پرستار خوب چه خصوصیاتی دارد؟

خراسان نیوز: تغيير شيوه زندگي و ورود زنان به عرصه اجتماعي و بازار کار باعث شده است در محيط خانواده تغييرات چشمگيري رخ دهد، ازجمله مشارکت زن و مرد در کارهاي خانه، کم شدن وقت تفريح و بازي براي بچه ها، محدود شدن ارتباطات فاميلي و خانوادگي به علت درگيري هاي شغلي و سپردن امور تربيتي بچه ها به پرستار. پديده اخير يعني استخدام پرستار کودک در بسياري از شهرهاي بزرگ رايج شده، اين در حالي است که هنوز فرهنگ آن در جامعه جا نيفتاده است.

در واقع در گذشته بخش عمده اي از تربيت کودک فقط به عهده مادر بود. اما اين فرهنگ در دوره گذار تغيير کرد و تربيت کودک در خانواده مشارکتي شد؛ يعني پدر هم به اندازه مادر دخيل بود. سپس اين وظيفه از ۳ سالگي به مهدکودک و سپس به نهادهاي آموزشي واگذار شد. به همين ترتيب پرستار هم کم کم وارد خانواده شد تا بتواند وظايف مادر را در غياب او انجام بدهد.

 اگرچه همه کارشناسان توصيه مي کنند که مادر از کودکش نگهداري کند اما گاه شرايطي پيش مي آيد که والدين مجبورند براي کودک يا کودکانشان پرستار استخدام کنند، به همين دليل توجه به وضعيت سلامت جسم و روان پرستار ضروري است.

حامد سيامکي خبوشان، کارشناس ارشد روان شناسي عمومي و مشاور با بيان اين مقدمه به خراسان مي گويد: از آن جا که خانواده در فرهنگ ما شامل يک حريم خصوصي جدي است، بسته به شرايط خانواده حضور پرستار پيامدهاي متفاوتي دارد.

تصور بيشتر خانواده ها از پرستار کسي است که بتواند به بچه غذا بدهد و از او نگهداري کند، در صورتي که پرستار نقش بسيار تعيين کننده اي در تربيت کودک ايفا مي کند و بايد حائز شرايط مهمي باشد که به آن اشاره خواهيم کرد.

اولين نکته اي که ذکر آن ضروري است اين است که اگر کودک به سن تشخيص رسيده است، بايد درباره پرستارش نظر بدهد و حق انتخاب داشته باشد. اگر کودک به سن تشخيص نرسيده است والدين بايد شرايط و موقعيت پرستار و کودک را مدنظر قرار دهند و سپس پرستار مناسب را انتخاب کنند.نکته اين جاست که پرستاري يک علم است که مشتمل بر مهارت ها، فنون و روش هايي است که فرد آموزش ديده و حائز شرايط پرستاري کودک شده است.

 اين نکته اي است که بسياري از خانواده ها از آن غافل هستند و به توصيه دوست و آشنا و بدون اطلاعات و آگاهي کامل، پرستار استخدام مي کنند.سيامکي خبوشان با اشاره به اين که ارتقا و حفظ سلامت رواني و جسمي کودک و ايفاي نقش هاي مادرانه در غياب مادر مهم ترين وظيفه پرستار است، تاکيد مي کند: اين وظيفه سنگين را فقط کساني مي توانند ايفا کنند که ويژگي هاي خاصي داشته باشند و دانستن آن براي والدين ضروري است.

خصوصيات پرستار خوب

يکي از مهم ترين ويژگي هاي پرستار خوب، اندام بدني مناسب و نداشتن معلوليت يا نقص است. پرستار بهتر است خودش مادر يا متاهل باشد. نيازهاي رواني وي برآورده شده و سلامت رواني نسبي داشته باشد. عصبي، پرخاشگر، وسواسي و ديگر اختلالات رواني نداشته باشد. والدين بهتر است تحقيقات کاملي درباره پرستار و خانواده اش انجام دهند تا نسبت به حفظ امنيت رواني و جسمي کودک اطمينان حاصل کنند.

بهتر است پس از انتخاب پرستار، مادر در کنار پرستار باشد تا وي به نحوه تربيت و برخورد با کودک، شرايط محيطي خانه و... مسلط شود. علاوه بر آن پرستار بايد با سبک تربيتي خانواده آشنا شود تا بتواند کارش را بدون نقص ارائه دهد.

مادر نيز بايد با اخلاق پرستار آشنا شود تا بتواند با خيال راحت کودک را به وي بسپارد. فرآيند آشنايي کودک با پرستار بايد تدريجي رخ دهد تا کودک به يکباره با يک فرد غريبه در منزل تنها نماند، همخواني تنبيه و تشويق پرستار با والدين هم بسيار ضروري است.

پرستار بايد از نظر سبک تربيتي توجيه شود و تناقضات تربيتي با پدر و مادر نداشته باشد. او بايد در برخورد، پوشش، غذاخوردن و... با والدين هماهنگ باشد و باسواد و به کار خود مسلط باشد.

ارتباط والدين با پرستار

شايد تصور شود که فقط ارتباط مناسب پرستار با کودک است که حياتي است و ارتباط والدين با پرستار اهميت کمتري دارد.

سيامکي خبوشان با بيان اين مطلب مي گويد: برخلاف تصور عموم مردم رابطه پرستار و والدين بسيار مهم است زيرا به طور مستقيم روي کودک تاثير مي گذارد.متاسفانه در برخي خانواده ها پرستار به عنوان يک کارگر و يا مراقب کودک استخدام مي شود و اين نگرش اثر منفي روي تربيت کودک مي گذارد.

نکته اين جاست که برخي والدين با پرستار رفتار مناسبي ندارند و گويي کارگري گرفته اند که از کودک نگهداري کند. چنين پرستاري رفتار والدين را به کودک منعکس مي کند و طبعاً اين رفتار شايسته نخواهد بود.

اگر رفتار با پرستار متناسب با شأن وي باشد، اين امر تاثير خوبي بر نحوه رفتار پرستار با کودک مي گذارد.از طرف ديگر بايد در نظر داشته باشيم که شيوه تکلم و برخورد پرستار چگونه است و اگر مشکلي وجود دارد آن را ارزيابي و رفع کنيم. هر قدر پرستار کودک احساس کند کارش جدي گرفته شده است، تلاشش را بيشتر مي کند و در کار خود موفق تر خواهد بود.

همچنين براي کودکاني که بيماري هاي خاصي دارند مانند هپاتيت، تالاسمي، ديابت، بيش فعالي و يا اوتيسم لازم است که پرستار تخصص نگهداري از کودک را داشته باشد تا بتواند نيازهاي جسمي و رواني کودک را برآورده کند.

بعضي والدين متاسفانه تکليف پرستار را مشخص نمي کنند و وظايف متعددي روي دوش او مي گذارند غافل از اين که دادن وظايف متعدد به پرستار، کار اشتباهي است. بعضي والدين علاوه بر نگهداري و مراقبت از کودک، پخت و پز و نظافت و کارهاي ديگر منزل را نيز به پرستار مي سپارند که کار بسيار اشتباهي است. توجه داشته باشيد آنچه ديده مي شود امور خانه و آنچه مشخص نمي شود تربيت کودک است.

بنابراين تربيت کودک را نبايد فداي خانه داري کرد. اگر پرستار وقت کافي براي کودک نداشته باشد، سر او را با بازي رايانه اي، کارتون گرم مي کند تا به ساير امور برسد و در چنين شرايطي پرستار فقط از کودک نگهداري مي کند درست مانند کاري که در شيرخوارگاه ها براي بچه ها انجام مي شود. بنابراين گاهي والدين هزينه مي کنند، پرستار مي گيرند اما به مسائل اساسي توجهي ندارند، در واقع براي نگهداري کودک هزينه اضافي پرداخت مي کنند بدون اين که سطح سلامت رواني وجسمي کودک با حضور پرستار ارتقا پيدا کند.

سيامکي خبوشان ادامه مي دهد:آمدن پدر يا مادر به منزل نبايد با رفتن پرستار مصادف شود بلکه بهتر است نيم ساعتي در کنار هم باشند، تعامل کافي داشته باشند و سپس پرستار منزل را ترک کند، هرچه کودک بزرگ تر باشد، بايد تعامل بين پرستار و مادر بيشتر باشد.