کودکانی که مراقبت بیشتری می‌خواهند

بررسی‌ها در دنیا نشان می‌دهد که اختلالات تکاملی در برخی کودکان احتمال بروز بیشتری دارد. اگر این گروه کودکان را بشناسیم حساسیت بیشتری برای دقت در توانایی‌های آنها و احیانا …

بررسی‌ها در دنیا نشان می‌دهد که اختلالات تکاملی در برخی کودکان احتمال بروز بیشتری دارد. اگر این گروه کودکان را بشناسیم حساسیت بیشتری برای دقت در توانایی‌های آنها و احیانا انحراف از مسیر طبیعی خواهیم داشت. این کودکان ۱۲ گروهند.

۱) کودکی که وزن کم به هنگام تولد (کمتر از۲۵۰۰ گرم) داشته باشد. (نوزادان کم‌وزن ۱۵۰۰ تا۲۵۰۰ گرم حدود ۲۰ درصد و نوزادان ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ گرم حدود ۳۰ درصد و نوزادان کمتر از ۱۰۰۰ گرم حدود ۴۰ درصد احتمال بروز این اختلالات را درآینده دارند.)؛

۲) در اتاق عمل یا اتاق زایمان بلافاصله بعد از تولد گریه نکرده باشد و توسط پزشک یا ماما برای وی اقدامات کمکی مثل تنفس مصنوعی یا دادن اکسیژن شروع شده باشد. (۵ دقیقه اول عمر از حیاتی‌ترین زمان‌ها برای ادامه یک زندگی خوب است)؛

۳) زودتر از ۳۲ هفته بارداری(۸ ماه بارداری) یا دیرتر از۴۲هفته به دنیا آمده باشد؛

۴) وزن وی با توجه به سن بارداری مادر خیلی کم باشد؛

۵) بیش از ۳ روز در ماه اول تولد در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شده باشد؛

۶) در مدت ۶ماه بیش از ۲۵ روز متوالی یا مداوم در بیمارستان بستری شده باشد؛

۷) بیماری خاصی داشته باشد که پزشک معالج احتمال بروز این اختلالات را در آن بیشتر بداند؛

۸) مادر در دوران بارداری از مواد مخدر یا مشروبات الکلی استفاده کرده باشد؛

۹) سابقه هرگونه ضربه به سر داشته باشد؛

۱۰) سابقه افسردگی در مادر یا هر عامل دیگری که نوزاد یا شیرخوار با محیط اطراف خود کمتر ارتباط برقرار کند، مثل نوزادانی که در پرورشگاه‌ها هستند یا درخانواده بین والدین اختلاف وجود دارد یا احیانا پدر و مادر از هم جدا شده باشند؛

۱۱) به تشخیص پزشک مبتلا به کم‌کاری تیرویید درمان نشده، بیماری قلبی شدید، اختلالات متابولیسم، فلج مغزی، بیماری‌های ژنتیکی باشد؛ و

۱۲) اختلال در وزن‌گیری در ماه‌های اول تولد داشته باشد؛

این کودکان به توجه و دقت بیشتر برای شناخت زودرس اختلالات تکاملی نیاز دارند. مجددا یادآوری می‌کنم که داشتن هر کدام از فاکتور‌های فوق لزوما به معنی بیمار بودن کودک نیست بلکه به معنی این است که این کودک نیاز بیشتری برای مراقبت دارد و احتمال انجام کارهایی که سایر کودکان هم سن و سال او توانایی آن را دارند، کمتر است. از طرف دیگر نباید فراموش کرد که کودکانی که این مخاطرات را نداشته‌اند، نیز، نیازمند بررسی دوره‌ای از نظر تکاملی هستند. وزن‌گیری کودک باید در فاصله‌های زمانی معینی از بیان صدا و کلمات، حرکات بدن مثل خزیدن، راه رفتن و نشستن و لی‌لی کردن استفاده از انگشتان دست‌ها برای انجام کارهای ظریف و... مورد ارزیابی قرار گیرد تا در صورت کندی تکامل یا تاخیر در آن زودتر تشخیص داده شود.

دکتر بهرام دلاور

متخصص بیماری‌های کودکان

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران