۱۰ عامل ناسازگاری زوج های جوان

بی اعتنایی زوج ها به یکدیگر اصلی ترین علت درگیری زوج ها در ۵ سال اول زندگی است

نه پول، نه شهرت و نه زیبایی؛ ۴۳۴۰ جوان متاهلی که چندی قبل راز دلشان را با پژوهشگران مرکز مطالعات وزارت ورزش و جوانان در میان گذاشتند و درباره کیفیت زندگی زناشویی شان با آنها حرف زدند نه از بی‌پولی گله کردند و نه از نداشتن همسری مشهور که زیبا نیست، بلکه آنها پاسخ‌هایی به پرسش‌ها دادند که به تعبیر محققان، نشان می‌داد که مشکلات زناشویی درایران ریشه در بافت اجتماعی دارد.

این جوان‌ها که سی ساله و کوچک‌تر بودند همگی تجربه یک تا پنج سال زندگی مشترک در خراسان، مازندران، خوزستان، کرمان، آذربایجان، یزد، همدان و فارس را داشتند ولی با وجود تفاوت‌های فرهنگی و رسوم مخصوص به خود از ده مشکل حرف زدند که حالا رئیس مرکز مطالعات و پژوهش‌های راهبردی وزارت ورزش و جوانان از آن به عنوان ده عامل درگیری زوجین یاد می‌کند.

محمدتقی حسن‌زاده دیروز در گفت‌وگو با ایسنا، بسته‌ای ده تایی از عوامل را برشمرد که البته ترتیب اثرگذاری آنها بردعواهای زناشویی از سال اول زندگی تا سال پنجم متفاوت است.

به این ترتیب، بی اعتنا بودن نسبت به مسائل اعضای خانواده، دخالت دیگران در تصمیم‌گیری‌ها، بی‌ملاحظه بودن نسبت به هم در تصمیم‌گیری‌ها، انجام ندادن وظایف شخصی، رفتار غیرمنطقی و ناپخته، دخالت خانواده همسر در زندگی، درآمد ناکافی، وقت نگذاشتن برای خانواده و بی توجهی نسبت به نظرات یکدیگر در صدر عوامل ایجاد کننده اختلافات زناشویی است.

این در حالی است که جرقه‌های اختلاف را در زندگی زوج‌هایی که بیش از یکسال از زیر یک سقف رفتنشان نمی‌گذرد، عواملی متفاوت تر می‌زند. مطابق گزارش حسن‌زاده، در سال نخست زندگی مشترک، دخالت دیگران در صدر دلائل ایجاد تفرقه میان زوج‌ها قرار دارد و پس از آن رفتار غیرمنطقی و ناپخته، جسور نبودن در تصمیم‌گیری، اشتباهات مکرر، دخالت خانواده همسر و انجام ندادن وظایف شخصی در رتبه‌های بعدی جای دارد.

این عوامل البته برای زوج‌هایی که سال دوم زندگی زناشویی را می‌گذرانند کمی متفاوت است به طوری که برای این گروه از زوج ها، دخالت دیگران، اشتباهات مکرر و رفتار بدون فکر، جسور نبودن در تصمیم‌گیری‌ها، رفتار غیرمنطقی و ناپخته، بی‌اعتنا بودن نسبت به مسائل اعضای خانواده و در نهایت تفاوت فرهنگی مهم‌ترین عامل برای درگیر شدن با همسر است.

این وضع در سال سوم زندگی مشترک نیز حاکم است با این تفاوت که در زندگی‌های سه ساله، تفاوت فرهنگی، بی‌ملاحظه بودن نسبت به هم، تکرار اشتباهات، بی‌اعتنایی نسبت به اعضای خانواده و نداشتن جسارت تصمیم‌گیری مهم‌ترین عوامل آغاز درگیری است.

تحلیل این عوامل، حقایق زیادی را نسبت به زندگی زناشویی و عواملی که پایداری آن را به خطر می‌اندازد، فاش می‌کند. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که زوج‌ها در سال اول زندگی مشترک به خاطر دخالت‌های دیگران کارشان به دعوا می‌کشد و این وضع در سال دوم زندگی نیز تکرار می‌شود اما در سال سوم تفاوت‌های فرهنگی، بهانه شعله‌ور شدن دعوا می‌شود.

این سیر تغییرات نشان می‌دهد که اطرافیان تنها تا دو سال اول زندگی زوج‌ها همچنان سایه خود را بر سر زندگی‌های نوپا می‌گسترند به طوری که از سال سوم به بعد آنها را به حال خود وا می‌گذارند و این زوج‌ها هستند که مسیر زندگی‌شان را تعیین می‌کنند.

البته سال سوم، سالی است که در آن حقایق از پرده بیرون می‌افتد و ماهیت وجودی زوج‌ها برای هم روشن می‌شود به طوری که طبق این تحقیق در سال سوم، زوج‌ها به این فکر می‌افتند که با همسرانشان تفاوت فرهنگی دارند.

شاید برای همین است که همواره روان‌شناسان و مشاوران خانواده بر انجام ازدواج بر مبنای عقل و نه احساس تاکید دارند و حتما به همین علت است که آمارهای رسمی از وقوع بیشترین طلاق‌ها در پنج سال اول زندگی حکایت دارد و حالا نیز به طور قطع می‌توان اعلام کرد که علت لرزیدن پایه‌های بسیاری از زندگی‌های مشترک، نرسیدن زوج‌ها به بلوغ فکری و مهیا نبودن برای ازدواج است.

دعوا یعنی عشق می‌خواهم

روایت‌ها از به بن‌بست رسیدن زندگی‌های مشترک متفاوت است. عده‌ای از روان‌شناسان نبودن احترام میان زوج‌ها و رعایت نشدن حریم‌های خصوصی که در آن زوج‌ها بر هم حس مالکیت دارند و اجازه جم خوردن را به هم نمی‌دهند، علت اصلی جنجال‌های خانوادگی می‌دانند.

در مقابل عده‌ای نیز بر اختلاف سلیقه‌ها، اختلاف دیدگاه‌ها، تفاوت‌های خلق و خو، پرخاشگری، پنهانکاری، دورویی و دروغ، خودبینی و تحقیر دیگری، خساست و بی‌انضباطی دست‌می‌گذارند و آنها را عامل بر هم خوردن توازن زندگی معرفی می‌کنند. در این میان عده‌ای نیز سخن از مشکلی دیگر به میان می‌آورند که جنس آن از این دست نیست. آنها کسانی هستند که معتقدند ۵۰ درصد طلاق‌ها و نزدیک به ۸۰ درصد دعواها به ارضا نشدن نیازهای جنسی زوجین برمی‌گردد به طوری که آنها این مشکل را به موضوعات دیگر ربط می‌دهند و فشار حاصل از نیاز ارضا نشده خود را به اشکال مختلف بر سر طرف مقابل خالی می‌کنند.

البته هیچ گاه نمی‌توان منکر درستی تک‌تک این عوامل بود اما اگر پژوهش جدید وزارت ورزش را ملاک قرار دهیم خواهیم دید که بسیاری از اختلافات در نبود عشق، محبت و همدلی در زندگی مشترک ریشه دارد.

آمارهای سازمان ثبت احوال کشور نشان می‌دهد که از فروردین تا خرداد امسال در کل کشور ۳۴ هزار و ۷۵۹ واقعه طلاق رخ داده که ۲۹ هزار و ۲۹۹ مورد آن در شهرها و ۵۴۶۰ موردش در روستاها اتفاق افتاده است.

تا به حال بررسی‌های میدانی دقیقی که تمام موارد طلاق و زوج‌های مطلقه را در بربگیرد در کشور انجام نشده تا بدانیم اصلی‌ترین علت جدایی زوج‌ها چیست اما براساس پژوهش اخیر می‌توان نتیجه گرفت که اگر زوج‌ها قبل از شروع زندگی، مهارت‌های ایفای نقش همسری را یاد بگیرند و توان حل مساله را بیاموزند پس از بروز یک مشکل در زندگی به فکر یافتن راه چاره می‌افتند نه این‌که کارشان به مشاجره، زخم زدن به یکدیگر و درنهایت، جدایی آنهم با آزاردهنده‌ترین وضعیت بکشد.

آمارهای سازمان ثبت احوال در سال ۹۰ نشان می‌دهد که ۱۹ هزار و ۷۳۰ طلاقی که در این سال رخ داده مربوط به زوج‌هایی بوده که کمتر از یکسال از ازدواج شان می‌گذشته است و ۱۷ هزار و ۹۱ نفر هم بعد از دو سال زندگی‌شان به جدایی ختم شده یعنی آمارهایی که ثابت می‌کند زندگی زوج‌های جوان در دو سال نخست تا چه حد شکننده است.

پس اگر تصمیم‌گیران و برنامه‌ریزان حوزه خانواده، ازدواج و جوانان به دنبال کاهش طلاق و افزایش ازدواج‌های بادوام هستند باید درباره گروه‌های آسیب دیده بیشتر تحقیق کنند تا بدانند چه عاملی بیش از همه سبب تزلزل زندگی‌های نوپا می‌شود. همچنین به خانواده زوج‌های جوان بیاموزند که چطور فرزندان را برای شروع یک زندگی مستقل آماده کنند و چطور چتر حمایتی خود را کم کم از سر آنها بردارند و به زوج‌ها نیز یادبدهند که زندگی زناشویی نه عرصه تاخت و تاز بر یکدیگر که بهترین محل برای به جا آوردن آیین مهرورزی است.

دفاتر ازدواج آسان راه‌اندازی می‌شود

مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی ازدواج و تعالی خانواده از راه‌اندازی مرکز مشاوره الکترونیک از سوی وزارت ورزش و جوانان خبر داد و گفت: این اقدام براساس آیین‌نامه ماده ۴۳ برنامه پنجم توسعه صورت گرفته و مقرر شده است متقاضیان ظرف شش ماه آینده فرصت اخذ مجوز از وزارت ورزش و جوانان را دارند.

به گزارش ایسنا، مسعود امینی با اعلام این خبر افزود: متقاضیان مراکز مشاوره ازدواج به منظور ثبت‌نام می‌توانند از دهه فجر به سایت وزارت ورزش و جوانان مراجعه کنند.

وی با مهم خواندن طرح پیشنهاد صدور قطعی مجوز مراکز مشاوره به استان‌ها گفت: باید تلاش کنیم این مراکز در بهترین شرایط و با بیشترین تاثیرگذاری راه‌اندازی شود.

امینی در ادامه با بیان این‌که پایه و اساس یک خانواده باازدواج آغاز می‌شود، با مهم خواندن این موضوع بر تشکیل خانواده‌های پایدار و مستحکم تاکید کرد.

وی از برگزاری ۱۶ ساعت آموزش اجباری برای جوانان خبرداد و افزود: جلسه نخست این دوره آموزشی را وزارت ورزش و جوانان و جلسه دوم آن را وزارت بهداشت اجرایی خواهد کرد.

امینی همچنین با بیان این‌که راه‌اندازی دفاتر ازدواج آسان از دیگر برنامه‌های ما در این حوزه است، افزود: فاز نخست راه‌اندازی این دفاتر توسط وزارت علوم انجام خواهد شد.

مریم خباز