سرمازدگی

تماس طولانی بدن با سرما باعث ۲ بیماری مهم می‌شود: اولی سرمازدگی به معنای کم شدن دمای داخلی بدن و دومی یخ‌زدگی اندام‌های انتهایی.
انسان موجودی خونگرم است. این بدین معنی است که …

تماس طولانی بدن با سرما باعث ۲ بیماری مهم می‌شود: اولی سرمازدگی به معنای کم شدن دمای داخلی بدن و دومی یخ‌زدگی اندام‌های انتهایی.

انسان موجودی خونگرم است. این بدین معنی است که در دماهای کاملا متفاوت بدن انسان با اعمال فرآیندهایی مانع نوسان دمای خون و به تبع آن باعث ثابت نگاه داشته شدن دمای داخلی بدن در حد ۳۷ درجه می‌شود، اما زمانی فرا می‌رسد که بدن توان مقابله با سرما را از دست می‌دهد و اندک‌اندک دمای داخلی افت می‌کند.

وقتی دمای بدن به کمتر از ۳۵ درجه برسد، فرد دچار سرمازدگی شده است و هرچه دما از این پایین‌تر رود بیماری شدیدتر و درمان مشکل‌تر می‌شود.

واضح است که مهم‌ترین عامل سرمازدگی اقامت طولانی و با پوشش نامناسب در محیط سرد است.

جالب است بدانیم که دمای صفر یا کمتر از صفر درجه برای ایجاد این بیماری الزامی نیست و در دماهای بالاتر مثلا ۵ تا ۱۰ درجه هم اگر لباس‌ها نازک یا خیس باشند و وزش باد وجود داشته باشد یا اقامت فرد در سرما خیلی طولانی باشد، ایجاد سرمازدگی محتمل است.

به این موارد باید عوامل مستعدکننده سرمازدگی را بیفزاییم که در ادامه گفته می‌شوند.

از عوامل مستعدکننده سرمازدگی سن است. افراد مسن به دلیل این‌که فرآیند تنظیم دمای بدنشان ضعیف می‌شود، بیشتر در معرض این بیماری هستند.

بچه‌ها و بخصوص شیرخواران به دلیل این‌که سطح بدنشان به نسبت کل بدن وسیع‌تر است نیز بشدت در معرض این بیماری هستند.

افرادی که دچار بیماری‌های مستهلک‌کننده و مزمن هستند و بیماران دچار سوء‌تغذیه نیز بیش از بقیه در معرض این عارضه هستند.

شاید سرمازدگی از معدود بیماری‌هایی باشد که افراد لاغر را به خاطر کمبود چربی زیر پوست بیش از افراد چاق تهدید می‌کند.

به‌رغم این‌که در باور بعضی‌ها الکل باعث گرم شدن بدن و جلوگیری از سرمازدگی می‌شود، ولی واقعیت این است که اگرچه خوردن الکل به دلیل ایجاد انرژی زیاد باعث احساس گرم شدن می‌گردد، ولی اگر فرد پس از مصرف الکل در معرض سرمای طولانی قرار گیرد به چند دلیل استعداد زیادی برای سرمازدگی دارد.

اول این که الکل رگ‌های محیطی را گشاد می‌کند و باعث از دست رفتن گرمای داخلی بدن می‌شود.

دوم این که مصرف الکل از ساخته شدن قند در بدن جلوگیری می‌کند و پروسه تولید گرمای درونی را کم می‌کند. از همه اینها مهم‌تر این است که مصرف الکل زیاد باعث به هم خوردن شعور و خواب آلودگی می‌شود و مانع گریز فرد از شرایط سرما می‌شود.

مصرف داروهای آرام‌بخش، داروهای ضدافسردگی و مصرف مواد مخدر نیز از عوامل مستعدکننده سرمازدگی است.

شکارچیان، سربازان، اسکی‌بازها و بخصوص کوهنوردان به دلیل نحوه فعالیتشان بخصوص در فصول سرد بیش از دیگران در معرض این بیماری هستند.

دکتر رضا کریمی

متخصص بیماری‌های داخلی