مبانی موسیقی (سلفژ)

مبانی موسیقی را سلفژ (solfeggio) می‌گویند. آموزش بنیاد موسیقی در دو جنبه نظری و عملی (سرایش و تربیت شنوایی و نت نویسی) صورت می‌گیرد. برای آموزش سلفژ مفاهیم چندی لازم است که برخی از مهمترین …

مبانی موسیقی را سلفژ (solfeggio) می‌گویند. آموزش بنیاد موسیقی در دو جنبه نظری و عملی (سرایش و تربیت شنوایی و نت نویسی) صورت می‌گیرد. برای آموزش سلفژ مفاهیم چندی لازم است که برخی از مهمترین آنها در زیر می‌آید. (بخشی از برابرهایی که می‌آید از فرهنگستان زبان فارسی است).

بنمایه (tonic):

نت و صدایی که محور یک قطعه موسیقی مقامی است.

مایه (tonality):

کیفیت ناشی از روابط بُن‌مایه با سایر اصوات در یک قطعه موسیقی

پرده:

فاصله موسیقایی (نسبت بسامد دو صدای معین).

موسیقی مایه ای:

اثر موسیقایی غربی که بر مبنای گامهای بزرگ (ماژور) و کوچک (مینور) تصنیف می‌شود.

تندا (tempo):

اندازه تندی و کندی موسیقی به گفته دیگر شمار ضربها در یکای زمان.

توافق (آکورد):

چند آوا و صدای همزمان یا هماهنگ.

مقام (mode):

شیوه قرار گرفتن صداها با بازه‌های گوناگون نسبت به گرانیگاهی به نام بُن‌مایه

پویه (movement):

هر یک از بخشهای مستقل در یک قطعه موسیقی.

فرآهنگ، صدای فرعی (overtone): هر یک از صداهایی که پس از صدای پایه ایجاد و با آن می‌‌آمیزد و در پدید آمدن رنگ صوت مؤثر است

سازگان (orchestra):

مجموعه واحدی متشکل از نوازندگان سازهای گوناگون برای اجرای قطعات موسیقی

سازآرایی:

تعیین نقش سازها برای اجرای قطعات موسیقی

پیش نوا (overture):

قطعه‌ای سازی که به عنوان مقدمه برای اپرا و باله و سایر آثار دراماتیک یا به عنوان یک قطعه مستقل اجرا می‌شود

آواز (canto):

بخشی از قطعه موسیقی که برای اجرای آواز در نظر گرفته می‌شود

نغمه:

درمعنای وسیع به تعدادی آواهای موسیقی که به دنبال هم اجرا یا شنیده شوند، نغمه یا ملودی گویند. نغمه هیچ گاه نمی‌تواند از ضرب جدا باشد.

همنوایی (ensemble):

نوعی اجرای چندنفره سازی، آوازی یا سازی و آوازی که در آن سلیقه فردی پیرو سلیقه جمعی است.

همنوایان:

گروهی که به صورت همنوایی برنامه اجرا می‌کنند.

همه نوازی:

بخشی از سازگان که همه با هم می‌‌نوازند.

در یک سازگان بخشهایی هست که در آن تکنوازی، دونوازی، سه نوازی وغیره صورت می‌گیرد. همچنین تک سرایی، دوسرایی، سه سرایی و غیره نیز پیش می‌آید.

سمفونی:

گونه‌ای موسیقی که معمولاً از چهار پویه تشکیل شده است. و پویه نخست آن به شکل مهرانه است.

مهرانه (سونات):

قطعه‌ای سازی برای یک یا چند تکنواز که از سه بخش گشایش، گسترش و بازگشایش تشکیل شده است.

نوازگری (کنسرت):

اجرای موسیقی برای همگان

رسیتال:

نوازگری یک تکنواز یا تکخوان گاه با همراهی یک یا چند اجرا کننده.

فروبنمایه (subtonic):

درجه هفتم در گام دیاتونیک غربی که فاصله آن با اکتاو یک پرده باشد

فرابنمایه:

درجه دوم در گام دیاتونیک غربی