۴۹ ماه بر ملت عراق چگونه گذشت

لحظه ها و روزهای روشن این ۴ سال به اندازه شب هایش تیره و تار و پر از وحشت بود و اكنون پنجمین سال این تراژدی تاریخ در حالی آغاز شده كه هیچ چشم اندازی از صلح و آرامش پیش روی زن و مرد بی پناه عراقی نیست

چهارمین سالگرد اشغال عراق، فرصتی بود كه جامعه جهانی در آن به تأمل دوباره در پیچیده ترین و بی رحمانه ترین جنگ عصر حاضر نشست. ۴۹ ماه برای ملت عراق به اندازه ۴۹ سال، سخت و جانكاه گذشت.

لحظه ها و روزهای روشن این ۴ سال به اندازه شب هایش تیره و تار و پر از وحشت بود و اكنون پنجمین سال این تراژدی تاریخ در حالی آغاز شده كه هیچ چشم اندازی از صلح و آرامش پیش روی زن و مرد بی پناه عراقی نیست. عمق فاجعه آنجاست كه دنیای سیاست به راحتی با جنگ در عراق كنار آمده است. گویی همه پذیرفته اند كه این سرزمین ، حیاط خلوت تروریست های داخلی و اشغالگران خارجی بماند.

در این گزارش، ما نیز سرگذشت ۴۹ماه زندگی در آتش و خون همسایگان مان را مرور كردیم. تورق در آنچه دراین ۴ سال گذشت ، پرده ازچهره بسیاری از حقایق كنار می زند. از همین روست كه وجدان های هوشیار اهل سیاست و خبر در اقصی نقاط جهان، این روزها به نقد سیاستگذاران و مجریان این جنگ پرداخته اند و در همان حال افكار عمومی پایتخت های اروپاو آمریكا را به صحنه نمایش انزجار خود از تداوم این فاجعه تبدیل كرده اند. نشریه تایم در گزارش نقادانه اتفاقات مهم و حقایق معقول این سال ها را به رشته تحریر درآورده است. تهاجم به عراق با یك ادعا آغاز شد ادعایی كه جورج بوش در نطق معروف مارس ۲۰۰۳ آن را مطرح كرد و تا به امروز هیچ مدركی برای اثبات آن ارائه نشد.

▪ مارس ۲۰۰۳ (وحشت و هراس)

«مردم آمریكا و دوستان ما از رژیمی غیرقانونی كه با سلاح های كشتار جمعی خود تهدیدی برای صلح است ، در امان نخواهند بود. ما پاسخ این تهدید را با ارتش خود به آن خواهیم داد. به این ترتیب در آینده شاهد نیروهای آتش نشانی و پزشكان و مأموران امنیتی در خیابان های شهرهای خود نخواهیم بود.» (جورج دبلیو بوش ـ اندكی پس از بمباران بغداد در ۱۹ مارس)

ساعت ۹‎/۳۴ دقیقه شامگاه ۱۹ مارس ۲۰۰۳ ، ۲ روز پس از آن كه به صدام و پسرانش هشدار داده شد طی ۴۸ ساعت خود را تسلیم كرده و عراق را ترك گویند، ارتش ائتلافی آمریكا شروع به بمباران بغداد كرد. ساعت ۱۰‎/۱۶ دقیقه شب، بوش برفرمان تهاجم به عراق تأكید كرد و مدعی شد این حمله انجام می شود: « تا عراق خلع سلاح شود، تا مردم عراق آزاد شوند، تاجهان از گوری خطرناك بجهد» ساعت ۷‎/۵۷ دقیقه صبح ۲۰ مارس میان نیروهای عراقی و آمریكایی نخستین درگیری صورت گرفت. تا ساعت ۴ بعدازظهر همان روز ۷ بار به بغداد حمله هوایی شد.

▪ آوریل ۲۰۰۳ (سقوط بغداد)

«مرا سیلی بزنید، مرا سیلی بزنید، به من بگویید كه این خواب نیست. به من بگویید كه كابوس واقعاً تمام شده است ». (اظهارات چاپ شده از یك مرد عراقی ناشناس در نیویورك تایمز كه به پهنای صورتش اشك می ریخت).

بعد از حملات پی در پی، سرانجام ارتش آمریكا وارد بغداد شد و كنترل پایتخت را در دست گرفت. ۹ آوریل مجسمه صدام در میدان فردوس در میان شادی عراقی ها به پائین كشیده شد. هرج و مرج و بی قانونی همه جا را فرا گرفت و خیلی زود اشیای بی شماری از موزه ملی عراق كه آثاری ۱۰هزارساله را در خود جای داده بود به غارت رفت.

▪ مه ۲۰۰۳ (آغوش پیروزی)

«مأموریت انجام شد» (تابلوی تبلیغاتی نصب شده در پشت سر جورج بوش بر روی كشتی آبراهام لینكلن) بوش سوار بر هواپیما شد و بر جای كمك خلبان نشست و سپس بر روی كشتی S-۳B وایكینگ كه در خلیج سن دیه گو پهلو گرفته بود، فرود آمد. او در حالی كه لباس خلبانی بر تن داشت نطق پیروزی تلویزیونی خود را ایراد كرد و گفت: «عملیات اصلی در عراق پایان گرفت.»

▪ ژوئن ۲۰۰۳ (بن بست ها)

«در سرزمینی كه بن بست ها سعی می كنند سازماندهی شوند ژنرال تامی فرانكس (فرمانده نیروهای آمریكایی در عراق) و تیم اش آنها را ریشه كن خواهند كرد. » (دونالد رامسفلد)

از اول مه زمانی كه بوش اعلام كرد مأموریت اصلی تمام شده است، تا ماه ژوئن ۵۰ نظامی آمریكایی كشته شدند. دونالد رامسفلد شرمسار از مشكلاتی كه با بقایای رژیم بعثی صدام داشتند، ادعا كرد؛ سطح خشونت های موجود در عراق بیش از خشونتی كه در یك شهر بزرگ آمریكا وجود دارد، نیست. یك ماه بعد، ارتش انگلیس اعلام كرد حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار شورشی در عراق وجود دارند. منابع عراقی این رقم را ۲۰۰هزار نفر برشمردند رقمی كه بسیار بیش از نیروهای آمریكایی حاضر در عراق بود.

▪ جولای ۲۰۰۳ (سخنان سخت)

«برخی فكر می كنند می توانند به ما در اینجا حمله كنند. پاسخ من این است. آنها را به اینجا بیاورید.» (بوش)بوش در پاسخ به خبرنگاری كه می گفت آمریكا، ارتش فرانسه ، آلمان و روسیه را به كمك گرفته است تا از شمار حملات مرگباری كه علیه نیروهای آمریكا در عراق صورت می گیرد، كاسته شود گفت:

«كشورهای دیگر خود از این كه از ما حمایت كنند، راضی هستند، اما این سربازان آمریكا هستند كه صلاحیت حفظ این موقعیت را دارند.» ۳ هفته بعد عدی و قصی، پسران صدام در موصل به دست نیروهای آمریكایی كشته شدند.

▪ آگوست ۲۰۰۳ (اندوه مشترك)

«هیچ چیز نمی تواند كشتار مردان و زنانی را كه به عراق رفته بودند تا به مردم این كشور كمك كنند، تسكین ببخشد.» (كوفی عنان، دبیركل سابق سازمان ملل)۱۹ آگوست ۲ هفته پس از انفجار بمب در سفارت اردن در بغداد كه منجر به مرگ ۱۴ نفر شد، انفجار كامیونی حامل مواد منفجره در مقر سازمان ملل در بغداد موجب مرگ ۱۷ نفر از جمله «سرجیو ویه را» فرستاده ویژه سازمان ملل به عراق شد. هیچ گروهی مسئولیت این انفجار را بر عهده نگرفت. در پی این حمله نیروهای سازمان ملل از عراق خارج شدند.

▪ سپتامبر ۲۰۰۳ (نقشه حمله)

تقسیم مسئولیت برای طرح و اجرا واضح نیست. بنابراین برنامه براساس شرایطی خاص و دیرهنگام طرح ریزی شد. به علاوه هزینه زمانی كافی برای انجام مأموریت در دست نیست. (یك گزارش محرمانه)واشنگتن تایمز پیش نویس محرمانه گزارش را كه ماه ها پیش از حمله به عراق برای رئیس ستاد مشترك آمریكا تهیه شده بود، به دست آورد. در این گزارش محرمانه بر این نكته تصریح شده بود كه بوش استراتژی حمله به عراق را در آگوست ۲۰۰۲ تصویب كرده بود.

▪ اكتبر ۲۰۰۳ (ورود بن لادن)

«از خبرهای خوش مسروریم. آمریكا در باتلاق دجله و فرات فرورفته است. بوش در میان عراق و نفت آن گرفتار شده است. او اینجاست. از این كه او در چنین موقعیتی شرمسارانه قرار گرفته خدا را سپاسگزاریم. آمریكا در پیش چشمان تمام جهان در حال ویران شدن است.» (از یك نوار ویدیویی منتشر شده بن لادن در ۱۸ اكتبر)

وی در این نوار ویدئویی كه در عراق و شبكه ماهواره ای الجزیره منتشر شد، ضمن تبریك به هواداران خود به خاطر تلاش شان از عراقی ها و ملت های مسلمان خواست از حمایت آمریكا بپرهیزند. او خاطرنشان كرد هر دولتی كه از سوی آمریكا حمایت می شود، رژیمی خائن است. بن لادن همچنین به این نكته اشاره كرد كه این جنگ برای آمریكا چیزی جز ضررهای اقتصادی دربرنخواهد داشت و بر این نكته تصریح كرد كه این جنگ در یك سال اخیر ۴‎/۵میلیارد دلار برای آمریكا هزینه داشته است.

▪ نوامبر ۲۰۰۳ (جسیكا لینچ صحبت می كند)«من فكر می كنم ارتش به دنبال یك قهرمان بود.» (جسیكا لینچ از افسران ارشد آمریكا)

۷ ماه پس از شروع جنگ، داستان قهرمانانه و سراسر فداكاری یك سرجوخه زن به نام «جسیكا لینچ» اعجاب و تحسین آمریكایی ها را برانگیخت. براساس آنچه كه روزنامه ها نوشتند، جسیكا لینچ ۲۳ مارس بعد از این كه همراهانش را از دست داد و زیر آتش دشمن قرار گرفت، به اسارت آنها درآمد و اول آوریل آزاد شد. رسانه ها از او به عنوان زنی یاد كردند كه با مرگ جنگید. اما خیلی زود در ماه مه مشخص شد داستان پرفراز و نشیب جسیكا، در واقع داستانی ساده بوده كه پنتاگون به آن آب و تاب بخشیده و رسانه ها نیز آن را منتشر كرده اند.

▪ دسامبر ۲۰۰۳ (دستگیری صدام)

«خانم ها، آقایان، ما او را گرفتیم.» (پل برمر در حال اعلام خبر دستگیری صدام به خبرنگاران)

محل اختفای صدام كه از آن به عنوان خانه عنكبوت در رسانه ها یاد شده با گزارش جاسوسان و همچنین اعضای خانواده و بادیگاردهای صدام كشف شد. «خانه عنكبوت» در نزدیكی تكریت قرار داشت؛ سیاهچاله ای كوچك كه صدام با ۷۵۰هزار دلار دارایی در آن پناه گرفته بود. او را در حالی كه ریش و سبیلی بلند و موهایی آشفته داشت، گرفتند. تصاویر او در حالی كه تحت آزمایش های پزشكی بود، به همه نقاط دنیا مخابره شد.

▪ ژانویه۲۰۰۴ (سلاح های كشتار جمعی)

«من فكر نمی كنم آنها وجود داشته باشند... فكر نمی كنم برنامه تولید گسترده ای در دهه۹۰ در این باره وجود داشته باشد: (دیوید كای رئیس گروه تحقیق از تسلیحات عراق)بعد از حمله ۲۰۰۳ به عراق، دیوید كای مأمور جست وجو برای پیدا كردن سلاح های كشتار جمعی در خلال نخستین جنگ خلیج فارس شد، گروه او را كه مأمور انجام این كاوش بودند، «گروه مطالعه عراق» نامیدند. كمتر از یك سال پس از اشغال عراق «كای» در برابر سنا در یك اعتراف تاریخی شهادت داد كه هیچ گونه اثری از وجود سلاح های كشتار جمعی در عراق پیدا نكرده است. وی تأكید كرد: «ما اشتباه كردیم.» او در عین حال چند روز بعد تأكید كرد؛ جنگ عراق جنگی بجا و درست بوده است، زیرا صدام حالتی تهاجمی و تهدیدگرانه به خود گرفته بود. تحقیقات در این زمینه ادامه یافت اما سرانجام در ۱۲ ژانویه،۲۰۰۵ جست وجو بدون نتیجه پایان گرفت.

▪ فوریه۲۰۰۴ (نامه ای به نیروها)

«تنها راه، ادامه جنگ با كافران است. اگر بتوانیم آنها را به یك جنگ فرقه ای بكشانیم، سلفی های هراسان از انهدام از خواب بیدار می شوند.» (برگرفته از نامه ۱۷ صفحه ای الزرقاوی به اعضای القاعده)

در اوایل فوریه در جست وجوهای نیروهای آمریكایی از خانه ای در بغداد دیسكت حاوی نامه ای كه گمان می رفت از سوی الزرقاوی به هوادارانش باشد، كشف شد. الزرقاوی در این نامه به نیروهایش فرمان می دهد جنگ فرقه ای در عراق راه بیندازند. اندكی پس از صدور این نامه، ۲۵ حمله به شیعیان و نیروهای آمریكایی شد.

آمریكایی ها با رو كردن این دیسكت چنین وانمود كردند این نامه مدركی است دال بر این كه برخی در خارج از عراق نقشه هایی برای به وجود آوردن جنگ های داخلی در این كشور درسر دارند.

منبع: تایم

مترجم: بنفشه غلامی

---