لیبرالیسم فرهنگی در دستور كار دولت اصلاحات

از دیگر مشخصه های این دوره, تهاجم وسیع و سازماندهی شده علیه بنیان های فكری و اعتقادی ملت شریف ایران بود

● هنجارستیزی و آنارشیسم فرهنگی

از دیگر مشخصه های این دوره، تهاجم وسیع و سازماندهی شده علیه بنیان های فكری و اعتقادی ملت شریف ایران بود. در این دوره یك جبهه بندی عظیم فرهنگی كه به تعبیر مقام معظم رهبری با سیاست و صنعت و پول و انواع و اقسام پشتوانه ها همراه بود، علیه انقلاب اسلامی ساماندهی شد، و هر روز كه از عمر دولت اصلاحات می گذشت بر گستره این جبهه نیز افزوده می شد. نتیجه توسعه احزاب و مطبوعات كه برای خود هیچ حد و مرزی قایل نبودند و تشكیك در همه چیز این ملت را جزء وظایف اولیه خود می دانستند، چیزی جز بی نظمی و نوعی آنارشیسم فرهنگی نبود. اینك این مهم را به طور مشروح مورد بحث و واكاوی قرار می دهیم.

● نقش دولت اصلاحات در بحران های فرهنگی دهه سوم

از مطالب گذشته روشن شد كه مجموعه سیاست های دولت در این دوره، خود، زمینه ساز تحولات سیاسی و بسیاری از ناهنجاری های مشمئزكننده در عرصه فرهنگ بوده است.

به هر حال، دولت اصلاحات مصمّم به توسعه سیاسی، ایجاد جامعه مدنی و بسط دموكراسی در كشور بود و تحقق این سیاست، بدون تحقق لوازم آن نیز ممكن نبود. گسترش نهادهای مدنی، تكثر احزاب، NGO ها، فعال كردن سازمان های به ظاهر اجتماعی و خدماتی، همچون: سازمان حقوق بشر، توجه ویژه به مطبوعات به عنوان ركن چهارم دموكراسی، گسترش آزادی قلم و بیان و . . . از اموری بود كه دولت اصلاحات، اهتمام ویژه ای به آنها داشت.

سیاست فوق همراه با حمایت های مبهم از آزادی ها، بسترساز یك حركت بسیار نیرومند تخریبی علیه ارزشها و مقدسات دینی شد. در این دوره بود كه مسلم ترین باورهای اعتقادی مردم به چالش كشیده شد. حریم قدسی ترین انسانها شكسته شد. و آنچه در خیال نمی گنجید، مجال ظهور یافت.

● سیاست فرهنگی در حوزه نشر

دولت اصلاحات، با انتصاب عطاءالله مهاجرانی كه «تسامح و تساهل» گوهر تفكر و اندیشه وی بوده است، به گونه ای كاملا»سامان مند، فضای فرهنگی كشور را به سمت اباحی گری و لیبرالیسم فرهنگی سوق می داد. در این دوره، فرهنگ عمومی در حوزه اخلاق نیز دستخوش ناهنجاری های شدیدی گردید. رسانه های صوتی - تصویری دشمن، اعم از اینترنت، ماهواره، سی دی های مبتذل و. . . همه و همه، عزم خود را برای تغییر ذائقه فرهنگی ملت جزم كرده بودند. به ویژه اصرار رئیس سازمان دیده بان حقوق بشر، در خصوص ضرورت برخورداری ملت ایران از آنتن های بشقابی ماهواره ای، به عنوان یك حق بشری (در مقابل قانون منع استفاده از ماهواره، مصوب مجلس پنجم)، نشان می داد كه آنان تا چه اندازه به قدرت نفوذ ماهواره ها امید بسته بودند. ۴۵۷

وجهه غالب محصولات فرهنگی در داخل نیز كه از سوی دولت حمایت می شد، انعكاسی از اهداف و خواسته های دشمنان انقلاب اسلامی بود. نوشته های ادبی، رمان ها و داستان هایی در این دوره به چاپ رسیده اند كه جز ترویج ابتذال و هدایت جامعه، بویژه نسل جوان به سوی فساد اخلاقی، هدف دیگری را تعقیب نمی كردند.

به عنوان مثال، در سال ۱۳۷۹ كتابی انتشار یافت كه در آن ترانه های یكی از هنرپیشه های زن مبتذل و فاسد دوره طاغوت، با نام مستعار به چاپ رسید. مدتی بعد همان انتشارات، این كتاب را با چاپ و عكس این خواننده مبتذل بر روی جلد و نام حقیقی وی به بازار كتاب عرضه كرد.

در سال ۱۳۸۰ نیز، كتاب دیگری به چاپ رسید كه در آن نه تنها یك خواننده فاسد دوره طاغوت و ترانه های مبتذل وی معرفی شده، بلكه تصاویر مستهجنی نیز در صفحات میانی آن به چاپ رسیده بود و این كتاب۴۵۸ حتی در نمایشگاه بین المللی كتاب در سال ۱۳۸۱ نیز در معرض نمایش عموم قرار گرفت.

در سال ۱۳۸۰ ترجمه كتابی كه توجیه كننده عمل بسیار زشت و شنیع همجنس بازی بود و در آن همچنین به تعریف و تمجید از روسپی ها و بی ارزش جلوه دادن زنان شوهردار در برابر زنان فاحشه، پرداخته شده بود، دوبار تجدید چاپ شد. با این كه این كتاب از سال ۱۳۶۰ ممنوع الانتشار شده بود.

در اواخر سال ۱۳۸۴ و در ماه های پایانی عمر دولت اصلاحات، كتابی با اجازه مسئولین ارشاد چاپ شد كه سراسر این كتاب، توهین به مقدسات دینی مردم، ترویج ابتذال، توصیف زشت ترین روابط عاشقانه و فحش های بسیار ركیك و شرم آور بود. ۴۵۹

مطبوعات نیز در این دوره، مشحون از هجویات، ابتذال و اباحی گری جنسی و تصاویر مستهجن و تعرض گستاخانه به مقدسات و مبانی دینی و انقلابی بوده اند. با همه این مسایل، مهاجرانی نه تنها اقدامی در جهت بهبود وضعیت فرهنگی كشور نكرد، بلكه فضا را برای جولان مشتی بی دین، ضد انقلاب، لیبرال و سكولار كه هیچ تمنایی در دل، جز فرو ریختن نظام مقدس جمهوری اسلامی نداشتند، باز كرد. در این دوره كانون نویسندگان كه گردانندگان آن را پیش از انقلاب، تعدادی عناصر فاسد الاخلاق و وابسته به رژیم شاه تشكیل می دادند۴۶۰ و هم از اینرو بعد از پیروزی انقلاب اسلامی منحل گردیده بود، مجدداً مؤفق به كسب مجوز رسمی شد.

وزیر دولت خاتمی، در مقابل مطبوعات و نویسندگان متجاوز به قانون و شرع، نه تنها نایستاد، بلكه اقدامات قانونی قوه قضائیه را نیز به سخره می گرفت و حتی با نشان دادن راه كارهای خلاف قانون، به دست اندركاران مطبوعات توقیف شده، آن ها را به مقاومت در برابر این قوه دعوت و به انتشار نشریه ای دیگر تشویق می كرد. ۴۶۱

مهاجرانی برخلاف هشدارهای مقام معظم رهبری، صریحاً وجود هر نوع توطئه فرهنگی علیه نظام جمهوری اسلامی را نفی و آن را محصول نوعی توهم می دانست كه این نگاه، بارها از سوی مقام معظم رهبری تخطئه و مورد انتقاد شدید ایشان قرار گرفت. در صفحات آتی به برخی از آنها اشاره خواهیم كرد.

● جشنواره ها و هنرهای نمایشی

دیگر مؤلفه های فرهنگی كشور، همچون: سینما و تئاتر و موسیقی و جشنواره ها نیز وضعیتی مشابه داشتند. آخرین نمونه آن، جشنواره رسوا و مبتذل «تئاتر ایران زمین» در اهواز بود كه وقاحت و ابتذال در این جشنواره به اوج خود رسیده بود.

این جشنواره، از سال ۱۳۷۸ در دوران حاكمیت اصلاح طلبان و در زمان وزارت آقای عطاءالله مهاجرانی پایه گذاری شد و از آن پس، همه ساله از هفتم تا دوازدهم آذرماه در شهرهای مختلف خوزستان اجرا می شد. برگزاری این جشنواره، به دلیل ابتذال و عدم رعایت مسائل شرعی و اخلاقی، همواره مایه نگرانی و اعتراض مردم متدین و شهیدپرور و فرهنگ دوست این استان بود. اما در این مدت، هرگز به این دغدغه ها و نگرانی ها توجه نشد، تا این كه در مراسم افتتاحیه این جشنواره در سال ۱۳۸۳ ابتذال در این جشنواره به اوج خود رسید. آنچه در این همایش به اصطلاح فرهنگی اتفاق افتاد، علنی كردن فساد و فحشا در قالب یك نمایش هنری بود، كه در صحنه هایی از آن، زنان و مردان با محرك ترین وضعیت به صورت دسته جمعی و مختلط به رقص پرداختند. رقاصه های ارمنی و روسی هم كه از سوی مسؤولین فرهنگی كشور برای اجرای برنامه های خود به ایران دعوت شده بودند، در حضور استاندار وقت خوزستان و معاون وزیر ارشاد و مدیركل ارشاد اسلامی و تنی چند از مسئولین محلی دیگر در فضایی آكنده از حركات مستانه و تهوع آور و در زیر نورافكن های قوی با سرهای مكشوف و بدن های نیمه عریان، بی شرمانه به رقص پرداختند و در پایان نیز به پاس دهن كجی و توهین به فرهنگ و اعتقادات دینی این مردم مسلمان و متدین، از دست مسئولین آن جشنواره جایزه هم گرفتند.

معاون امور شهرستان ها و مجلس وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، برگزاری این جشنواره را اقدامی برای تفاهم با سایر ملت ها خوانده و گفته بود راه تحكیم روابط با روسیه، ارمنستان و آذربایجان و فرانسه (كشورهای شركت كننده در این جشنواره) از خلال این نوع مراسم می گذرد. ۴۶۲

این جشنواره موج شدیدی از اعتراضات را در كشور به ویژه در شهرهای استان خوزستان و شهر مقدس قم به دنبال داشت. برخی از مراجع عظام، علما و قاطبه مردمی كه از محتوای مبتذل این جشنواره آگاه می شدند، خواستار برخورد با عوامل و دست اندركاران این جشنواره موهن شده بودند. ۴۶۳

.۴۵۷ رادیو آمریكا در برنامه سوم اردیبهشت .۱۳۷۳

.۴۵۸ ترانه های ماندگار (همسفر)، انتشارات حمید، چاپ اول .۱۳۷۹

.۴۵۹ مؤلف كتاب، صادق چوبك.

.۴۶۰ احمد شاملو (مشاور دفتر فرح و از كارگزاران رژیم منحوس پهلوی)، محمدعلی سیانلو (از شعرای مبتذل نویس پیش از انقلاب و دارای همكاری نزدیك با حزب توده و جبهه ملی) سیمین بهبهانی (شاعر ترانه سرای مبتذل و عضو شورای ترانه وزارت فرهنگ و هنر و رادیو تلویزیون رژیم منحوس شاه)، غلامحسین ساعدی (دارای همكاری نزدیك با دربار شاه و ساواك و مبتذل نویس پیش از انقلاب)، نادر نادرپور (رئیس شورای شعر و ادب تلویزیون ملی و از كارگزاران رژیم ستم شاهی) محمد اعتماد زاده (عضو رسمی حزب منحله توده)، هوشنگ گلشیری (مبتذل نویس و پل ارتباطی نویسندگان داخل و خارج از كشور)، باقر پرهام (از عناصر مرتبط با منافقین) و. . . از مؤسسین و اعضای برجسته این كانون به شمار می آمدند.

برای آشنایی بیشتر به پیشینه و سوابق این اشخاص رجوع شود به كتاب داستان غم انگیز، دفتر اول، حمید رسایی، ص .۳۱۷

.۴۶۱ وقتی خبرنگار روزنامه اخبار اقتصاد از او درباره اقدام قوه قضائیه در تعطیل كردن برخی از نشریات (مثل روزنامه جامعه، ترس و نشاط) می پرسد، او در پاسخ می گوید: «شما باید همان كاری را بكنید كه تاكنون انجام می دادید، یعنی پس از تعطیلی یك نشریه در نشریه دیگری مشغول به كار شوید. مثل شما كه قبلاً در نشاط بودید و حالا در اخبار اقتصاد هستید. » روزنامه صبح امروز، ۲۱ شهریور .۱۳۷۸

.۴۶۲ روزنامه جمهوری اسلامی، ۲۱ آذر .۸۳

.۴۶۳ آیت الله استادی كه از سوی مسئولین ارشاد قم در همان ایام به جشنواره فرهنگی هنری امام رضا (ع) و حضرت معصومه (س) دعوت شده بود، تا به سخنرانی بپردازد با انتقادات شدید خود، این مراسم را به صحنه اعتراض و توبیخ مسئولین ارشاد تبدیل كرد. ایشان در بخشی از سخنرانی خود با اشاره به اعترضات مردمی به جشنواره مبتذل اهواز گفت: «چرا وزیر ارشاد باید همكارانی داشته باشد كه چنین خطایی از آنها سر بزند. مسئولین ارشاد نباید توجیه كنند. باید رسماً بگویند اشتباه كردیم و بگویند یك كار غلط را انجام داده اند. . . ». (روزنامه جمهوری اسلامی، ۲۵ آذر .۸۳ )