کشت قارچهای خوراکی

به همان اندازه که محبوبیت قارچ در رژیم غذایی آمریکایی افزایش می یابد, علاقه مندی برای تخصص یافتن در امور مربوط به قارچ , تبدیل به یک سرگرمی و نیز تجارتی کوچک می شود

به‌ همان‌ اندازه‌ که‌ محبوبیت‌ قارچ‌ در رژیم‌ غذایی‌ آمریکایی‌ افزایش‌ می‌یابد، علاقه‌مند ی برای ‌تخصص‌ یافتن‌ در امور مربوط‌ به‌ قارچ‌، تبدیل‌ به‌ یک‌ سرگرمی‌ و نیز تجارتی‌ کوچک‌ می‌شود. امروزه‌ بسیاری‌ از فروشگاههای‌ انواع‌ گوناگون‌ از قارچ‌ها را عرضه‌ می‌دارند و روش‌های‌ مورداستفاده‌ برای‌ تولید محصولات‌ مربوط‌ به‌ چند نوع‌ قارچ‌ معمول‌ دیگر، آنچه‌ در پی‌ می‌آید. شرح‌مختصری‌ است‌ از مواد و روش‌های‌ مورد استفاده‌ برای‌ تولید محصولات‌ مربوط‌ به‌ چند قارچ‌خوراکی‌ کشت‌ شونده‌ی‌ معروف‌.

● قارچ‌ چیست‌؟

قارچ‌، میوه‌ای‌ از تیره‌ی‌ رویندگان‌ قارچی‌ است‌؛ مشابه‌ سیبی‌ بر یکی‌ درخت.‌ بیشتر قارچ‌ها، به‌دلیل‌ تشکیل‌ کولونی‌ به‌ جذب‌ مواد مغذی‌ از چوب‌، برگهای‌ فرو افتاده‌ و ترکیبات‌ موجود در خاک‌و غیره‌، قابل‌ مشاهده‌ نیستند. به‌ عنوان‌ یک‌ مجموعه‌، قارچ‌ها می‌توانند بر سطح‌ هر منبعی‌ که‌دارای‌ کربن باشد، به‌ شکل‌ لایه‌ای‌ رشد کنند. یک‌ گیاه‌ قارچی‌ از تارهای‌ شاخه‌ شاخه‌ ولوله‌ای‌ شکل‌ متعددی‌ تشکیل‌ شده‌ است‌ که‌ Hyphae نام‌ دارند. مجموعه‌ Hyphae ها رامیسیلیوم‌ می‌نامند. بسیاری‌ از گیاهان‌ قارچی‌، که‌ برخی‌ از قارچ‌ها را نیز شامل‌ می‌شود،Soprophyte (پوده‌زی‌) هستند و غذای‌ خود را با تشکیل‌ کولونی‌ بر ترکیبات‌ ارگانیک‌ مرده‌بدست‌ می‌آورند. اگر یک‌ میسیلیوم‌ پژمرده‌ شود، همچنان‌ انرژی‌ کافی‌ را برای‌ باز تولید خود داراخواهد بود. هنگامی‌ که‌ ترکیبات‌ دما، رطوبت‌ نسبی‌، میزان‌ دی‌اکسید کربن‌ و...همگی‌ مناسب‌باشند، گیاهان‌ قارچی‌ ساختار پیشرفته‌ای‌ را سازمان‌ می‌دهند که‌ همان‌ قارچ‌ آشناست‌. قارچ‌ها،میلیون‌ها هاگ‌ را می‌پراکنند که‌ عملی‌ مشابه‌ دانه‌ی‌ گیاهان‌ دارند. شماری‌ از این‌ قارچ‌های‌پوده‌زی‌، برای‌ قارچ‌های‌ قابل‌ خوردنی‌ که‌ به‌ عمل‌ می‌آورند، کشت‌ می‌شوند.

برخی‌ از این‌ قارچ‌ها انگل‌ هستند و بر گیاهان‌، جانوران‌ و یا سایر قارچ‌ها می‌زیند. برخی‌انگل‌ها، بیماری‌ زا و مضرند و برخی‌ نیز سودمند مشارکت‌ دو طرفه‌ی‌ قارچی‌ که‌ در ریشه‌ی‌ گیاهی‌زندگی‌ می‌کند (گیاهی‌ که‌ مواد قندی‌ قارچ‌ را تلقین‌ می‌کند) با آن‌ گیاه‌ (که‌ ترکیبات‌ معدنی‌ را ازقارچ‌ دریافت‌ می‌کند)، را Mycorrhiza می‌نامند. بسیاری‌ از قارچ‌ها، در رابطه‌ای‌ Mycorrhiza با درختان‌ به‌ سر می‌برند. و درست‌ به‌ همین‌ دلیل‌ است‌ که‌ جنگلها نسبت‌ به‌ جویندگان‌ قارچ‌ بسیارسخاوتمند از: برخی‌ از قارچ‌ها، مانند پودکینی‌، ماتسوتا که‌ و چانتلوز، جزو قارچ‌های‌ میکور میزان‌هستند و به‌ هیچ‌ وجه‌ قابل‌ کشت‌ نیستند. مگر آنکه‌ خود آن‌ درختان‌ نیز کشت‌ شوند. این‌ قارچ‌ها،گاهی‌ اوقات‌ در فروشگاهها یافت‌ می‌شوند؛ وانگهی‌ همگی‌ آنها از جنگل‌ جمع‌آوری‌ شده‌اند.

● قارچ‌های‌ بسیار مرغوب‌ چیستند؟

محبوبترین‌ قارچی‌ که‌ امروزه‌ در ایالات‌ متحده‌ی‌ امریکا مصرف‌ می‌شود، قارچ‌های‌ دکمه‌ای‌سفید هستند. از آنجا که‌ این‌ قارچ‌، بازار را در تصرف‌ خود دارند. بسیاری‌ قارچ‌ دیگری‌ را بهترین‌قارچ‌ موجود می‌شناسند. پورتوبلو (Portobolle) محبوبترین‌ قارچ‌ مرغوب‌ است‌. با این‌ همه‌،این‌ قارچ‌ تنها، نژاد قهوه‌ی‌ قارچ‌ دکمه‌ای‌ سفید است‌. در ایالات‌ متحده‌، قارچ‌های‌ مرغوب‌ دیگرعبارتند از: Enoki, Oyster, Shiitake چند قارچ‌ قابل‌ کشت‌ دیگر نیز وجود دارد، اما به‌ شکل‌گسترده‌ای‌ در دسترس‌ نیستند.

● از چه‌ سطوح‌ کشتی‌ برای‌ رشد قارچ‌ استفاده‌ می‌شود؟

اگر چه‌ قارچ‌های‌ دکمه‌ای‌ عادی‌، بر لایه‌ای‌ از کود نباتی‌ می‌رویند، بشیتر قارچ‌های‌ مرغوب‌، برسطحی‌ از خک‌ اره‌ که‌ به‌ آن‌ مواد مغذی‌ دیگری‌ افزوده‌ شده‌ است‌. رشد داده‌ می‌شوند. بیساری‌ ازانواع‌ چوب‌ مناسبند، اما در این‌ میان‌، توسکا و بلوط‌ بهترین‌ها هستند. سدر و ماهوت‌ در برابرعسل‌ تشکیل‌ کلنی‌ توسط‌ گیاهان‌ قارچی‌ مقاومند و نباید مورد استفاده‌ قرار گیرند. صنوبر نیز ازآنجا که‌ قارچ‌ کاشته‌ شده‌ توسط‌ صمغ‌ درخت‌ خنثی‌ می‌شود، نامناسب‌ است‌. درشتی‌ دانه‌های‌خاک‌ اره‌ باید به‌ اندازه‌ی‌ دندانه‌های‌ اره‌های‌ معمولی‌ باشد.

تراشه‌های‌ بزرگتر نیز می‌توانند اضافه‌ شوند. خاک‌ اره‌ را باید در دمای‌ ْF۲۵۰ در فشاری‌ درحدود ۱۵ پاوند بر اینچ‌ مربع‌ استریلیزه‌ کرد. این‌ عمل‌ را می‌توان‌ در یک‌ دیگ‌ و یا یک‌ مخزن‌گرمایی‌ ـ فشاری‌ انجام‌ داد. دستورالعمل‌ معمول‌ برای‌ تهیه‌ خاک‌ اره‌ی‌ مغزی‌ شده‌ عبارت‌ است‌ از:

۷۶% خاک‌ اره‌، ۱۲% اوزن‌، ۱۲% سبوس‌ و بعلاوه‌ ۶۵% رطوبت‌. در نظر داشته‌ باشید که‌دستورالعمل‌ها همیشه‌ مبتنی‌ بر وزن‌ عوامل‌ مذکور در حالت‌ خشک‌ (وزن‌ خشک‌) هستند، چراکه‌ گنجایش‌ رطوبت‌ این‌ عوامل‌ (عناصر)، تغییر می‌کند. ظرف‌ صنعتی‌ استاندارد برای‌ رشد دادن‌قارچ‌ خوردنی‌ مرغوب‌ در خاک‌ اره‌، یک‌ ظرف‌ پلاستیکی‌ مقاوم‌ در برابر گرماست‌ که‌ یک‌صفحه‌ی‌ فیله‌ی‌ به‌ آن‌ متصل‌ شده‌ است‌؛ این‌ فیلتر، اجازه‌ی‌ مبادله‌ی‌ گاز را می‌دهد اما از ورودمیکروارگانیسم‌های‌ آلوده‌ کننده‌ جلوگیری‌ می‌کند.

● قارچ‌ها چگونه‌ رشد داده‌ می‌شوند؟

راههای‌ بسیاری‌ برای‌ رشد دادن‌ قارچ‌ها وجود دارد؛ اما تولید همیشه‌ در سه‌ مرحله‌ اصلی‌انجام‌ می‌شود. بذرپاشی‌، کاشت‌ در زمین‌، تبدیل‌ به‌ میوه‌ به‌ بار آمدن‌ بذرها، تشکیل‌ کامل‌ کلنی‌ِ برروی‌ سطحی‌ مناسب‌ است‌ که‌ با تلقیح‌ آن‌ سطح‌ ادامه‌ می‌یابد؛ این‌ عمل‌ را بذرپاشی‌ می‌گویند گام‌دوم‌، کاشت‌، مرحله‌ی‌ رشدی‌ است‌ که‌ در آن‌ Pinhead (کلاهک‌ها) تشکیل‌ می‌شوند. کلاهک‌هاجوانه‌های‌ کوچک‌ میسیلیوم‌ هستند که‌ در انتهای‌ تکامل‌ خود، تبدیل‌ به‌ قارچ‌ها می‌شوند. تمام‌گونه‌های‌ قارچ‌ها، برای‌ کاشت‌ نیازمند مجموعه‌ای‌ (set) از شرایط‌ زیست‌ محیطی‌ ای‌ هستند که‌میان‌ شرایط‌ برای‌ رشد بهینه‌ی‌ میسیلیان‌، تفاوت‌ می‌کند. اگر چه‌ نه‌ همه‌ی‌ آنها، اما بیشتر افرادقارچ‌ها را در دمای‌ پایین‌تر از حالت‌ تشکیل‌ کولونی‌ بر سطح‌ خاک‌، کشت‌ می‌کنند. آخرین‌ مرحله‌،تبدیل‌ به‌ میوه‌، تکامل‌ کلاهک‌ها به‌ قارچ‌های‌ بالغ‌ است‌.

▪ گام‌ اول‌: بذرپاشی‌، پس‌ از اینکه‌ سطح‌ خاک‌ مخصوص‌ کشت‌ آماده‌ گردید و در ظرف‌پلاستیکی‌ یا هر مخزن‌ دیگری‌ استریلیزه‌ شد، دانه‌ها بدان‌ اضافه‌ می‌شوند. دانه‌ها، بر سطح‌استریلزه‌ می‌رویند بوسیله‌ی‌ دستگاه‌ پرورش‌ دهنده‌ی‌ تولید می‌شوند و یا از گلخانه‌های‌ پرورش‌قارچ‌ بدست‌ می‌آیند. درصد خلوص‌ بذر بسیار حیاتی‌ است‌. در بسیاری‌ از قارچ‌های‌ مرغوب‌،بذر به‌ نسبت‌ ۲۰۵% یا بیشتر وزن‌ خشک‌ سطح‌ خاک‌ بدان‌ اضافه‌ می‌شود. پس‌ از اینکه‌ ظرف‌پلاستیکی‌ با دقت‌ مسدود شد، با تکان‌ دادن‌ ظرف‌، بذر را بر سطح‌ خاک‌ اره‌ پخش‌ می‌کنند.سیستم‌ به‌ اندازه‌ی‌ قارچ‌، سطح‌ خاک‌ به‌ طور کامل‌ به‌ مدت‌ ۲ تا ۶ هفته‌ توسط‌ میسیلیوم‌ پوشانیده‌می‌شود. دمای‌ محیط‌ در زمان‌ پخش‌ بذر باید حدود ۷۰ ـ ۷۵ فارنهایت‌ باشد.

▪ گام‌ دوم‌: کاشت‌ در زمین‌: برای‌ شکل‌ دادن‌ فرم‌ قارچ‌ها، دمای‌ محیط‌ برای‌ ۲ راز تا ۲ هفته‌ کاهش‌داده‌ می‌شود، میزان‌ CO۲ با وارد کردن‌ هوای‌ تازه‌ کاهش‌ داده‌ می‌شود و بر محیط‌ نور تابانیده‌می‌شود. اغلب‌، ظروف‌ پلاستیکی‌ باز هستند و به‌ اطاقک‌ رشد منتقل‌ می‌شوند.

▪ گام‌ سوم‌: تولید میوه‌: ظرف‌ پلاستیکی‌ که‌ اینک‌ دانه‌ها در آن‌ در حال‌ رشدان‌، در اطاقک‌ رشد،در دمایی‌ پایین‌ (۶۳ فارنهایت‌ برای‌ بیشتر قارچ‌ها، دمای‌ میانگین‌ مناسبی‌ است‌) و نیز رطوبت‌نسبی‌ بالا ۸۵ - ۹۵%) قرار داده‌ می‌شود. اگر چه‌، قارچ‌ دکمه‌ای‌ سفید معمولی‌ نیازی‌ به‌ تامین‌تابش‌ نور ندارد، تمامی‌ اشکال‌ دیگر قارچ‌ها که‌ در این‌ جا مورد بررسی‌ قرار می‌گیرند، برای‌ رشددرست‌ نیاز به‌ نور دارند. برای‌ بیشتر قارچ‌های‌ مرغوب‌، ظرف‌ پلاستیکی‌ را می‌توان‌ پس‌ از فرآیندبذرپاشی‌، از رویه‌ی‌ خاک‌ اره‌ جدا کرد. در تولید قارچ‌های‌ Oyster Lions mane, سوراخهایی‌در ظرف‌ پلاستیکیی‌ بوجود می‌آورند و قارچ‌ها اجازه‌ می‌یابند تا از میان‌ این‌ سوراخها رشد کنند.در تولید قارچ‌ shiitake، ظرف‌ پلاستیکی‌، معمولاً به‌ طور کامل‌ برداشته‌ می‌شود چرا که‌ این‌ نوع‌قارچ‌، پوسته‌ای‌ سخت‌ بر سطح‌ خاک‌ اره‌ می‌سازد.

● آیا تجهیزات‌ ویژه‌ای‌ برای‌ رشد دادن‌ قارچ‌ لازم‌ است‌؟

اگر چه‌، فرآیند بذرپاشی‌ در هر اطاق‌ پاکیزه‌ای‌ با دمایی‌ کنترل‌ شده‌ و هوایی‌ تازه‌، قابل‌ انجام‌است‌، اما تکنیک‌های‌ استریل‌ برای‌ کشت‌ موفقیت‌آمیز بسیاری‌ از قارچ‌ها، مطلقاً ضروری‌ است‌.بیشتر روش‌ها شامل‌: یک‌ سکوی‌ آزمایشگاهی‌ پاکیزه‌، (ضد عفونی‌ شده‌ توسط‌ ۳۵% لیسول‌،۱۰% سفید کننده‌ یا ۷۰% اتیل‌ الکل‌). دستان‌ شسته‌ شده‌ (شسته‌ شده‌ توسط‌ صابون‌ و ریختن‌الکل‌)؛ لباس‌های‌ تمیز؛ و هوای‌ پاکیزه‌ با این‌ که‌ فیلترهای‌ HEPA کاملاً در محیط‌ کاری‌ شماضروری‌ نیستند، (ذرات‌ با اندازه‌ی‌ ـ ۰.۳ میکرون‌ با ۹۹% بازده‌ از محیط‌ زدوده‌ می‌شوند و تنها ۱ذره‌ از ۱۰.۰۰۰ ذره‌ در آن‌ اندازه‌، از ----- عبور می‌کند) بسیاری‌ از پرورش‌ دهندگان‌ قارچ‌، دست‌کم‌، یک‌ عدد از این‌ فیلترها را مورد استفاده‌ قرار می‌دهند. توجه‌ کنید که‌ هوای‌ پاکیزه‌ بدون‌ فیلتر،حاوی‌ ۲۰۰.۰۰۰ ذره‌ی‌ غبار در هر فوت‌ مکعب‌ است‌ و در مناطق‌ شهری‌ این‌ میزان‌، به‌ ۱۰ برابرافزایش‌ می‌یابد.

اطاقک‌ رشد نیازمند شرایطی‌ ویژه‌ است‌. بعلاوه‌ وسایل‌ خنک‌ کننده‌( ۶۵ تا ۶۳ فارنهایت‌)رطوبت‌ می‌بایست‌ در حدود ۹۵% (یا حتی‌ در برخی‌ شرایط‌؛ بیشتر) حفظ‌ شود و نیز وسایلی‌برای‌ به‌ حرکت‌ درآوردن‌ هوای‌ راکد حرکت‌ شدید هوا، حتی‌ در محیطی‌ با رطوبت‌ بالا، باعث‌خشک‌ شدن‌ سطح‌ زیر کشت‌ می‌شود و می‌تواند به‌ کلاهک‌های‌ حساس‌، آسیب‌ رساند. بوجودآوردن‌ محیطی‌ بسیار مرطوب‌ برای‌ پرورش‌ قارچ‌ نیز شاید عامل‌ محدودیت‌ پرورش‌ خانگی‌ این‌محصول‌ باشد. آکواریوم‌ها، چادرهای‌ پلاستیکی‌، یخدان‌ها و با منفذهای‌ سلوفوی‌ و...مخزن‌های‌ مفید رطوبتی‌ هستند که‌ برای‌ پرورش‌ قارچ‌ مورد استفاده‌ قرار می‌گیرند. یک‌ راه‌ برای‌مرطوب‌ کردن‌ یک‌ مخزن‌ این‌ است‌ که‌ جریانی‌ از هوا را (توسط‌ یک‌ پمپ‌ هوای‌ آکواریوم‌ ساخته‌شده‌ از سنگ‌ متخلخل‌) بر سطحی‌ از آب‌ نسبتاً گرم‌ و زائده‌ شود رطوبت‌ زاهای‌ گوناگونی‌ توسط‌پرورش‌ دهندگان‌ خانگی‌ قارچ‌ مورد استفاده‌ قرار می‌گیرد.

● قارچ‌ (Agrocybe Aegerita) Black Poplar

این‌ قارچ‌ نسبتاً در شرایط‌ آسانی‌ رشد می‌کند اما محصول‌ آن‌ عموماً کم‌ است‌. از آنجا که‌کلاهک‌ها نسبت‌ به‌ خشکی‌ بسیار حساسند، لایه‌ای‌ از کود مرطوب‌ خزه‌ پوسته‌ی‌ خرد شده‌ی‌صدف‌ (به‌ نسبت‌ حجمی‌ به‌ ترتیب‌ ۹ به‌ ۱) بر روی‌ هر ردیف‌ ریخته‌ می‌شود: این‌ امر می‌تواندباعث‌ افزایش‌ محصول‌ شود.

● قارچ‌ دکمه‌ای‌ معمولی‌

قارچ‌ سفید دکمه‌ای‌ و گونه‌های‌ متعدد آن‌، (Portobelini , Portobello, Crinmini) برلایه‌های‌ کود می‌رویند. ماشوره‌، به‌ تنهایی‌ یا به‌ همراه‌ کود فضله‌ی‌ اسب‌، مواد اولیه‌ی‌ کود موردنیاز است‌ و عوامل‌ ساختاری‌ و شیمیایی‌ لازم‌ را فراهم‌ می‌کند. ماشوره‌، با نیتروژن‌ غنی‌ شده‌ است‌نیتروژن‌ در حالت‌ مواد زائد گوناگون‌ کشاورزی‌ همچون‌ تخم‌ پنبه‌ و فضله‌ی‌ مرغ‌ به‌ کود اضافه‌می‌شود. در خلال‌ تولید کود، کیفیات‌ فیزیکی‌ ویژه‌ای‌ (تراوایی‌ هوا و آب‌ که‌ موجب‌ نگهداری‌فوائد آنان‌ می‌شود) و خصوصیات‌ شیمیایی‌ (در دسترس‌ بودن‌ مواد مغذی‌ برای‌ قارچ‌ و دست‌نیافتن‌ ارگانیسم‌های‌ رقیب‌ به‌ آن‌ مواد) به‌ عنوان‌ فاکتوری‌ ارگانیک‌ پدید می‌آیند و مصرف‌می‌شوند و در این‌ میان‌ حرارت‌ به‌ مدد تولید میکروارگانیسم‌ها تولید می‌شود دمای‌ مورد نیاز برای‌این‌ فرآیندها توسط‌ توده‌ای‌ از ماشوره‌ در اندازه‌ای‌ معین‌ تامین‌ می‌شود. اطاقک‌های‌ خاصی‌ دما،رطوبت‌ و هوای‌ تازه‌ی‌ کنترل‌ شده‌، همگی‌ برای‌ فراهم‌ آوردن‌ شرایط‌ صحیح‌ پاستوریزه‌ کردن‌لازم‌اند و نیز برای‌ شرایط‌ پایان‌ فرآیندهای‌ تولید کود مگر در حالتی‌ که‌ کود از پیش‌ مهیا باشد،روند پرورش‌ قارچ‌ دکمه‌ای‌ سفید بسیار تکنیکی‌ و عموماً در وادی‌ تخصص‌ پرورش‌ دهندگان‌تفریحی‌ یا خرده‌پاست‌.

● قارچ‌ Enoki یا قارچ‌ سوزن‌ طلایی(‌ (Flammulina Velutipe

این‌ قارچ‌، بر روی‌ لایه‌ای‌ استاندارد خاک‌ اره‌ می‌روید و می‌توان‌ آن‌ را در محفظه‌های‌ متعددی‌،از آن‌ جمله‌: ظرف‌ در بسته‌ی‌ فیلتردار، پرورش‌ داد. از نقطه‌ نظر اقتصادی‌، قارچ‌ Enoki را معمولاًدر شیشه‌های‌ دهان‌ گشاد، بسیار شبیه‌ ظرف‌های‌ مربا، پرورش‌ می‌دهند. پس‌ از آنکه‌ کاشت‌ آنهاانجام‌ شد، قارچ‌ در تاریکی‌ و در محیطی‌ سرد، با روکشهایی‌ بر روی‌ شیشه‌ی‌ محتوی‌، برای‌افزایش‌ میزان‌ CO۲، می‌روید. این‌ قارچ‌ تقریباً کلاهک‌ ندارد و حلقه‌ حلقه‌ است‌. قارچ‌ Enokiنسبتاً سریع‌ می‌روید.

● قارچ‌ Maitake یا مرغ‌ درختان‌ (Grifola frondosa)

Nameko از محبوبترین‌ قارچ‌ها در ژاپن‌ است‌. این‌ قارچ‌ بر لایه‌ای‌ خاک‌ اره‌ی‌ استاندارد، درظروف‌ در بسته‌ی‌ فیلتردار می‌روید. برای‌ رویش‌ بذر، محفظه‌ را باید از رطوبت‌ بسیار بالا با مِه‌اندک‌، محافظت‌ کرد.

● قارچ‌ یال‌ شیر (Hericiam Erinaceas)

این‌ قارچ‌ خوراکی‌، که‌ مزه‌ای‌ همچون‌ گوشت‌ خرچنگ‌ دارد، بر لایه‌ی‌ خاک‌ اره‌ی‌ استانداردمی‌روید. برخلاف‌ بسیاری‌ از قارچ‌ها، این‌ قارچ‌ دارای‌ پره‌های‌ حاوی‌ هاگ‌ نیست‌؛ در عوض‌،هاگ‌های‌ آن‌ توسط‌ دندانه‌هایی‌ که‌ همچون‌ تندیل‌های‌ ظریفی‌ از زیر آن‌ آویزان‌ هستند، تولیدمی‌شود.

● قارچ‌ صدف‌ صورتی‌ (انواع‌ Pleurotus)

قارچ‌ صدف‌ صورتی‌، راحت‌ترین‌ قارچ‌ خوردنی‌ برای‌ پرورش‌ دادن‌ است‌. انواع‌ گوناگون‌ قارچ‌صدفی‌ را می‌توان‌ برمنابع‌ گوناگون‌ سلولز (که‌ شامل‌ ترکیبات‌ قهوه‌ باشد) روزنامه‌ و پوسته‌ی‌ غلات‌پرورش‌ داد. خاک‌ اره‌ی‌ استاندارد نیز، سطح‌ کشت‌ مناسبی‌ برای‌ رویانیدن‌ این‌ قارچ‌ است‌. شایدبهترین‌ خاک‌ مورد استفاده‌ برای‌ کشت‌ این‌ قارچ‌، برای‌ پرورش‌ دهندگان‌ آماتور، پوسته‌ی‌ خردشده‌ی‌ گندم‌ باشد، که‌ با قرار دادن‌ به‌ مدت‌ یک‌ ساعت‌ در زیر آب‌ با دمای‌ ۱۶۵F درجه‌(فارنهایت‌) پاستوریزه‌ شده‌ است‌. ظرف‌های‌ در بسته‌ی‌ پلاستیکی‌ که‌ با خاک‌ اره‌ پر شده‌اند و باگرده‌ و بذر آغشته‌ شده‌اند نیز معمولاً مورد استفاده‌ قرار می‌گیرند. در مزارع‌ بزرگ‌ و وسیع‌، ظروف‌پلاستیکی‌ بذر طویلی‌ از سقف‌ آویزان‌ هستند. سوراخهایی‌، به‌ منظور مبادله‌ی‌ هوا و نیز رشدقارچ‌ها از میان‌ آنها، روز ظروف‌ تعبیه‌ شده‌ است‌.

بذرافشانی‌ را می‌توان‌ بدون‌ فیلترهای‌ مخصوص‌ انجام‌ داد چرا که‌ قارچ‌های‌ گونه‌ی‌Pleurotus بسیار سریع‌ رشد می‌کنند و بیشتر ارگانیسم‌های‌ موجود در خاک‌ اره‌ را در این‌ رقابت‌،از میان‌ می‌برند.

● قارچ‌ Reishi یا قارچ‌ جاودانگی‌(Ganoderma lucidum)

این‌ قارچ‌ سفت‌تر از آن‌ است‌ که‌ بتوان‌ آن‌ را تناول‌ کرد اما به‌ دلیل‌ شهرتش‌ در دارا بودن‌ فوائددارویی‌، در چای‌ از آن‌ استفاده‌ می‌شود. این‌ قارچ‌ بر رویه‌ی‌ خاک‌ اره‌ رشد می‌کند و در مخازن‌گوناگونی‌ نیز قابل‌ پرورش‌ است‌؛ از جمله‌ محفظه‌ی‌ سرپوشیده‌ی‌ ----- دار.

● قارچ‌ ShittaRe یا قارچ‌ بلوط‌ سیاه( (Lentinula edodes

قارچ‌ Shittake نسبتاً در شرایط‌ آسانی‌ می‌روید و یکی‌ از محبوبترین‌ قارچ‌ها در ایالات‌متحده‌ی‌ امریکا است‌. امروزه‌، پرورش‌ دهندگان‌ قارچ‌ در ایالات‌ متحده‌، سالانه‌ بیش‌ از ۵ میلیون‌پوند از این‌ قارچ‌ را تولید می‌کنند. به‌ مانند بسیاری‌ دیگر از قارچ‌های‌ مرغوب‌، Shittake درمخازن‌ سربسته‌ی‌ پلاستیکی‌ بر روی‌ لایه‌های‌ خاک‌ اره‌ می‌روید (در محیط‌هایی‌ مرطوب‌ ترز ازایالت‌ کالیفرنیا، این‌ قارچ‌ در محیط‌های‌ طبیعی‌ نیز می‌روید.) نژادهای‌ گوناگون‌ این‌ قارچ‌،زمان‌های‌ متفاوتی‌ ریا در امر جوانه‌ زدن‌ به‌ خود اختصاص‌ می‌دهند. برخی‌ این‌ مدت‌ حدود ۴۵روز است‌ در حالیکه‌ بعضی‌ دیگر برای‌ تکمیل‌ عمل‌ به‌ ۱۰۰ روز احتیاج‌ دارند. پس‌ از این‌ مدت‌ظرف‌ پلاستیکی‌ برداشته‌ می‌شود و قالب‌ها به‌ اطاقک‌ رشد منتقل‌ می‌شوند؛ (با دمایی‌ در حدود۶۳F فارنهایت‌ و رطوبتی‌ در حدود ۷۵ - ۹۰%) پس‌ از برداشت‌ محصول‌، قالب‌ها، را می‌توان‌برای‌ عمل‌ رشد دیگری‌ آماده‌ کرد. برای‌ این‌ منظور قالب‌ها را آنقدر در آب‌ خیس‌ می‌دهند تا اینکه‌آن‌ قالب‌ به‌ وزن‌ اولیه‌ی‌ خود باز گردد.

● چگونه‌ می‌توان‌ یک‌ قارچ‌ سمی‌ را بازشناخت‌؟

هرگز هیچ‌ قارچی‌ را نخورید مگر اینکه‌ مطلقاً از نوع‌ آن‌ مطمئن‌ شده‌ باشید. داستانهایی‌ که‌عوام‌ در مورد آزمایش‌ کردن‌ قارچها، برای‌ دریافت‌ اینکه‌ آیا سمی‌ هستند یا نه‌، البته‌ بی‌فایده‌اند.قارچهای‌ سمی‌ به‌ خاطر تجربه‌ی‌ اشخاصی‌ بداقبال‌ شناخته‌ ش‌اند. خوردن‌ قارچ‌های‌ وحشی‌می‌تواند خطرناک باشد

● روش تهیه کمپوست قارچ دکمه ای

کمپوست سازی در دو فاز انجام می گیرد فاز I معروف به فاز تخمیر و فاز Ii معروف به فاز پاستوریزاسیون می باشد.

▪ فاز I :

برای تهیه کمپوست فرمولهای متفاوتی وجود دارد که با توجه به مواد موجود در هر محیط تعیین می شود اما از فرمول زیر می توان در هر محدوده با کمی تغییرات استفاده کرد:

۱) کلش گندم ۶۰۰۰ کیلوگرم (محیط اصلی )

۲) کود مرغی ۳۵۰۰ کیلوگرم ( مکملها )

۳) ملاس ۱۰۰ کیلوگرم ( مواد غذایی کنستانتره )

۴) اوره ۱۰۰ کیلوگرم ( مواد شیمیایی )

۵) گچ هیدراته ۴۰۰ کیلوگرم (مواد معدنی )

▪ خیساندن:

ابتدا کلش گندم را باید کاملا با آب خیس نمود برای این کار بسته های کلش را از هم باز می کنند و بر روی یک بستری که بتون که دارای زه کش می باشد می ریزند با شلنگ روی آن اب می پاشند و آب خارج شده از زه کش را دوباره روی آن پمپ می کنند (آب کثیف) در ابتدا کلش به سختی آب جذب می کند به ازای هر تن کلش حدود ۵۰۰۰ لیتر آب لازم داریم.

▪ مخلوط کردن:

تمام مواد به جزء گچ را کاملا باهم مخلوط می کنیم و آن را بر روی روی یک بستری که بتون که دارای زه کش می باشد به صورت زیر به اصطلاح قالب می زنیم ( طول بستگی به مقدار کمپوست دارد) :

ـ در تابستان، بهار و پاییز : ارتفاع: ۱.۲ متر عرض: ۱.۲ متر

ـ در زمستان: ارتفاع:۱.۵ متر، عرض: ۱.۵ متر

به ترتیب زیر این مرحله به اتمام می رسد:

۱) روز اول : مخلوط و انباشت کردن

۲) روز چهارم : اولین برگرداندن

۳) روز هشتم : دومین برگرداندن

۴) روز دوازدهم : سومین برگرداندن

۵) روز شانزدهم : چهارمین برگرداندن

۶) روز بیستم : شروع فاز Ii

در برگردان سوم و چهارم گچ را نیز اضافه می کنیم

▪ فاز Ii

در این مرحله کمپوست اماده شده در فاز I وارد تونلی که تمام شرایط تحت کنترل است به منظور پاستوریزاسیون (کشتن کلیه میکروارگانیسمهای بیماریزا ) و کاندیشن یا همان شیرین کردن ( حذف آمونیاک و تبدیل آن به نیترات ) می شود.

در این مرحله در ابتدا دما را به ۶۰ درجه سانتیگراد به مدت ۸ ساعت می رسانند سپس دما را تا ۵۲ درجه سانتیگراد پایین می آورند و برای شیرین کردن به مدت ۷ روز دیگر در این دما می ماند. پس از رسیدن به دمای محیط آن را بذر زنی می کنند.

▪ نکات:

۱) کمپوست آماده شده باید بوی علف تازه چیده شده بدهد و هرگز اثری از آمونیاک در آن نباشد.

۲) هر کلش باید ترد باشد و هرگز سفت نباشد.

۳) رطوبت کمپوست را باید با دست اندازه گرفت برای این کار کمی کمپوست را در مشت می فشاریم اگر یکی دو قطره آب از آن چکید رطوبت آن مناسب است و اگر شرشر ریخت رطوبت زیاد است وباید رطوبت آن را تبخیر کرد و اگر اصلا نریخت باید به آن رطوبت اضافه نمود.

۴) کمپوست نباید دست را کثیف کند.

محمد آقا

http://www.royan۴.blogsky.com