راهبردهای غلط آمریکا در جنگ با کارتل های مواد مخدر

چه دلیل دیگری باید وجود داشته باشد تا دولت آمریکا دریابد که راهبرد کنونی جنگ با کارتل های مواد مخدر شکست خورده است

چه دلیل دیگری باید وجود داشته باشد تا دولت آمریکا دریابد که راهبرد کنونی جنگ با کارتل‌های مواد مخدر شکست خورده است؟ یکی از ژنرال‌های آمریکایی که فرمانده نیروهای نظامی‌ در شمال آمریکاست، هفته گذشته در کمیته سنا اعلام کرد: «با آن‌که استراتژی قلع و قمع و کشتار چهره‌‌های معروف مواد مخدر موفقیت‌آمیز بود، اما تاثیر محسوسی در ممانعت از تجارت این مواد نداشته است.»

رهبران منطقه آمریکای مرکزی حتی وضع را از این هم تیره‌تر می‌بینند و این امر را با واکنش‌های مایوسانه‌شان در اوایل این ماه و در ملاقات با جوزف بایدن، معاون رئیس‌جمهور آمریکا ثابت کرده‌اند. سفر بایدن حکایت از آن داشت که کاخ سفید بدرستی راهبرد اتخاذ شده از سوی دولت جورج دبلیو بوش در سال ۲۰۰۷ و تداوم این راهبرد و آن هم بدون هیچ‌گونه تغییری از سوی باراک اوباما را که در بهترین حالت، نامناسب و در بدترین حالت مصیبت‌بار بوده است، در نیافته است.

دولت مکزیک را در جنگ با مواد مخدر نمی‌توان شکست خورده دانست، اما خشونت بیش از اندازه‌اش منافع آمریکا و مکزیک را توامان تهدید می‌کند. اقتصاد، مردم و مشکلات هر دو طرف به هم وابسته و لازم و ملزوم یکدیگرند. این آمریکایی‌ها هستند که از مواد مخدر استفاده می‌کنند، اما مکزیکی‌ها کشته می‌شوند. این عادلانه نیست و دلایل شکست این سیاست، انکارناپذیر است. ۴۷۰۰۰ مکزیکی از زمان به قدرت رسیدن فیلیپ کالدرن در دسامبر سال ۲۰۰۶ کشته شده‌اند؛ جریان ورود صدها تن کوکائین و هزاران تن ماری جوانا به ایالات متحده به‌رغم کنترل شدید مرزها بعد از حوادث ۱۱ سپتامبر و نیز با وجود سختگیری‌‌های به عمل آمده علیه مهاجرت همچنان ادامه داشته و بیش از ۲۰ میلیارد دلار پول فروش مواد مخدر و هزاران اسلحه آمریکایی هر ساله به طرف مکزیک سرازیر شده است. راهبرد دولت بوش با نام «ابتکار مریدا» که نسخه تقلیل یافته اقدامات مبارزه با مواد مخدر در کلمبیا بود، برای مالیات‌دهندگان آمریکایی یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار هزینه در برداشت.

سیاستمداران و دست‌اندرکاران این طرح در ابتدا نگاه مثبتی به این ابتکار داشتند، زیرا روند همکاری و مشارکت بی‌سابقه میان آمریکا و مکزیک و بازداشت و متلاشی ساختن ده‌ها مهره اصلی قاچاق مواد مخدر را تسهیل می‌نمود. اما این ابتکار آسیب چندانی به تجارت مواد مخدر و توقف آن نزد. با سقوط هر رئیس باندی چند​ نفر دیگر جانشین وی در حفظ و تداوم این تجارت شده‌اند و این مساله روند کشف و شناسایی را برای سرویس‌‌های اطلاعاتی آمریکا و مکزیک دشوارتر کرده است. هم آمریکا و هم مکزیک در انتخاب چنین راهبردی، سزاوار سرزنش هستند. آنها مصرانه استراتژی نظامی ‌به سبک کلمبیا را دنبال کرده و در مورد جلوگیری از نقض گسترده حقوق بشر شکست خورده‌اند. نتیجه چنین سیاستی عمیق‌ترشدن تردیدها در میان مردم مکزیک حتی در تامین امنیت اساسی‌شان شده است. کالدرون ۱۸ ماه قبل در جلسه‌ای با فرمانداران، قضات و شهرداران خواهان کمک آنها شد، وی مایوسانه گفت: «آنچه من می‌خواهم، طرح‌های دقیق و ایده‌‌های روشن برای اصلاح استراتژی فعلی است.» یکی از مقامات ارشد دولت مکزیک اخیرا گفته است که «ما به مردم‌مان متعهدیم نه به جلوگیری از ورود مواد مخدر به آمریکا.» مکزیک بتدریج در پی تغییر استراتژی‌‌ها از تاکید بر ممنوعیت مواد مخدر و بر چیدن شبکه‌‌ها به تمرکز برتامین امنیت شهروندانش است. با آن‌که اوباما و وزیر خارجه‌اش هیلاری کلینتون بر «مسوولیت مشترک دو طرف علیه مواد مخدر» تاکید کرده‌اند اما این مسوولیت مشترک باید فراتر از ابتکار قبلی و همکاری‌‌های اطلاعاتی باشد. ایالات متحده باید در مورد کاهش مصرف در آمریکا جدی‌تر باشد. ۴۰ سال پس از آن‌که ریچارد نیکسون «جنگ علیه مواد مخدر» را اعلام کرد کارشناسان مواد مخدر در دولت آمریکا گزارش کرده‌اند که ۹‌/‌۸ درصد آمریکایی‌های بالای ۱۲ سال ـ حدود ۲۲ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر که رقم حیرت‌آوری است ـ اکنون مصرف‌کننده مواد مخدرند. رهبران منطقه در سفر بایدن به آمریکای مرکزی، خواهان پذیرفتن مسوولیت از سوی ایالات متحده شده و آمریکا را به دلیل شکست در ارائه راه‌حل‌‌های جدید به باد انتقاد گرفته‌اند.

اکنون زمان آن فرا رسیده است که واشنگتن این توهم را که کارتل‌های مواد مخدر در داخل آمریکا عملیاتی ندارند، رها کند. مرکز ملی اطلاعات مواد مخدر در آمریکا فهرست ۲۳۵ شهر را که حضور کارتل‌‌های مواد مخدر مکزیکی در آن گزارش شده، منتشر کرده است. پول و اسلحه سرازیر شده از آمریکا به سوی مکزیک، آمریکای مرکزی و کشورهای دیگر منطقه دلیل وجود کارتل‌‌های مواد مخدر است. این به ضرر منافع آمریکاست که تامین‌کننده پول و اسلحه برای هر دو طرف جنگ مواد مخدر در مکزیک باشد. ایالات متحده نیازمند راهبرد برای پیروزی یا فرونشاندن این جنگ است و نباید فقط به تسلیح و نشستن در کنار گود و آن هم در زمانی که مکزیکی‌ها قربانی این نبرد می‌شوند، بسنده کند. دولت جدید مکزیک تابستان امسال انتخاب خواهد شد. جدا از آن‌که چه کسی برنده می‌شود؛ اگر از هم‌اکنون سیاست هوشمندانه‌ای در منطقه اتخاذ نشود، همه شکست خواهند خورد.

فارین پالیسی

مترجم: ایرج جودت