چَک چَک, محل آرام گرفتن نیک دخت

می گویند در دوره یزدگرد سوم, آخرین پادشاه ساسانی, اوضاع ایران رو به وخامت گذاشت, از این رو در پادشاه فکری پدیدار شد تا خاندان خود را به منطقه امنی کوچ دهد, او یزد را به واسطه امن بودن برگزید و دستور داد شهری با خندق و برج و بارو اطراف آن بنا کنند برخی معتقدند وجه تسمیه یزد نیز برگرفته از نام یزگرد است

می‌گویند در دوره یزدگرد سوم، آخرین پادشاه ساسانی، اوضاع ایران رو به وخامت گذاشت، از این رو در پادشاه فکری پدیدار شد تا خاندان خود را به منطقه امنی کوچ دهد، او یزد را به واسطه امن بودن برگزید و دستور داد شهری با خندق و برج و بارو اطراف آن بنا کنند؛ برخی معتقدند وجه تسمیه یزد نیز برگرفته از نام یزگرد است. حمله اعراب، اما چنان گسترده بود که به این شهر نیز گسترش یافت و خاندان پادشاه را در معرض آسیب قرار داد، با مرگ یزدگرد سوم در خراسان به دست یک آسیابان، خانواده فرار را راه چاره دیدند، از این رو از هم وداع کردند و هر یک به سمتی گریختند. هرمزان و شهربانو، پسر و دختر بزرگ پادشاه دستگیر و به غلامی و کنیزی به عربستان فرستاده شدند، مهربانو در راه عقدا از رنج راه و بی غذایی فوت کرد، او را در مزرعه‌ای دفن کردند که امروزه به نام مزرعه مهر معروف است و مردم همچنان برایش شمع روشن می‌کنند. پارس‌بانو در زرجوع در کوهی غایب شد. نیک‌بانو نیز به سمت کوهی در ۳۷ کیلومتری اردکان رفت و در کوه ناپدید شد.

در روایت‌ها آمده است که این شاه‌دخت در آن زمان عصایی به همراه داشت که با آن به شکاف کوه زد و سال‌ها بعد بر اثر رطوبت سبز شد؛ چنار چک‌چک بر اساس این روایت همان عصای نیک‌بانو است که بیش از ۱۰۰۰ سال قدمت دارد. با این مقدمه پیداست که پیشنهاد ما برای شما در این ویژه‌نامه زیارتگاه چک‌چک است. زیارتگاهی که نشان از تاریخ چند هزار ساله این دیار دارد و هم‌اکنون به عنوان یکی از زیارتگاه‌های زرتشتیان از احترام فوق‌العاده‌ای نزد پیروان این مذهب برخوردار است.

هر ساله ۲۴ خرداد در چَک‌چَک مراسم نیایش، اوستا خوانی، نیایش اهورامزدا، پختن نوع مخصوصی از آش و دیگر نذر و نذورات و رسیدگی به مستمندان و... برگزار می‌شود( منتها در این روز شما باید برای ورود حتما دعوت‌نامه به همراه داشته باشید)، برگزاری جشن مهرگان از دیگر مراسم‌هایی است که در این عبادتگاه برگزار می‌شود. اما چرا چَک‌چَک؟ می‌گویند این از صدای قطره‌های آبی گرفته شده که از صخره می‌چکد و در سالیان کنونی آن را به درون یک مخزن هدایت کرده‌اند. محوطه عبادتگاه به شکل دهانه غار است و در آن درخت چنار کهنسالی به چشم می‌خورد که همان عصای افسانه‌ای است. از بخشی از سقف عبادتگاه نیز آبی چکه می‌کند که ظرف‌هایی را برای جمع‌آوری آن گذاشته‌اند؛ این آب برای مصرف خوراکی و همچنین تبرک به زائرین داده می‌شود. همچنین چند شمع به طور دائم در آنجا می‌سوزد و بخشی نیز برای سوزاندن عود یا چوب مقدس نیز اختصاص دارد.

● چه زمانی و چگونه به چَک‌چَک برویم

به گفته اهالی بهترین زمان برای رفتن به این عبادتگاه مهر و آبان ماه است که از گرمای هوای تابستان کاسته شده و زمستان نیز هنوز سرمای خود را نشان نداده است. برای رفتن به این عبادتگاه اگر صاحب خودروی شخصی هستید می‌توانید از یزد به اردکان رفته و این عبادتگاه را در میان کوه‌های اردکان و انجیره پیدا کنید، اگر هم ماشین شخصی ندارید از یزد تا اردکان را می‌توانید با اتوبوس یا مینی‌بوس رفته و در آنجا خودرویی کرایه کنید.

● در چَک‌چَک رعایت چه آدابی ضروری است

برای ورود به زیارتگاه باید کفش‌ها را از پا درآورید، نهادن کلاه بر سر از دیگر آدابی است که برای ورود به چَک‌چَک توصیه می‌شود. همچنین در همان در ورودی تابلوهایی نصب شده که در آنها برخی آداب مربوط به بانوان و شرایط حضور آنها ذکر شده است.

● در چَک‌چَک چه امکاناتی وجود دارد

در این زیارتگاه فروشگاه یا رستورانی برای تهیه یا صرف مواد غذایی موجود نیست، از این رو در یزد و اردکان اقلام مورد نیاز خود را تهیه کنید.

آب آشامیدنی در این زیارتگاه وجود دارد، اما در صورت امکان آب معدنی به همراه داشته باشید.

اگر برنامه شما شب‌ماندن در اطراف زیارتگاه است، این امر به دو طریق امکان‌پذیر است، تعدادی اتاق در آنجا برای استراحت ساخته شده که به آنها «خیله» می‌گویند. اما بهتر است امکان دوم را در نظر بگیرید و آن هماهنگی با مسوول زیارتگاه برای امکان برپا کردن چادر محوطه است. اگر هم به مشکلی برخوردید می‌توانید به اردکان یا میبد مراجعه کرده و در هتل‌های این دو شهر

شب را بگذرانید.

در زیارتگاه آنتن‌دهی تلفن همراه مناسب است، بنابراین از این جهت نگرانی نداشته باشید که از دسترس خارج شده‌اید.

برای ورود به چَک‌چَک نیازی به تهیه بلیت ندارید.

در چَک‌چَک سرویس‌های بهداشتی قابل قبولی وجود دارد، اما توالت فرنگی برای بیماران و گردشگران خارجی تعبیه نشده است.

● توصیه:

برای رسیدن به عبادتگاه باید پله‌های زیادی را آن هم باشیب تند طی کنید، از این رو این بازدید به سالمندان، بیماران دارای آرتروز و بیماران قلبی توصیه نمی‌شود.

در دوره‌های غیرفصل و و در شب به واسطه کمبود امکانات در فاصله اردکان تا چک‌چک این سفر توصیه نمی‌شود.

مهدی داوری دولت آبادی