رازکامیابی عدالتخواهان درامریکای لاتین

چندی پیش گفت وگویی داشتم با اقتصاددانی که پیش از این رئیس سنترال بانک بولیوی در فرودگاه لاپاز بود و در آن زمان کتابی از نوری یل روبینی را در دست خواندن داشت روبینی اقتصاددانی است از دانشگاه نیویورک که رسانه ها به او لقب دکتر Boom دکتر شوم داده اند و در این کتاب آینده بسیار تیره و تارو شومی رابرای این منطقه و به ویژه کشور خودش,بولیوی, پیش بینی کرده است

چندی پیش گفت وگویی داشتم با اقتصاددانی که پیش از این رئیس سنترال بانک بولیوی در فرودگاه لاپاز بود و در آن زمان کتابی از نوری یل روبینی را در دست خواندن داشت. روبینی اقتصاددانی است از دانشگاه نیویورک که رسانه ها به او لقب دکتر Boom (دکتر شوم) داده اند و در این کتاب آینده بسیار تیره و تارو شومی رابرای این منطقه و به ویژه کشور خودش،بولیوی، پیش بینی کرده است.

من دست کم در مورد بولیوی که اندوخته های بین‌المللی آن به نسبت اقتصادش حتی از چین هم بیشتر است، با این پیش بینی موافق نیستم ولی شگفت این که همه کشورهای امریکای لاتین که از آنها دیدار کردم دارای چنین

اندوخته ای بودند. ظاهراً این اقتصاددانان وابسته به گروه های مخالف دولت و کسانی که سال ها بدون اعتنا به محرومیت مردم زحمتکش و ساکنان اصلی این مرز و بوم به مال اندوزی پرداخته اند، آرزوی خودرا برای از هم پاشیده شدن دولت های عدالتخواه که مردم آنها را در کشورهای بولیوی، ونزوئلا، برزیل، آرژانتین، اروگوئه و اکوادور، برگزیده اند، به صورت پیش بینی هایی که ظاهراً پایه در علم اقتصاد دارند، بیان می کنند.

در همه این کشور ها اکثریت وسیعی از رسانه های جمعی(۱) به انواع مختلف با این دولت های برگزیده مردم، ابراز مخالفت می‌کنند و به نظر می رسد برای پیشرفت منظور خود، علاقه مند به ارائه نظرهای بسیار بدبینانه و پیش بینی سناریوهای فاجعه بار هستند که چیزی نیست جز تضعیف این دولت ها و کاشتن بذر یأس در دل کسانی که برای اولین بار خود را انسان یافته اند. با بد تر شدن اقتصاد جهان و اقتصاد منطقه، پیروزی چپ در به دست آوردن دولت های امریکای لاتین باز هم ادامه دارد.

آخرین پیروزی آنها، انتخاب پرزیدنت رافائل کوره‌آ است در اکوادور، اقتصاددانی که ابتدا در اواخر ۲۰۰۶ به ریاست جمهوری انتخاب شد و دوباره در هفته گذشته برمبنای قانون اساسی جدید، به ریاست جمهوری دست یافت. انتخابات اخیر، این شخص ۴۶ ساله دارای جذابیت جادویی را برای ۴ سال دیگر در پست ریاست جمهوری ابقا کرد. او می تواند در دوره آینده هم برای ریاست جمهوری نامزد شود. دلیل های زیادی وجود دارد که مردم اکوادور به رغم بدگویی ها و انتقادهایی که در رسانه‌های جمعی، در باره رافائل کوره‌آمی شنوند و می‌خوانند، در کنار رئیس جمهور خود خواهند ماند.

در این دو ساله ریاست جمهوری کوره‌آ، به بودجه برنامه های اجتماعی( آموزش و پرورش، بهداشت و غیره) ۵۰ در صد افزوده شده است. در همین مدت دولت سرمایه‌گذاری سنگینی را در کارهای ساختمانی از قبیل جاده سازی، بیمارستان و مدرسه سازی و غیره انجام داده است، که دو برابر سرمایه گذاری در این زمینه ها در گذشته بوده است. در ضمن حدود ۳/۱ میلیون خانواده کم درآمد اکوادور( در کشوری که جمعیت آن ۱۴ میلیون نفر است)، در حال حاضر کمک معاش ۳۰ دلاری در ماه دریافت می کنند، که پیشرفت قابل ملاحظه ای است.

کوره‌آ به قول های دیگری هم عمل کرده است که برای رأی دهندگان اهمیت زیادی داشته است، یکی از آنها همه پرسی برای تشکیل مجمع تهیه پیش نویس قانون اساسی جدید است که رأی دهندگان - با اکثریت تقریباً دو سوم آرا به آن پاسخ مثبت دادند. این قانون اساسی با ارتقای حقوق مردم بومی کشور، ایجاد اتحادیه های مدنی و آینده نگری های بدیع آن، در مورد محیط زیست و اجازه دادخواهی در مورد کسانی که به محیط طبیعی آسیب می رسانند، یکی از مترقی ترین متن هایی است که در جهان در این زمینه به تصویب رسیده است.

وقتی کوره‌آ در مبارزات انتخاباتی خود قول داد در صورتی که امریکا اجازه دهد نیرو های اکوادور در فلوریدا مستقر شوند، پایگاه های نظامی امریکایی را در مانتا(۲) ، حفظ می کند، بسیاری از افراد فکر می کردند شوخی می کند. ولی او شوخی نمی کرد و در برنامه دارد که این پایگاه را تا آخر سال جاری برچیند. او همچنین در مورد دعوای حقوقی چندین میلیارد دلاری علیه شرکت بزرگ نفتی شورون که در دادگاهی در اکوادور مطرح شد و این شرکت به دلیل ریختن میلیارد ها گالن ضایعات مسموم کننده نفتی در رودها و نهرها وآلوده کردن آنها مجرم شناخته شد، در برابر فشار کنگره امریکا و دیگران مقاومت کرد و همچنین در یک حرکت بی سابقه در نوامبر گذشته ، کوره‌آ ادامه باز پرداخت ۴ میلیارد دلار بدهی خارجی کشورش را متوقف کرد. زیرا یک کمیسیون مستقل حسابرسی ، رأی بر این داده بود که قرارداد بازپرداخت به شکلی نامشروع و غیر قانونی منعقد شده است و مدت ها از طریق سازمان های اجتماعی مدنی خواهان متوقف کردن پرداخت بقیه اقساط شده بود ، با احتساب آنها مدت ها پیش بازپرداخت این بدهی به اتمام رسیده بود.

در ایالات متحده، این سیاست ها را ، به عنوان سیاست های عامه پسند برای کسب وجاهت ملی ، مردود می شمارند. سردبیری تایمز در نوامبر ۲۰۰۷ در مقاله ای به عنوان خودکامگی در آندز(۳)، سیاست خارجی رهبرانی نظیر کوره‌آ رئیس جمهور اکوادور، اوو مورالس رئیس جمهور بولیوی و هوگوچاوز رئیس جمهور ونزوئلا را مورد انتقاد قرار داده بود، که به نظر او به طور فزاینده ای قدرت را به خود اختصاص داده اند.

در این مطلب در مورد کوره‌آ و مورالس ادعا شده است: « دیدگاه های ستیزه جویانه آنها در جامعه های شکننده بولیوی و اکوادور به شکاف و تفرقه می انجامد و ثبات سیاسی کشور را به خطر می اندازد. تایمز و مسئولان سیاست خارجی واشنگتن در این مورد دچار اشتباه شده اند. چون اکوادور و بولیوی اکنون از لحاظ سیاسی با ثبات تر از آنند که طی ده ها سال بوده اند- اکوادور طی ۱۵ سال، ۵ رئیس‌جمهور داشته است - همین طور هم بسیار دموکراتیک تر از گذشته. در واقع بیشتر کشور های امریکای لاتین در یک گذار دموکراتیک هستند که هر بخشی از آن همانقدر اهمیت دارد که پایان بخشیدن به دیکتاتوری داشت که در اولین ۴ دهه پس از جنگ جهانی دوم ،مردم بسیاری از این کشور ها را به ستوه آورده بود.

شگفت این که موفقیت اقتصادی منطقه در همین دوران هم ، بسیار بهتر بوده است از دوران حکومت های رسماً دموکراتیک و نئولیبرال وابسته ای که قدرت های خارجی جایگزین آنها کرده بودند، زیرا این حکومت ها سیاست های اقتصادی کارآمدتری را بکار گرفته بودند.

چند سال پیش بر اساس نظرسنجی ها، این توهم به وجود آمده بود که مردم به این دلیل که نگاه حسرت باری نسبت به دوران دیکتاتوری گذشته داشته اند، رأی دادن به دولت های عدالتخواه را برگزیده‌اند، تا هم دموکراسی را توسعه داده باشند و هم به توسعه سیاسی و اقتصادی دست یابند.در واقع بیشتر این دولت های مردمی به موفقیت های چشمگیری دست یافته اند ، در حالی که نئولیبرال ها که پیش از آنها حاکمیت را در دست داشتند ، از هر لحاظ دچار شکست شده بودند. دولت های چپ منطقه تا حدودی از رشد و رونق اقتصادی جهان در ۵ سال گذشته سود برده‌اند و با تغییر شیوه های اقتصادی شان در جهت درست، از این شرایط به نحو بسیار شایسته ای برای شکوفایی اقتصادی استفاده کرده اند.

چنین شیوه ای از دموکراسی است که موفقیت در آن تضمین شده است: مردم رأی داده اند به تغییر و به بخشی از آنچه خواهان آن بوده اند، دست یافته اند و در انتظاری معقول به سر می‌برند، برای موقعیت های بهتری که در آینده به آنها دست خواهند یافت. ما نباید شگفت زده شویم از این که بیشتر مردم امریکای لاتین در زمان سختی کنار دولتهای عدالتخواه که خود انتخاب کرده اند ، باقی می مانند. چه کس دیگری به جز آنها از منافع آنها دفاع خواهد کرد؟

۱) ‌در اکوادور و چند کشور دیگری که دولت‌های چپگرا دارند، رسانه های گروهی عمده، هنوز در اختیار طبقه لیبرال‌ها‌ست

۲) مانتا - سومین شهر مهم اکوادور

۳) آندز- سلسله کوه هایی در جنوب غربی امریکای جنوبی

ترجمه: پوراندخت مجلسی / منبع: گاردین