میان ماه من تا ماه گردون

در حوزه گردشگری مذهبی ایران یک سوال عمومی و کلی وجود دارد که هنوز نگارنده و بسیاری از کارشناسان حوزه گردشگری مذهبی جواب مشخص و مدونی را برای آن پیدا نکرده اند هنوز بسیاری از افراد و متخصصان حوزه گردشگری نمی دانند که چرا گردشگری مذهبی ایران با این همه استعداد و توانایی, موفق به جذب گردشگران مذهبی از سراسر جهان نمی شود

در حوزه گردشگری مذهبی ایران یک سوال عمومی و کلی وجود دارد که هنوز نگارنده و بسیاری از کارشناسان حوزه گردشگری مذهبی جواب مشخص و مدونی را برای آن پیدا نکرده‌اند. هنوز بسیاری از افراد و متخصصان حوزه گردشگری نمی‌دانند که چرا گردشگری مذهبی ایران با این همه استعداد و توانایی، موفق به جذب گردشگران مذهبی از سراسر جهان نمی‌شود. هنوز خیلی از مسوولانی که می‌توانند دستی بر آتش گردشگری مذهبی ایران داشته باشند، نمی‌دانند که با چه برنامه‌ریزی و با چه هدفی باید گردشگران خارجی را به کشور هدایت و از آنها استفاده‌های مفیدی ببرند.

هنوز بسیاری از مسوولان مرتبط با توریسم مذهبی حتی از ماهیت این بخش از صنعت گرشگری بی‌اطلاعند و نمی‌دانند که چه منافع فراوانی در پس پرده گردشگری مذهبی و حضور گردشگران این فصل از صنعت توریسم در آن وجود دارد. اصلاً این شرایط حاکی از آن است که بسیاری از مسوولان مرتبط با صنعت گردشگری مذهبی هیچ آینده‌نگری روشنی در راستای اعتلای این صنعت ندارند و گویی تنها میزهای مملو از کاغذ خود را به بهانه فعالیت بیش از حد به رخ می‌کشند.

هنوز بسیاری از مسوولان عالی رتبه ایران نپذیرفته‌اند که این کشور می‌تواند به یکی از پنج قطب اول صنعت گردشگری مذهبی نائل آید. حتی برای بعضی از آنها رسیدن به این نقطه رویاپردازی است. گویی مسوولان ما آنچنان درگیر روزمرگی‌های خود شده‌اند که فراموش کردند در زمان آغاز به فعالیت خود در حوزه‌های مختلف گردشگری مذهبی چه در سازمان حج و زیارت، چه در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، چه در آستان قدس رضوی و چه در تمامی سازمان‌ها و ارگان‌های دیگر با خود و خدای خود وعده بستند که برای اعتلای گردشگری کشور تلاش کنند و ایران را آنطور که هست و آنچنان که باید و شاید نشان دهند.

هر ساله آماری از تعداد بازدیدکنندگان اماکن متبرکه ایران ارائه می‌شود و با این وجود و در عمل، هیچ تفاوتی در تعداد آنها دیده نمی‌شود. هر ساله مسوولان در رسانه‌های جمعی باد به گلو می‌اندازند و با سری بلند اعلام می‌کنند که در سال گذشته و در حوزه گردشگری مذهبی این چنین شد و آنچنان، اما چشم بینا و گوش شنوای مردم چیزی را می‌بییند و می‌شنود که عملاً با آمارهای به اصطلاح موثق مسوولان تفاوتی دارد از زمین تا آسمان. هر ساله مسوولان بولتنی از فعالیت‌های خود را ارائه می‌کنند که کمی تحقیق و تفحص در آنها نشان می‌دهد اوضاع گردشگری کشور در حوزه مذهبی تا چه اندازه خراب و به عبارت بهتر اسفبار است.

این همه حرف و حدیث چه معنا و مفهومی می‌تواند داشته باشد؟ این همه حرف‌هایی که در یک دوره از زمان ارائه می‌شود و پس از مدتی فراموش می‌شود. این همه وعده و وعید چه ضمانت اجرایی خاصی دارند که دل مردم را از به جریان افتادن صنعتی مطمون و درآمدی پایدار در کشور آرام کند. به راستی چرا مسوولان ما به یک اتفاق جمعی نمی‌رسند تا موضوع گردشگری مذهبی را سر و سامان دهند. هم اکنون کشورهای همسایه و مسلمان از سوریه گرفته تا عراق که هر کدام به نوبه خود یا با جنگ و درگیری دست و پنجه نرم می‌کنند یا تعداد پایین مکان‌های مذهبی، موقعیت مناسبی را در حوزه گردشگری مذهبی دارند اما ایران با این تعداد از اماکن متبرکه، هنوز نتوانسته‌ است که به راهی منطقی در این حوزه دست پیدا کند.

به عنوان مثال می‌‌توان به کشور سوریه به عنوان کشور دوست و برادر اشاره کرد. سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران که اکنون در هول و ولای منحل شدن است، در طول سال‌های گذشته بارها با مسوولان کشور سوریه در خصوص گردشگر تعامل داشته است. در این راستا جلسات فراوانی برگزار شده که در هر کدام از آنها چندین و چند مصوبه داشته و تک تک آنها با تبریک و تهیت مسوولان دو کشور همراه بوده است. اما این سوال پیش می‌آید که چرا هیچ کدام از این مناسبات فرهنگی نتواسنت به پیشرفت ایران کمک کند. هم‌اکنون تعداد بسیار زیادی از گردشگران مذهبی از کشور سوریه دیدن می‌کنند و این در حالی است که ایران برای بدست آوردن این تعداد از گردشگران با توجه به تعداد مراکز مقدس راه بسیار بالایی دارد.

گویی این بیت برای گردشگری مذهبی ایران هم صدق می‌کند که میان ماه من تا ماه گردون، تفاوت از زمین تا آسمان است.

در هر صورت امید می‌رود که مسوولان مرتبط با گردشگری مذهبی ایران روزی این موضوع را درک کنند که استعداد بالای ایران در این حوزه می‌تواند شرایط بسیار مناسبی را برای آن به وجود آورد. امید می‌رود که این موضوع برای مسوولان روشن شود که ایران با توجه به اینکه در تمام شهرهایش موقعیتی ویژه در حوزه توریسم مذهبی دارد، می‌تواند به قطبی در این حوزه از صنعت گردشگری تبدیل شود. اما باید پذیرفت که تمام این امیدها در صورتی محقق می‌شود که درک درستی از صنعت توریسم آنهم توریسم مذهبی در کشور فراگیر شود.

سید محمد حسین هاشمی