دوشنبه, ۱۱ تیر, ۱۴۰۳ / 1 July, 2024
مجله ویستا

توپ‌بازی


توپ بازی سابقه بس طولانی دارد، مدارک موجود نشان می‌دهد که توپ‌بازی خیلی پیش از تاریخ رواج داشته، مردمان ابتدائی الیاف نی را به هم پیچیده با آن توپ می‌ساختند، عده‌ای از اقوام …

توپ بازی سابقه بس طولانی دارد، مدارک موجود نشان می‌دهد که توپ‌بازی خیلی پیش از تاریخ رواج داشته، مردمان ابتدائی الیاف نی را به هم پیچیده با آن توپ می‌ساختند، عده‌ای از اقوام پوست را پر از پر می‌کردند. یونانیان و رومیان باستان توپی چرمی می‌ساختند و آنرا با باد پر می‌کردند و از این جنس توپ انواع مختلف برای بازی‌های گوناگون تهیه می‌نمودند.

سرخپوستان آمریکای شمالی توپ‌هائی با پوست آهو، ژاپنی‌ها توپ‌هائی با پارچه و نخ‌پیچ شده می‌ساختند. هنگام ورود کریستف کلمپ به آمریکا، مشاهده کرد که سرخ‌پوستان با توپ‌هائی بازی می‌کنند که از صمغ سیاه سفت نوعی درخت بود و تعدادی از این توپ‌های کائوچوئی را به اروپا آورد. آورده‌اند که بسیاری از توپ بازی‌ها در پاره‌ای از اقوام جنبه مذهبی یا جادوگری داشت.

مصریان باستانی اولین مردمی بودند که بازی با توپ را در مراسم مذهبی به کار می‌بردند در هر فصل بهار، دو دسته بزرگ مردم، مسابقه‌ای میان دو تن از خدایان خود ترتیب می‌دادند. در این بازی یک توپ چوبی بزرگ با یک چوب کج برای زدن آن به کار می‌رفت. و هر دسته که می‌توانست توپ را از دروازه حریف بگذراند بازی را به سود خدای دسته خود می‌برد.

توپ فوتبال

بازی با توپ تاریخی صد هزار ساله دارد با این‌حال بدرستی روشن نیست که نخستین بار ورزش فوتبال در کجای کره زمین معمول و به‌وسیله چه کسی یا کسانی ابداع شد.

دربارهٔ توپ بازی با پا دوران باستان و در آثار بجا مانده از مصر، یونان و روم، چین و ژاپن باستان بر می‌آید که می‌توان آنها را به‌عنوان ریشه فوتبال امروز پنداشت.

بازی تسو ـ کوه به دستور هوانگ تین امپراتور چین در دو هزار سال پیش سربازان امپراتوری در اوقات فراغت بدو گروه تقسیم و بدون استفاده از دست با ضربه‌های پا، توپ را جلو می‌بردند تا از زمین حریف عبور دهند. توپی که برای تسو ـ کوه به‌کار می‌رفت از هشت تکه چرم بهم دوخته ساخته می‌شد که درونش را با پر مرغ یا پشم می‌انباشتند.

ژاپنی‌ها فوتبال خود را کوماری می‌گفتند و آنرا با آداب و رسوم خاصی در معبدها برگزار می‌کردند. این توپ بازی رنگی مذهبی ـ عبادی داشت چه پیش از هر بازی اهن بزرگ توپ را بدست می‌گرفت و دعاهای مخصوصی بر آن فرو می‌خواند، آنگاه توپ، به زیر پای بازیگنان دو گروه می‌افتاد و بازی آغاز می‌شد.

بازی کوماری در اوائل قرن دهم میلادی از رونق بسیار برخوردار و بازی اول سراسر کشور خود شد. در اسپارت هم توپ بازی با پا رواج داشت که به شکلی بسیار خشن اجرا می‌گشت. در نزد وایکینگ‌ها آزتک‌ها نوعی بازی توپ رواج داشت.

در یونان و روم باستان بازی توپ با پا رواج داشت، به‌نظر می‌رسد که رومیان فوتبال را از یونانیان فرا گرفتند. یونانیان به فوتبال خود اپیگرو می‌گفتند و در آن دو تیم در دو طرف یک زمین بزرگ صف‌ آرامی و با شروع بازی، هر تیم می‌کوشید توپ را از میان یاران حریف عبور دهد و به‌ آنسوی میدان برساند، می‌کردند.

هادپاستوم، نوعی بازی فوتبال در روم بود این بازی خیلی خشن و بیشتر سربازان و جنگجویان بازی می‌کردند. نوعی توپ از جنس چرم نرم داشتند که به آن توپ فولیس می‌گفتند.

از روی هارپاستوم رومی ـ یونانیان نوعی بازی دسته جمعی پدید آوردند که به آن اسفروناشیا می‌گفتند. برخی می‌پندارند که در ۴۳ میلادی سربازان رومی بازی هارپاستوم را به انگلستان آوردند و این بازی چندان مورد توجه انگلیسی‌ها قرار گرفت تا جائی‌که عده‌ای سرزمین انگلستان را معد فوتبال پنداشته‌اند.

در قرون وسطی در اروپا فوتبال رواج یافت بواسطه خشونت‌هائی که در آن می‌شد چندین بازی آن ممنوع گشت تا اینکه از اواخر قرن ۱۸ توپ بازی با پا مجدداً آزاد اعلام گشت و در ۱۸۵۵ دانشگاه کمبریج آنرا به‌طور رسمی پذیرفت و در ایران تا سال ۱۲۹۹ هـ.ش. به‌طور پراکنده اما از آن پس به‌طور رسمی رایج شد.

توپ والیبال

توپ والیبال از چرم نرم یا لاستیک یا مواد ترکیبی دیگر ساخته می‌شود ک باید تماماً یک رنگ باشد محیط دایره توپ والیبال میان ۵۶ تا ۶۷ سانتیمتر و وزن آن ۲۶۰ تا ۲۸۰ گرم می‌باشد.

بازی والیبال در سال ۱۸۹۵ در شهر هولیوک به‌وسیله ویلیام. ج. مورگان که مربی تربیت بدنی در کالج هولیوک بود ابداع و رواج داده شد.

توپ قانونی والیبال کروی، بدون بند، چرمی باتوئی لاستیک یا جنس‌های مشابه است که در داخل آن باد می‌شود. توپ‌های چرمی بهتر از توپ‌های قدیم و صافتر و نرمتر ساخته شده است.

توپ‌ هاکی

توپ مخصوص هاکی به‌طور معمول ۱۶۰ گرم وزن دارد و محیط آن حدود ۵/۲۲ سانتی و برنگ سفید است.

توپ تنیس روی میز = پینگ ـ پونگ

نخستین توپ‌های تنیس روی میز از پیچیدن نخ نازک بدور کاغذ مچاله شده ساخته می‌شد ـ بزودی توپ‌هائی از جنس لاستیک و چوب پنبه ابداع شد. پوستهٔ خارجی این گونه توپ‌ها با لایه‌ای پارچه‌ نازک می‌پوشانند تا بتوان هنگام بازی، بهتر آنرا کنترل کرد.

اختراع ماده سلولوئید و تولید توپ‌هائی از جنس این ماده سبب شد که بازی تنیس روی میز تحرک بیشتری به‌خود بگیرد و طرفداران فراوانی یابد.

نام‌هائی که در آغاز برای توپ‌های سلولوئیدی انتخاب کردند، جالب بود: توپ تخم مرغی، گوسیما، ویف واف پینگ پونگ.

توپ ـ بدمینتون ـ شاتل کاک

توپ بدمینتون یا گوی سبک وزن

۱) از جنس پلاستیک یا نایلون، است که در یک طرف آن ۱۴ تا ۱۶ پر به طول ۶ سانتی‌متر نصب شده و این پرها با نخ بهم بسته می‌شدند.

نخستین توپ‌های بدمینتون زا جنس چوب پنبه بود که یک طرف آنرا به دلخواه خود پر مرغ می‌کردند اما چون مسیر این گونه توپ‌های بدمینتون از جنس چوب پنبه بود که یک طرف آنرا به دلخواه خود پر مرغ فرو می‌کردند اما چون مسیر این گونه توپ‌ها را در هوای نمی‌توانستند به درستی تعقیب کنند و پیش‌بینی کنند، ازینرو در سال‌های دههٔ ۱۹۰۰، توپ بدمینتون را کم‌کم به شکلی بهتر و منظم‌تر، چنانکه امروز هست، در آوردند.

شاتل کاک باید در حدود ۵ گرم وزن و ۳ سانتی‌متر قطر و میان ۱۴ تا ۱۶ عدد پر، داشته باشد.

توپ تنیس

توپ تنیس از جنس لاستیکاست و برای اینکه در اثر فشار هوا یا گذشت زمان خراب نشود، رویهٔ آن را با کرک می‌پوشانند. قطر توپ تنیس میان ۵/۵ تا ۵/۶ سانتیمتر است.

با پیدایش توپ لاستیکی، سرعت بازی تنیس افزایش یافت و از تالارها به زمین‌های خاکی، سنگی و چمنزارهای لندن راه یافت. نخستین توپ‌های تنیس از پشم جانوران بود که درون پوششی از پوست گوسفند قرار می‌گرفت.