بهترین همسر است.ابو العاص در جنگ بدر اسیر شد،و پیغمبر دستور آزادی او را داد،بدان شرط كه زینب را بمدینه بفرستد.این چند تن همگی مردانی بنام بودند،و نزد كسان خود و دیگران حرمت داشتند.

اكنون كه محمد (ص) به پیغمبری رسیده و یثرب در اطاعت اوست و مكه از او در حالت‏بیم و احتیاط بسر می‏برد،طبیعی است كه كسانی با موقعیت ‏بهتر آماده خواستگاری فاطمه (ع) باشند.و اگر زینب و ام كلثوم و رقیه پیش از اسلام به شوی رفتند،تربیت زهرا (ع) چنانكه نوشتیم در خانه وحی و مركز نزول قرآن بود.چنانكه در صفحات این كتاب خواهید دید و سند آن ماخذ دست اول تاریخ اسلام است،عمر و ابو بكر هر یك خواهان فاطمه بودند،لیكن چون خواست‏ خود را با پیغمبر در میان نهادند وی گفت منتظر قضاء الهی هستم (۷) نسائی كه از محدثان بزرگ اهل سنت است در سنن گوید:پیغمبر (ص) در پاسخ آنان گفت:«فاطمه خردسال است،و چون علی (ع) او را از وی خواستگاری كرد،پذیرفت (۸) اما نسائی این حدیث را ذیل بابی كه بعنوان‏«برابری سن زن و مرد»نوشته آورده است.باری از میان خواستگاران نام این دو تن را از آنجهت نوشته‏اند كه از لحاظ شخصیت‏سرشناس‏تر از دیگران‏اند،نه آنكه خواستگاران دختر پیغمبر تنها این دو مرد سالخورده بودند.یعقوبی نوشته است گروهی از مهاجران فاطمه را از پدرش خواستگاری كردند (۹)

پی‏نوشت‏ها:

۱.احزاب:۲۱.

۲.دسته اعزامی بجنگ كه پیغمبر شخصا در آن دسته شركت نداشت.

۳.بلاذری.انساب الاشراف ص ۴۰۷.

۴.همان كتاب ص ۴۰۹.

۵.انساب الاشراف ص ۲۱۹ و رجوع شود به الاصابه ج ۲ ص ۱۰.

۶.انساب الاشراف ص ۳۹۷.

۷.ابن سعد طبقات ج ۸ ص ۱۱.

۸.سنن ج ۶ ص ۶۲.فاطمهٔ الزهراء ص ۲۵ ج ۲.

۹.ج ۲ ص ۳۱.

ازدواج با علی

كتاب: زندگانی فاطمه زهرا(س)ص ۴۴ تا ۶۴

نویسنده: سید جعفر شهیدی