روزهای سخت «دن فابیو» در لندن

از فرشته تا هیولا

۴ ماه بعد از اتمام مسابقات جام جهانی فوتبال ۲۰۱۰ فابیو کاپه‌لو هنوز هم احساس خوبی ندارد. او از حالا می‌داند که پیکارهای جام ملت‌های اروپا ۲۰۱۲ آخرین مقصد و واپسین میدان او تحت عنوان سرمربی تیم ملی فوتبال انگلیس است و حتی اگر این جام را ببرد (که یک فرض دور از ذهن است) بعید می‌نماید که خودش حاضر به ماندن بعد از کابوسی باشد که انگلیسی‌ها در پی شکست تلخ‌شان در جام جهانی امسال برای او ایجاد کردند. انگلیسی‌ها تحت هدایت دن فابیو شروع خوبی در دور مقدماتی یورو ۲۰۱۲ داشته‌اند. آنها که در گروه هفتم انتخابی این جام قرار دارند و مشغول رقابت با سوئیس، بلغارستان، ولز و مونته نگرو هستند به رغم اکتفا به تساوی انتقاد برانگیز بدون گل با مونته‌نگرو (تیم زلاتکو کرانچار، سرمربی کروات سابق پرسپولیس) چهار گل به بلغاری‌ها زده و حتی در خاک سوئیس بر تیم برنامه‌دار اوتمار هیتسفلد هم سایه انداخته‌اند.

اما همه اینها هم تضمینی بر یک «مرحله پایانی خوش» برای کاپه‌لو و مردان او نیست زیرا انگلیس حضوری با همین قدرت در دور مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۰ هم داشت و از ۱۰ بازی خود ۹ مسابقه را برد اما در دور پایانی جام فقط اسلوونی را شکست داد و با تونس هم مساوی کرد و سپس در مرحله یک هشتم نهایی توسط آلمان به توپ بسته شد و با قبول باخت ۱-۴ حذف گشت.

● تغییر سریع وضعیت

تازه پس از آن بود که به توپ بسته شدن سرمربی سابق میلان، یوونتوس و رئال مادرید توسط رسانه‌های بریتانیا و روزهای بسیار سخت وی شروع شد و اگر بخواهیم از کلمات خود دن فابیو استفاده کنیم، وی در یک چشم به هم زدن تبدیل به یک هیولا در جامعه بریتانیا شد و از درجه یک قهرمان ملی به مرتبت یک مربی کاملاً بی‌صلاحیت تغییر وضعیت داد. رنج برخاسته از این موضوع چنان کلان و گران بود که ذهن کاپه‌لو را هنوز خراش می‌دهد و در چنین شرایطی عجیب است که چرا کاپه‌لو بعد از حذف رقت‌انگیز انگلیس در آفریقای جنوبی و بازگشت توأم با سرشکستگی این تیم به لندن آن هم برای ابقای خود به تلاش پرداخت و به وضوح گفت که می‌خواهد سمت خود را حفظ کند و در این راه لابی‌های متعددی را هم با مقام‌های مسئول انجام داد.

کاپه‌لو مدت کوتاهی بعد از ابقا شدن در سمت فوق تصمیم به عدم استفاده از دیوید بکام برای بازی‌های بعدی گرفت و این مسئله نیز به اعتراف خود او، وی را وارد چالش تازه و اضافه‌ای کرده است. دن فابیو با احتساب تمام این موارد در شروع دهه سوم دومین ماه پائیز امسال و در فاصله کمی تا آغاز سال ۲۰۱۱ و در حالی که تیمش را مهیای بازی دوستانه اما مهم هفته آینده در برابر فرانسه می‌کند، می‌گوید: «تعدادی از رسانه‌های طرفدار بکام بعد از کنار گذاشته شدن او توسط من و عدم استفاده از وی در دور مقدماتی یورو، از نو به من تاخته‌اند و این هم دردسر بزرگی برای من شده است اما گریزی از آن نیست. افسوس و درد بزرگ من در روزهای بعد از اتمام جام جهانی برخورد تند و بی‌رحمانه رسانه‌ها و مردم با من بوده است. در حالی که قبل از اعزام ما به آفریقای‌جنوبی به اعتبار نتایج حاصله تیم‌مان در دور مقدماتی از من یک فرشته ساخته و در حد یک بت و عامل بزرگ نجات بخش بالا آورده بودند، بعد از حذف‌مان در آفریقا چنان ریشه مرا زدند که هنوز هم نمی‌توانم شدت و حدت آن را باور کنم.»

● پولی درشت اما...

مطبوعات انگلیس که همسو با سایر نشریات اروپا قبل از گسیل تیم انگلیس به ژوهانسبورگ کاپه‌لو را حد نهایت فهم و شعور در فوتبال و قدرت در برنامه‌ریزی خوانده بودند بعد از وقایع آن جا نوشتند که او مربی‌ای است که هیچ دید و برداشت عاقلانه و مؤثری درخصوص کسب نتایج لازم در میدان‌های ملی ندارد و تا وی هست انگلیس نمی‌تواند به فتح جام‌های بزرگ ملی بیندیشد.

در همه حال قرارداد کاپه‌لو با انگلیسی‌ها چه قبل از شروع جام جهانی و چه برای یورو ۲۰۱۲ از گران ترین و پرصرفه‌ترین قراردادهای مربیان تیم های ملی فوتبال در دوران معاصر بوده است اما حتی این پول درشت هم این مرد ایتالیایی ۶۴ ساله را که هنوز هم مرتب و منظم و با سر و وضعی آراسته به میدان می‌آید، به قبول نحوه برخورد تند انگلیسی‌ها با وی در ماه‌های اخیر نائل نساخته و او معتقد است که چنین پولی هم ارزش ادامه حضور در لندن و تقابل با رسانه‌های انگلیس را نداشته است.

وی اواسط این هفته و در اردوی تدارکاتی مسابقه با فرانسوی‌ها گفت: «این بسیار بد است که تعیین سرنوشت و ترسیم سیمای شما با رسانه‌هایی باشد که معمولاً رحمی هم به شما نمی‌کنند. این چنین بود که من تنزل درجات زندگی‌ام از مقام یک فرشته در فوتبال انگلیس تا مقام یک هیولا را در کمترین مدت تجربه کردم. آنها حتی فراموش کردند که در همان بازی با آلمان در مرحله یک هشتم نهایی جام جهانی امسال داور گل مسلم و سالم فرانک لمپارد را محاسبه نکرد و اگر آن را می‌پذیرفت نتیجه ۱-۴ نمی‌شد و اگر بازی با آن گل ۲-۲ می‌شد، چه بسا ما می‌بردیم. چون داور آن خطای بزرگ را کرد و ما حذف شدیم، مطبوعات به فاصله چند ثانیه مرا چنان بر زمین کوبیدند که برایم باورنکردنی بود و اینک نیز وصف‌ناپذیر است. با این حال بارها به خودم دلداری می‌دهم که اینگونه حملات کلامی از لازمه‌ها و مشخصه‌های کار من است و باید به آن خو بگیرم. یک مربی ممکن است همیشه به سرعت منفور و از هر سو کوبیده شود. من باید به این وجه از قضیه هم عادت کرده باشم.»

● دایناسور تاکتیکی!

یک دلیل فشار فزاینده رسانه‌ها به کاپه‌لو رویکرد مکرر او به سیستم ۲-۴-۴ برای اکثر مسابقات اخیر انگلیس در شرایطی بوده که به‌زعم آنها این سیستم اینک برای بسیاری از بازی‌ها و در برابر اغلب رقبا جواب نمی‌دهد و باید طرحی نو ریخت و فکری تازه آورد. بعضی نشریات انگلیسی به همین سبب کاپه‌لو را یک دایناسور تاکتیکی(!) نامیده و نوشته‌اند که او هنوز در عصر حجر زندگی می‌کند. آنها با استناد به گزارش تاکتیکی نهایی فیفا در پایان جام جهانی اخیر که در آن آمده است موفق‌ترین تیم‌های این تورنمنت آنهایی بوده‌اند که توانایی فراوان در انطباق‌پذیری‌هایی پرشمار با هر یک از تاکتیک‌های متفاوت در اردوی رقبا داشته‌اند و نتیجه گرفته‌اند که موفقیت‌های کاپه‌لو مربوط به گذشته می‌شود که این انطباق پذیری شرط توفیق نبوده و در آن ایام می‌شد با روش‌های خشک و محکم و محتاطانه از عهده رقبا برآمد. کمبود چشمگیر تغییرات در سیستم بازی انگلیس در طول هر مسابقه، فرآیندی که فقط با تصمیم‌های هوشمندانه مربیان از لب خط قابل اعمال است بهانه‌ای دیگر در همین راستا برای کوبیدن مربی نامداری بوده است که تا پیش از قبول پست هدایت انگلیس در دسامبر ۲۰۰۷ هرگز در سطح ملی مربیگری نکرده بود و اینک در آستانه شروع سال چهارم کارش در لندن به زعم مخالفانش همان قدر در این رده تازه کار نشان می‌دهد که در روز نخست کارش در این شهر جلوه می‌کرد.