نقش عدالت اجتماعی در امور معنوی

بدون شک هرچه جامعه از لحاظ حق و عدالت به سامان‌تر باشد، زمینه برای عقاید پاک و تزکیه نفس و عمل صالح بهتر است و این موضوعی است که در قرآن و روایات مورد تاکید قرار گرفته است.

بدون شک هرچه جامعه از لحاظ حق و عدالت به سامان‌تر باشد، زمینه برای عقاید پاک و تزکیه نفس و عمل صالح بهتر است و این موضوعی است که در قرآن و روایات مورد تاکید قرار گرفته است. جامعه اسلامی‌اگر بخواهد اسلامی‌بماند باید بر محور عدالت بچرخد و حقوق مردم در آن جامعه محفوظ باشد. قرآن مجید پر است از آیاتی که می‌فرماید سبب هلاک قومی‌ظلم آنها بوده است.قرآن مجید در آیه‌ای می‌فرماید: و ماکن ربک لیهلک القری بظلم و اهلها مصلحون؛ یعنی خداوند مردمی‌را اگر مصلح باشند هرگز به سبب یک ظلم هلاک نمی‌کند.

مفسرین اغلب گفته‌اند این ظلم مقصود شرک است، چون شرک یکی از انواع ظلم است. شرک عظیم‌ترین ظلم است، اما خداوند تبارک و تعالی مردم را به سبب کفر و شرک هلاک نمی‌کند اگر خود آنها از لحاظ روابط اجتماعی و حقوق اجتماعی، مردمی‌عادل بوده باشند.دستورهای دینی مجموعا سه قسم است: اعتقادات، اخلاقیات و دستورهای عملی. دستورهای اعتقادی از قبیل ایمان به خدا، ایمان به سفر آخرت و پیغمبران خدا و اولیای خدا، ایمان به معاد و پاداش و کیفر. دستورهای اخلاقی مثل اینکه ما باید عفت و تقوا داشته باشیم، راضی و شاکر و صابر باشیم، حلم و گذشت داشته باشیم، با یکدیگر الفت و محبت داشته باشیم، اتحاد و اتفاق داشته باشیم. روح ما پاکیزه باشد، حسادت نداشته باشیم کینه، جبن و بخل نداشته باشیم، ظالم و بدخواه نباشیم.دستورهای عملی هم واضح است دستورهایی به عنوان عبادت مقرر شده که شامل مواردی چون نماز، روزه، حج، جهاد، امر به معروف و غیر اینهاست.

البته دستورهایی در باب معاشرت و احسان، صله ارحام از قبیل اینکه دروغ نگوییم، غیبت و فحش ندهیم، قتل نفس انجام ندهیم، دستور رسیده به ترک شراب و قمار و ربا و ریا و غیره.با توجه به دستورات متعدد الهی، نمی‌توان شک و تردید داشت که شارع اسلام آنچه را که خوب می‌داند می‌خواهد آنها واقع شود و آنچه را بد می‌داند می‌خواهد آنها واقع نشود. اخلاق خوب و بد هم مثل همه چیزهای دیگر دنیا سبب و علت دارد، بی‌جهت پیدا نمی‌شود. سرشت و طینت موثر است، اوضاع محیط و تلقینات محیط موثر است. یکی از اموری هم که قطعا تاثیر دارد در فساد اخلاق و روحیه را مسموم و بیمار می‌کند، محرومیتها و احساس مغبونیت هاست. حسادت‌ها، کینه‌ها، عداوت‌ها، بدخواهی همه از همین جا پیدا می‌شود.