باغ تاریخی فین

باغ تاریخی فین کاشان، با درختان سر به فلک کشیده سرو فـیـنی که هم ردیف با سرو شیرازی است برای تجلیل از بهار ساخته شده و در آن نجوای ستایش آب، زیباترین آهنگی است که به گوش می‌رسد، …

باغ تاریخی فین کاشان، با درختان سر به فلک کشیده سرو فـیـنی که هم ردیف با سرو شیرازی است برای تجلیل از بهار ساخته شده و در آن نجوای ستایش آب، زیباترین آهنگی است که به گوش می‌رسد، از این روست که آن را به عروس باغ‌های ایرانی نیز می‌شناسند.

این باغ که در شش کیلومتری غرب کاشان قرار دارد یکی از زیباترین باغ‌های بهشتی و سلطنتی در سرزمین پارس است.

باغ فین باغی است که برای تجلیل از بهار ساخته شده است و در آن نجوای ستایش آب زیباترین آهنگی است که به گوش می‌رسد. این محل همواره توجه حکمرانان این سرزمین به ویژه پادشاهان دوره صفویه، زندیه و سرانجام قاجار را به خود جلب می‌کرد که بسیاری از آنها در آنجا آثاری از خود باقی گذارده‌اند.

از قرن شانزدهم میلادی مورخین، نویسندگان، شعرا و مسافران بسیاری، زیبایی درختان، آب زلال، نور و سایه این محل را ستوده‌اند. باغ فین مساحتی حدود شش هکتار و نیم را پوشانده و توسط دیواری بلند احاطه شده است که در نمای جنوبی آن دروازه دو طبقه بزرگ، و در چهار گوشه آن چهار برج قرار دارد. در این باغ حوضچه‌های متعددی در محورهای گردشگاه‌ها قرار دارد. از جمله حوضچه‌ای بزرگ و یک عمارت کلاه فرنگی است که فضای چهارگوش وسط باغ را اشغال کرده است.

میزان آبدهی چشمه سلیمانیه سیزده جوی بوده که حدوداً ۲۳۰ لیتر در ثانیه می‌باشد و نیمی از این آب وارد باغ‌های مجاور چشمه گردیده، به مصرف می‌رسد و نیم دیگر مستقیماً به محوطه چشمه زنانه باغ فین در جبهه جنوب غربی باغ فین که در حال حاضر به صورت چای خانه سنتی کاربری دارد وارد می‌شود و در نهر بزرگی که میان این محوطه است روان می‌شود و پس از آب رسانی کلیه محوطه‌های مختلف به خارج از باغ فین هدایت می‌شود.

بنای اولیه باغ فین به قبل از اسلام وبا تمدن سیلک پیوند خورده است که تمدن سیلک نیز پیوندی نا گسستنی با چشمه جوانی دارد که در بالای باغ جاری است و به چشمه سلیمانیه معروف است و از دیر باز همچنان در آبادی منطقه فین مؤثر بوده است. از زمانهای بس دور در پایین این چشمه باغی وجود داشته است که کمی پایین تر از باغ فعلی بوده و بر اثر زلزله‌ای که در سال ۹۸۲ ه. ق. روی داد باغ به کلی ویران شد که به دستور شاه عباس صفوی بعد از سال ۱۰۰۰ ه.. ق. باغی در مکان فعلی که در حقیقت قسمتی از باغ قدیمی بود، ساخته شد.

از سال ۱۱۳۵ ه. ق. بعد از حمله افاغنه آبادانی باغ به رکود گرایید، ولی با دستور کریم خان زند بخصوص عمارتی که نام « خلوت کریمخانی » در ضلع جنوبی باغ واقع است، باغ فین روی به آبادانی گذاشت ولی با زلزله معروف سال ۱۱۹۲ ه. ق. باغ فین نیز آسیب کلی دید که پس از آن یعنی از سال ۱۲۰۰ ه. ق. و با روی کار آمدن سلسله قاجار به خصوص با دستور فتحعلیشاه به مرمت و عمارت باغ جانی دوباره گرفت که ساختمان شتر گلوی فتحعلیشاهی در ضلع جنوب غربی باغ وحمام سلطنتی بزرگ که در مجاورت حمام اولیه ساخته شد از آثار آن می‌باشد. ولی با تبعید صدر اعظم مقتدر ایران یعنی امیر کبیر وسپس شهادت آن رادمرد در این باغ،این آبادانی روی به ویرانی نهاد. با آغاز مشروطیت به جهت وضع دفاعی بنای باغ، این مکان پناهگاه اشرار ویاغیان گشت ودر مدت ۱۴ سال یاغیان مصالح و اشیاء گرانبهای آن را به یغما برده وبه تخریب باغ پرداختند. پس از ختم غائله اشرار به مرمت باغ پرداخته شد. از وقایع مهم تاریخی در این باغ می‌توان به جشن تاج‌گذاری رسمی شاه اسماعیل صفوی ونیز قتل میرزا تقی خان امیرکبیر در این باغ اشاره کرد.

بناهای باغ فین عبارتند از: سر درب دیوارها وبرج ها، شتر گلوی عباسی، شترگلوی فتحعلیشاهی، اندرونی کریم خانی واتاق شاه نشین، حمام‌ها و چشمه سلیمانیه.