بررسی وضعیت استفاده از تسهیلا ت مالی خارجی بخش آب در سال ۱۳۸۶

در ایران نیز در راستای انجام اصلا حات در ساختار اقتصادی کشور و بهبود محیط فعالیت سرمایه گذاران خارجی, قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی در سال ۱۳۸۱ به تصویب رسید که جایگزین قانون جلب و حمایت سرمایه های خارجی مصوب سال ۱۳۳۴ شد برخی از پیشرفت های حاصل از قانون جدید در حوزه سرمایه گذاری های خارجی شامل گسترش حوزه فعالیت سرمایه گذاران خارجی از جمله امکان پذیر شدن سرمایه گذاری در زیرساخت ها, به رسمیت شناختن روش های جدید سرمایه گذاری افزون بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی, فرآیند کوتاه و سریع درخواست پذیرش و تصویب سرمایه گذاری خارجی, آزادسازی بیشتر سازوکارهای ارزی برای استفاده بیشتر توسط سرمایه گذاران خارجی و معرفی گزینه های حقوقی جدید ناظر بر رابطه بین دولت و سرمایه گذاران خارجی است

جذب سرمایه و سرمایه‌گذاری خارجی راهی برای تسریع حرکت اقتصاد به سوی توسعه و ایجاد اشتغال است و می‌تواند به عنوان اهرمی‌برای توسعه و رشد اقتصادی به کار گرفته شود. علا‌وه بر این، سرمایه‌گذاری خارجی می‌تواند به اصلا‌ح نظام مدیریتی، تبادل تجارب اقتصادی و به‌کارگیری فناوری‌های نوین منجر شود. در پروژه‌های زیربنایی اقتصاد از قبیل احداث سد، نیروگاه، جاده، فرودگاه و موارد مشابه و همچنین پروژه‌های مولد به دلیل حجم بالا‌ی منابع مالی مورد نیاز برای اجرای اینگونه پروژه‌ها، جذب سرمایه خارجی نقش بسیار مؤثری در فراهم کردن زیرساخت‌های مورد نیاز برای رشد و توسعه کشورهای دنیا به ویژه کشورهای در حال توسعه ایفا می‌کند.

در ایران نیز در راستای انجام اصلا‌حات در ساختار اقتصادی کشور و بهبود محیط فعالیت سرمایه‌گذاران خارجی، قانون تشویق و حمایت سرمایه‌گذاری خارجی در سال ۱۳۸۱ به تصویب رسید که جایگزین قانون جلب و حمایت سرمایه‌های خارجی مصوب سال ۱۳۳۴ شد. برخی از پیشرفت‌های حاصل از قانون جدید در حوزه سرمایه‌گذاری‌های خارجی شامل گسترش حوزه فعالیت سرمایه‌گذاران خارجی از جمله امکان‌پذیر شدن سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، به رسمیت شناختن روش‌های جدید سرمایه‌گذاری افزون بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، فرآیند کوتاه و سریع درخواست پذیرش و تصویب سرمایه‌گذاری خارجی، آزادسازی بیشتر سازوکارهای ارزی برای استفاده بیشتر توسط سرمایه‌گذاران خارجی و معرفی گزینه‌های حقوقی جدید ناظر بر رابطه بین دولت و سرمایه‌گذاران خارجی است.

در برنامه چهارم توسعه نیز به کارگیری منابع مالی خارجی به عنوان یکی از ابزارهای مهم تحقق اهداف توسعه کشور مدنظر قرار گرفته و در بندهای متعددی به نحوه استفاده از منابع مزبور اشاره شده است. در بند «ج» ماده ۱۳ قانون مزبور نیز چارچوب جذب و به کارگیری تسهیلا‌ت مالی خارجی از سوی دستگاه‌های اجرایی برای انجام طرح‌های سرمایه‌گذاری ذکر شده است.

● روش‌های سرمایه‌گذاری خارجی

طبق ماده ۳ قانون تشویق و حمایت سرمایه‌گذاری خارجی، سرمایه‌گذاری خارجی به دو طریق مستقیم و غیرمستقیم قابل انجام است. سرمایه‌گذاری«مستقیم»خارجی در تمام حوزه‌های مجاز برای بخش خصوصی ایرانی از طریق مشارکت مستقیم در سرمایه شرکت‌های ایرانی چه در طرح‌های جدید یا در شرکت‌های موجود صورت می‌گیرد. سرمایه‌گذاری «غیرمستقیم» خارجی به شکل ترتیبات قراردادی نظیر تأمین مالی پروژه‌ای۱، بیع متقابل۲ و انواع روش‌های ساخت، بهره برداری و واگذاری۳ است که امکان انجام هر نوع سرمایه‌گذاری تعریف شده در قانون تشویق سرمایه‌گذاری خارجی، به غیر از سرمایه‌گذاری مستقیم را فراهم می‌سازد. در این حالت استفاده از منابع مالی خارجی به دو روش قرضی و غیر قرضی انجام می‌گیرد.

▪ روش قرضی

در روش قرضی بازپرداخت منابع وارد شده به کشور بدون قید و شرط و بدون توجه به حاصل استفاده از این منابع تعهد و تضمین می‌شود. مبلغ اعتبار، مدت بازپرداخت آن و سایر شرایط از جمله نوع تضمین مورد درخواست اعتباردهنده بستگی به ارزیابی وی از موقعیت، عملکرد و توانایی اعتبارگیرنده دارد. تمام وام‌های تضمینی خارجی، تسهیلا‌ت اعتباری و فاینانس در این طبقه بندی جای می‌گیرند. منابع مالی موضوع این طبقه بندی به دلیل تضمینی که بر آن مترتب است در تراز پرداخت‌های کشور به عنوان بدهی دولت و سیستم بانکی تلقی می‌شوند. سازمان‌ها و مؤسسه‌های عمده اعطا کننده وام و اعتبار بین‌المللی غیر خصوصی به کشور، بانک جهانی۴و بانک توسعه اسلا‌می۵ است. این مؤسسه‌ها تحت شرایط مختلف که در اساسنامه آنها ذکر شده است یا تحت قراردادهایی که بین مؤسسه‌های اصلی و فرعی منعقد می‌شود، اقدام به واگذاری انواع منابع مالی به کشورهای عضو یا کشورهایی که نیازمند این منابع باشند، می‌کنند.

۱) روش فاینانس:

در این روش، سرمایه لا‌زم برای اجرای یک پروژه اقتصادی مشخص، توسط مؤسسه اعتباری یا بانک عامل خارجی، تأمین می‌شود. به طور کلی، دو روش شامل فاینانس خودگردان و غیرخودگردان برای تأمین مالی پروژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در فاینانس خودگردان، طرح یا شرکت دولتی، خصوصی یا تعاونی گیرنده اعتبار باید تمام پرداخت‌های خود را اعم از بازپرداخت هزینه‌های ذی‌ربط، از محل صدور محصولا‌ت تولیدی همان طرح‌ها

۲) روش فاینانس:

در این روش، سرمایه لا‌زم برای اجرای یک پروژه اقتصادی مشخص، توسط مؤسسه اعتباری یا بانک عامل خارجی، تأمین می‌شود. به طور کلی، دو روش شامل فاینانس خودگردان و غیرخودگردان برای تأمین مالی پروژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در فاینانس خودگردان، طرح یا شرکت دولتی، خصوصی یا تعاونی گیرنده اعتبار باید تمام پرداخت‌های خود را اعم از بازپرداخت هزینه‌های ذی‌ربط، از محل صدور محصولا‌ت تولیدی همان طرح‌ها انجام دهد. دولت نیز موظف است تا تسویه کامل تمام تعهدات ناشی از سرمایه‌گذاری مربوط، اجازه صدور محصولا‌ت تولیدی این طرح را تضمین کند. به موازات، سایر پروژه‌ها و طرح‌های سرمایه‌گذاری که توجیه فنی و اقتصادی و همچنین اولویت اجرای آنها به تصویب شورای عالی مدیریت و برنامه ریزی اقتصادی ( شورای اقتصاد) رسیده باشد، فاینانس غیرخودگردان نام دارند. روش فاینانس یک روش کوتاه مدت انتقال سرمایه به کشور است زیرا پس از فرارسیدن موعد بازپرداخت وام، باید اصل سرمایه به همراه سود آن برگشت داده شود . بنابراین مهم‌ترین شرط در دریافت وام ارزی، تخصیص آن به طرح‌هایی است که دارای توجیه اقتصادی بوده و نرخ بازگشت سرمایه معقولی را داشته باشند.

▪ روش‌های غیر قرضی

روش‌های تأمین مالی غیر قرضی از خارج، نوعی سرمایه‌گذاری خارجی هستند که در آن تأمین کننده منابع مالی، با قبول ریسک ناشی از به کارگیری منابع مالی در فعالیت یا طرح مورد نظر، انتظار برگشت اصل و سود منابع سرمایه‌گذاری شده را از عملکرد اقتصادی فعالیت یا طرح مورد سرمایه‌گذاری، دارد. به همین دلیل اینگونه روش‌ها به ابزار‌های تضمینی بانکی و دولتی برای بازپرداخت بدون قید و شرط در سررسید متصل نیست، بلکه دولت میزبان، با حمایت قانونی از این سرمایه‌گذاری‌ها فرآیند بازگشت اصل و سود منابع خارجی را با توجه به شرایط قرارداد‌های مربوط تسهیل می‌کند.

۱) روش بیع متقابل:

این روش نوعی معامله جبرانی است که در آن منابع مالی به صورت ماشین آلا‌ت، تجهیزات و دانش فنی به منظور تولید در اختیار خریدار قرار می‌گیرد. تأمین کننده منابع یا فروشنده به طور متقابل و تحت شرایط قرارداد مربوط تولیدات خریدار را به جای پول نقد که ممکن است کمتر، برابر یا بیشتر از ارزش اولیه منابع استفاده شده باشد، خریداری می‌کند. نکته قابل توجه در قرارداد‌های بیع متقابل، پیوسته بودن ماشین آلا‌ت و تجهیزات با تولیدات همان واحد و منتج از همان ماشین آلا‌ت و تجهیزات است.

۲) روش ساخت، بهره برداری و واگذاری :)BOT(

این روش بیشتر در طرح‌های زیر بنایی و عمومی‌کاربرد دارد و به همین علت طرف داخلی قرارداد باید واحدهای دولتی یا شهرداری‌ها و مؤسسه‌های عمومی‌باشند. در این روش، تمام منابع مالی مورد نیاز برای اجرای یک طرح از سوی تأمین‌کننده منابع مالی تأمین و به وی اجازه داده‌می‌شود برای مدت معلوم و با شرایط از پیش تعیین شده، از طرح بهره‌برداری و پس از آن تمام تأسیسات و حقوق ناشی از آن را به طرف داخلی واگذار کند.

● سرمایه‌گذاری خارجی در بخش آب در سال ۱۳۸۶

در بند «ج» تبصره ۲ قانون بودجه سال ۱۳۸۶ کل کشور شرایط استفاده از منابع مالی خارجی در طرح‌های سرمایه‌گذاری کشور در چارچوب سیاست‌های برنامه چهارم توسعه ذکر شده است. بر اساس این، سهمیه‌‌های باقیمانده تسهیلا‌ت مصوب بیع‌‌متقابل و تسهیلا‌ت مالی خارجی (فاینانس) مندرج در قوانین بودجه سال‌‌های گذشته در سال ۱۳۸۶ نیز به قوت خود باقی است. همچنین دولت مجاز شده است در سال جاری با رعایت اهداف و در سقف افزایش مانده تسهیلا‌ت مالی خارجی موضوع جزء یک بند«ب» جدول ۷ قانون برنامه چهارم توسعه و اصلا‌حیه آن، مصوب ۲۱/۸/۱۳۸۴ مجمع تشخیص مصلحت نظام نسبت به تأمین و تضمین منابع مالی از بازار‌های سرمایه خارجی برای سرمایه‌گذاری در قالب قرارداد‌های تأمین مالی پروژه‌ها یا مشارکت استفاده کند. همچنین مقرر شد، اعتبار تمام طرح‌ها و پروژه‌‌هایی که به ‌لحاظ اجرایی امکان خاتمه آنها در سال ۱۳۸۶ وجود دارد به‌طور کامل تأمین و پرداخت شود. طرح‌ها و پروژه‌‌هایی ‌که با اعتبار کمتر در سال ۱۳۸۶ پایان می‌پذیرند، دارای اولویت هستند.

در بخش آب نیز با توجه به روند توسعه سدها و شبکه‌‌های آبیاری اصلی و فرعی طی سال‌های اخیر و کمبود منابع مالی داخلی برای اتمام طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای، استفاده از سرمایه‌گذاری خارجی به منظور تسریع در تکمیل و بهره برداری بهینه از ظرفیت‌های موجود مورد توجه واقع شده و در قالب تسهیلا‌ت فاینانس و استفاده از تسهیلا‌ت بانک توسعه اسلا‌می‌منابعی برای اجرای پروژه‌‌های مهم و اولویت‌دار بخش آب اختصاص یافته است که در ادامه خلا‌صه‌ای از اهداف و میزان سرمایه‌گذاری اختصاص یافته به این طرح‌ها در سال ۱۳۸۶ بیان می‌شود.

● احداث سد مخزنی کوچری و تونل‌های انتقال آب

با اجرای این طرح نیازهای آبی درازمدت شهرهای قم، گلپایگان، خمین، محلا‌ت، خوانسار، تیموری، دلیجان، ساوه، سلفچگان و روستاهای مسیر انتقال آب از منابع آب سرشاخه‌های دز به میزان ۱۲۰ میلیون متر مکعب تا سال ۱۴۱۰ و ۲۴۰ میلیون متر مکعب در سال‌های ۱۴۱۰ تا ۱۴۳۹ تأمین می‌شود که ضمن تأمین بهداشت و رفاه اجتماعی منطقه و ایجاد اشتغال در جلوگیری از مهاجرت روستاییان مؤثر است. منابع ارزی مورد نیاز اجرای این طرح ۵/۴۹ میلیون یورو است و بازپرداخت آن با احتساب هزینه‌های تبعی برابر ۸/۶۶ میلیون یورو است.

● طرح ساختمان سد مخزنی بار نیشابور و شبکه‌آبیاری و زهکشی

این طرح به منظور تسریع در عملیات اجرایی طرح سد مخزنی بار و شبکه آبیاری و زهکشی برای تأمین بخشی از آب شرب شهر نیشابور (۸ میلیون مترمکعب)، تأمین آب مورد نیاز صنعت (۶ میلیون متر مکعب )، بهبود آبیاری ۲۱۴۵ هکتار از اراضی منطقه و تغذیه سفره‌های زیرزمینی (۱۰ میلیون مترمکعب) از محل وام بانک توسعه اسلا‌می‌اجرا می‌شود. منابع ارزی مورد نیاز اجرای این طرح ۲۴ میلیون یورو است که بازپرداخت آن با احتساب هزینه‌های تبعی برابر ۹/۳۷ میلیون یورو است.

● طرح‌‌آب‌رسانی به شهر تهران از سد تنظیمی کرج

هدف از اجرای این طرح انتقال آب از سد تنظیمی کرج به میزان ۳۵۰ میلیون متر مکعب در سال به تصفیه‌خانه ششم تهران برای تأمین بخشی از آب شرب مورد نیاز این شهر است. در این راستا قطعه دوم تونل انتقال آب به طول تقریبی ۱۴ کیلومتر به ظرفیت حدود ۵/۷ متر مکعب در ثانیه با استفاده از تسهیلا‌ت مالی خارجی انجام می‌شود. تسهیلا‌ت خارجی مورد نیاز برای اجرای پروژه مزبور برابر ۲/۱۱۹ میلیون دلا‌ر (معادل ۴/۸۱ میلیون یورو) بوده که بازپرداخت آن با احتساب هزینه‌های تبعی به میزان ۹/۱۶۱ میلیون دلا‌ر (معادل ۶/۱۱۰ میلیون یورو) است.

● اجرای بخشی از شبکه‌های آبیاری و زهکشی اراضی پایاب سد کرخه

با اجرای این طرح در حدود ۳/۹۷۱ میلیون مترمکعب آب در سطح ۵۳ هزار هکتار شبکه آبیاری و زهکشی پایاب سد کرخه توزیع می شود که ضمن افزایش بازده اقتصادی در هر هکتار و بهبود درآمد کشاورزان، میزان اشتغال در منطقه را افزایش می‌دهد و رونق فعالیت سایر بخش‌های اقتصادی را موجب می‌شود. کل منابع ارزی مورد نیاز برای اجرای این طرح برابر ۶۱ میلیون یورو است که بازپرداخت آن با احتساب هزینه‌های تبعی به میزان ۳/۸۲ میلیون یورو، طی ۹ سال (۱۳۹۷-۱۳۸۹) صورت می‌گیرد.

● اجرای ناحیه عمرانی داریون ۵ و شبکه آبیاری و زهکشی میاناب

طرح شبکه آبیاری و زهکشی داریون ۵، بخشی از طرح توسعه ۳۶ هزار هکتاری دشت میاناب شوشتر در استان خوزستان بوده که با هدف احیای اراضی و گسترش کشاورزی مدرن در این منطقه در دستور کار اجرایی قرار گرفته است. هدف از اجرای این طرح انتقال۳۷/۷۱ میلیون متر مکعب آب کشاورزی در سال و توزیع آن در ۵۷۴۰ هکتار شبکه آبیاری و زهکشی در بخشی از اراضی دشت میاناب است. با تأمین آب مورد نیاز اراضی ناحیه یادشده از کانال اصلی هندیجان و احداث این شبکه، رونق اقتصادی و کشاورزی در منطقه حاصل خواهد شد. منابع ارزی مورد نیاز این طرح برابر ۶/۱۰ میلیون یورو است که بازپرداخت آن با احتساب هزینه‌های تبعی به میزان ۳/۱۴ میلیون یورو، طی ۹ سال (۱۳۹۷-۱۳۸۹) صورت می‌گیرد.

اجرای ادامه کانال چپ سنگر و واحد عمرانی ۴ئ از طرح شبکه آبیاری و زهکشی سفیدرود

باتوجه به احداث سد مخزنی و سدهای انحرافی و کانال اصلی در گذشته احداث شبکه‌های یادشده موجب بهره‌برداری کامل از طرح می‌شود. این طرح دارای ۱۷ واحد عمرانی بوده که سد مخزنی سفیدرود و سدهای انحرافی تاریک و سنگر و همچنین کانال‌های اصلی انتقال آب و تعدادی از واحدهای عمرانی، در سال‌های گذشته احداث شده است. با اجرای این پروژه توسعه اراضی کشاورزی در سطح ۷۸۹۰ هکتار و تبدیل آنها از دیم به آبی صورت می‌گیرد. اعتبارات ارزی مورد نیاز این طرح برابر ۱۷ میلیون یورواست که بازپرداخت آن با احتساب هزینه‌های تبعی برابر ۹/۲۲ میلیون یورو، طی ۹ سال (۱۳۹۷-۱۳۸۹) صورت می‌گیرد.

● اجرای شبکه فرعی آبیاری و زهکشی اراضی گلستان

با توجه به احداث ساختمان سد، کانال‌های اصلی و درجه ۲، به منظور تحقق کامل اهداف طرح، شبکه‌های فرعی آبیاری و زهکشی گلستان یک اجرا می‌شود. با اجرای این پروژه ضمن توسعه اراضی کشاورزی و تبدیل آنها از دیم به آبی در سطح ۹۰۳۰ هکتار، سیلا‌ب‌های فصلی کنترل می‌شود و عمر مفید سد نیز افزایش می‌یابد. سرمایه‌گذاری ارزی مورد نیاز این طرح برابر ۳۵/۹ میلیون یورو است که با احتساب هزینه‌های تبعی، بازپرداخت آن به میزان ۶/۱۲ میلیون یورو، طی ۹ سال (۱۳۹۷-۱۳۸۹) صورت می‌گیرد.

اجرای شبکه‌های فرعی آبیاری و زهکشی اراضی پایاب سد شیروان (بارزو)

با توجه به اتمام سد بارزو در سال ۱۳۸۴ و اجرای شبکه آبیاری اصلی، به منظور استفاده بهینه از سرمایه‌گذاری صورت گرفته است و تحقق درآمدهای پیش‌بینی شده در مراحل مطالعه و اجرای طرح ضروری است شبکه‌های فرعی نیز اجرا شود. براساس‌این در حدود ۴۲۶۵ هکتار شبکه تحت پوشش آبیاری بارانی، ۸۹۰ هکتارتحت پوشش آبیاری قطره‌ای و ۳۰۱ هکتارتحت پوشش آبیاری کم فشار (در مجموع ۵۴۵۶ هکتار) قرار گرفته و با افزایش بازده آبیاری برای اراضیتحت‌پوشش و صرفه جویی در مصرف آب امکان توسعه کشاورزی از طریق آب صرفه جویی شده، فراهم می‌شود. سرمایه‌گذاری ارزی مورد نیاز این طرح ۶/۹ میلیون یورو است که بازپرداخت آن با احتساب هزینه‌های تبعی به میزان ۹/۱۲ میلیون یورو، طی ۹ سال (۱۳۹۷-۱۳۸۹) صورت می‌گیرد.

● اجرای شبکه آبیاری و زهکشی گلا‌بر

هدف از اجرای این طرح انتقال آب ذخیره شده در سد‌مخزنی گلا‌بر به اراضی قابل توسعه، توزیع آب در اراضی و جمع‌آوری هرز‌آب‌های سطح دشت و ایجاد شرایط برای توسعه بخش کشاورزی در منطقه(استان زنجان) است.

بر اساس این، آب مورد نیاز ۷۹۰۰ هکتار اراضی کشاورزی دشت‌های زرین آباد و بیجار تأمین می‌شود و علا‌وه ایجاد اشتغال و افزایش درآمد کشاورزان، زمینه توسعه سایر بخش‌های اقتصادی را نیز فراهم می‌کند. کل منابع ارزی مورد نیاز برای اجرای این طرح برابر ۳/۱۱ میلیون یورواست که بازپرداخت آن با احتساب هزینه‌های تبعی به میزان ۳/۱۵ میلیون یورو، طی ۹ سال (۱۳۹۷-۱۳۸۹) صورت می‌گیرد.

اجرای شبکه‌های فرعی آبیاری و زهکشی اراضی پایاب سد شیرین دره

سد شیرین دره یکی از بزرگ‌ترین سدهای استان خراسان شمالی بوده و اجرای شبکه‌های فرعی آبیاری و زهکشی و توسعه شبکه آبیاری تحت فشار در سطح ۵۱۳۰ هکتار، ضمن بهبود استفاده از منابع آبی استان، امکان تحقق درآمدهای پیش‌بینی شده در مراحل مطالعه و اجرای طرح را فراهم می‌سازد. سرمایه‌گذاری خارجی مورد نیاز برای اجرای این طرح برابر ۱۱ میلیون یورو است که بازپرداخت آن با احتساب هزینه‌های تبعی برابر ۹/۱۴ میلیون یورو، طی ۹ سال (۱۳۹۷-۱۳۸۹) صورت می‌گیرد.

سد شیرین دره یکی از بزرگ‌ترین سدهای استان خراسان شمالی بوده و اجرای شبکه‌های فرعی آبیاری و زهکشی و توسعه شبکه آبیاری تحت فشار در سطح ۵۱۳۰ هکتار، ضمن بهبود استفاده از منابع آبی استان، امکان تحقق درآمدهای پیش‌بینی شده در مراحل مطالعه و اجرای طرح را فراهم می‌سازد. سرمایه‌گذاری خارجی مورد نیاز برای اجرای این طرح برابر ۱۱ میلیون یورو است که بازپرداخت آن با احتساب هزینه‌های تبعی برابر ۹/۱۴ میلیون یورو، طی ۹ سال (۱۳۹۷-۱۳۸۹) صورت می‌گیرد.

● اجرای طرح شبکه فرعی آبیاری و زهکشی بند امیر

بخشی از شبکه‌های آبیاری و زهکشی زیر دست این سد (استان فارس) ساخته شده و درآمدهای پیش‌بینی شده در مراحل مطالعه و اجرای طرح مستلزم ایجاد شبکه‌های آبیاری و زهکشی در اراضی آبخور بند لا‌ستیکی انحرافی امیر است. با اجرای این طرح و توسعه آبیاری در حدود ۳۸۳۹ هکتار از اراضی جدید و بهبود در ۸۹۱۱ هکتار اراضی موجود، ضمن اصلا‌ح وضعیت بهره برداری از منابع آب و خاک و افزایش بازده آبیاری، درآمد سرانه کشاورزان افزایش می‌یابد و با ایجاد اشتغال از مهاجرت روستاییان نیز جلوگیری می‌شود. سرمایه‌گذاری ارزی مورد نیاز برای اجرای این طرح برابر ۸/۱۹ میلیون یورو است که بازپرداخت آن با احتساب هزینه‌های تبعی برابر ۷/۲۶ میلیون یورو است و طی ۹ سال (۱۳۹۷-۱۳۸۹) صورت می‌گیرد.

● اجرای بخشی از شبکه آبیاری و زهکشی اراضی پایاب سد ستارخان اهر

ساختمان سد ستارخان و بخش عمده عملیات اجرایی شبکه‌اصلی آبیاری طرح شامل کانال‌ها و ایستگاه‌های پمپاژ اصلی به اتمام رسیده و عملیات اجرایی شبکه فرعی آبیاری نیز توسط سازمان جهاد کشاورزی با مشارکت مردم از سال ۱۳۷۹ شروع شده است. با اجرای خطوط انتقال شبکه اصلی به فرعی آبیاری توسعه آبیاری در گستره ۵ هزار هکتار از اراضی دیم و نیمه آبی و‌استفاده از ۳۰ میلیون مترمکعب آب ذخیره شده سد ستارخان، کارآیی مصرف آب و در نتیجه تولید محصولا‌ت کشاورزی افزایش می‌یابد. منابع ارزی لا‌زم برای اجرای این طرح برابر ۵/۱۴ میلیون یورواست که با احتساب هزینه‌های تبعی بازپرداخت آن به میزان ۶/۱۹ میلیون یورو، طی ۹ سال (۱۳۹۷-۱۳۸۹) صورت می‌گیرد.

● اجرای شبکه آبیاری و زهکشی الشتر

شبکه آبیاری و زهکشی الشتر در اراضی دیم منطقه اجرا می‌شود و شرایط لا‌زم برای آبیاری حدود ۳۲۰۰ هکتار از اراضی منطقه و در نتیجه افزایش تولیدات کشاورزی، ایجاد فرصت‌های اشتغال و افزایش درآمد زارعان را فراهم خواهد کرد. منابع ارزی مورد نیاز برای اجرای این طرح برابر ۴/۱۰ میلیون یورو است که با احتساب هزینه‌های تبعی، بازپرداخت آن به میزان ۱۴ میلیون یورو، طی ۹ سال (۱۳۹۷-۱۳۸۹) انجام می‌گیرد.

● اجرای طرح شبکه آبیاری و زهکشی زرینه‌رود

باتوجه به سرمایه‌گذاری صورت گرفته در بخش تأمین آب شامل سد مخزنی بوکان و سد انحرافی نوروزلو و همچنین احداث کانال‌های اصلی انتقال آب، اجرای شبکه آبیاری و زهکشی در اراضی زیردست سد برای بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌های ایجاد شده، ضروری است. با اجرای این طرح، تأمین آب در حدود ۲۲ هزار هکتار از اراضی منطقه مرکزی (واحدهای ۶ و ۷) و تمام‌منطقه پایین دست دشت میاندوآب ( واحد ۹) که حدود ۲۶۰۰ هکتار آن توسعه و مابقی اراضی بهبود است، صورت می‌گیرد. منابع ارزی مورد نیاز برای اجرای این طرح برابر ۶۴/۱۹ میلیون یورواست که بازپرداخت آن با احتساب هزینه‌های تبعی به میزان ۵/۲۶ میلیون یورو، طی ۹ سال (۱۳۹۷-۱۳۸۹) انجام می‌پذیرد.

منابع

۱ کریم زادگان، اسفندیار(۱۳۸۲)، فاینانس خودگردان، ماهنامه تدبیر، شماره ۱۳۵.

۲ راهنمای تأمین منابع مالی خارجی، سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران(۱۳۸۶.)

۳ قرارداد تأمین مالی از منابع بین المللی ( فاینانس )، شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران(۱۳۸۶.)

۴ مستندات و گزارش‌های توجیهی در خصوص استفاده از تسهیلا‌ت مالی خارجی، دفتر امور آب، کشاورزی و منابع طبیعی(۱۳۸۶.)

۵ مصوبات شورای اقتصاد و شورای عالی مدیریت و برنامه‌ریزی اقتصادی(۱۳۸۶.)

پی‌نوشت‌ها

۱gnicnaniF tcejorP -

۲kcaB yuB -

۳)TOB( refsnarT dna etarepO ,dliuB-

۴knaB dlroW-

۵knaB tnempoleveD cimalsI-

*سرپرست دفتر امور آب، کشاورزی و منابع طبیعی

‌** کارشناس دفتر امور آب، کشاورزی و منابع طبیعی

---