همكاری شفاف در مسیر بازگشت پرونده به آژانس

همان طور كه علی لا ریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی اعلا م كرد جمهوری اسلا می ایران آماده هرگونه همكاری با آژانس بین المللی انرژی هسته ای برای حل و فصل مسائل باقیمانده است

همان‌طور كه علی لا‌ریجانی دبیر شورای‌عالی امنیت ملی اعلا‌م كرد جمهوری اسلا‌می ایران آماده هرگونه همكاری با آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای برای حل و فصل مسائل باقیمانده است.

بنابراین طبیعی است كه جمهوری اسلا‌می ایران تعلیق را نخواهد پذیرفت و از سوی دیگر جمهوری اسلا‌می ایران نسبت به عدم پیشرفت هسته‌ای ایستادگی می‌كند و اصلی منطقی برای اجرای آن نمی‌بیند، زیرا بر اساس قواعد بین‌المللی، معاهده ان‌پی‌تی و اساسنامه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران حق استفاده از فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای را دارد و در صورت بروز تخلف، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌تواند موضعگیری كند. این در حالی است كه تهران نه‌تنها قصد پنهان‌كاری در برنامه‌های هسته‌ای خود را ندارد بلكه آماده است تا به ابهامات ایجاد‌شده در خصوص سوابق فعالیت‌های خود پاسخ‌های لا‌زم را ارائه دهد.

در این راستا و در شرایط فعلی بهترین مسیر برای همكاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بازگشت پرونده از شورای امنیت سازمان ملل متحد و غلبه وجهه فنی- حقوقی این پرونده بر وجهه سیاسی- امنیتی آن است. اظهارات اخیر مدیركل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر پذیرش واقعیت ایران هسته‌ای و توانا به غنی‌سازی اورانیوم موید آن است كه ایران امروز به توانمندی هسته‌ای دست یافته است و در این میان كارشناسان هسته‌ای بین‌المللی خلع‌سلا‌ح به این جمع‌بندی رسیده‌اند و دو گزینه پیش‌ روی دارند؛ پذیرش ایران هسته‌ای شفاف در چارچوب قواعد بین‌المللی یا ایران هسته‌ای غیر‌شفاف. ایران از این آمادگی برخوردار است تا در چارچوب قواعد بین‌المللی توانمندی هسته‌ای خود را به صورت شفاف در منظر سازمان‌های ناظر بین‌المللی ارائه كند.

در گذشته یكسری ابهاماتی درباره برنامه فعالیت‌های هسته‌ای ایران وجود داشت كه بر‌طرف شد و اكنون نیز در راستای رفع ابهامات دیگر حاضریم تا هر نوع سوال آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را پاسخ دهیم. در این راستا تاكنون همه نوع همكاری را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داشته‌ایم و بارها بازرسان آژانس از تاسیسات هسته‌ای ایران بازدید كرده‌اند. در هر حال به اعتقاد من انجام و ادامه روند مذاكرات در رفع ابهامات بسیار مفید است و امروز همه طرف‌های اروپایی از گفت‌و‌گو با ایران استقبال می‌كنند.

در این برهه زمانی برخی به قانونی كه از سوی مجلس شورای اسلا‌می درباره روابط ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصویب شده است اشاره می‌كنند كه بر محدودیت در همكاری با آژانس تاكید می‌كرد اما باید این نكته را به آنها یادآور ساخت كه مجلس شورای اسلا‌می در هنگام تصویب آن طرح تاكید كرد كه در صورت ارجاع پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت، ایران از همكاری داوطلبانه با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خودداری می‌كند. زیرا ما در چارچوب اساسنامه سازمان انرژی اتمی و ان‌پی‌تی، پروتكل الحاقی را امضا كرده بودیم و بدون تصویب آن پروتكل بخشی از آن را به عنوان اقدام داوطلبانه برای اعتماد‌سازی اجرا می‌كردیم. بنابراین مجلس هفتم بر این باور بود كه مكانیسم قطعنامه، مكانیسم موثری برای حل موضوع پرونده هسته‌ای ایران نیست و عقلا‌ نیز به این جمع‌بندی رسیده بودند و برای جلوگیری از ادامه این روند چنین قانونی وضع شد. به هر حال جمهوری اسلا‌می ایران بارها اعلا‌م كرده كه دیگر تعلیق را نمی‌پذیرد و لا‌ریجانی نیز در دیدار اخیرش با سولا‌نا بر این موضوع تاكید كرده و بنابراین در این صورت صدور قطعنامه‌ای دیگر نیز كمكی به حل این ماجرا نمی‌كند و تنها بازگشت پرونده ایران به آژانس می‌تواند موجب تقویت همكاری ایران در رفع ابهامات آژانس شود.

كاظم جلا‌لی