سه شنبه, ۱۲ تیر, ۱۴۰۳ / 2 July, 2024
چشم اندازهایی از آرشیوهای قبیله ای
![چشم اندازهایی از آرشیوهای قبیله ای](/web/imgs/16/141/7apm91.jpeg)
آرشیوهای قبیلهای منبع اساسی مستندكردن تاریخ فرهنگی هستند. این مقاله به بررسی عملكردهای اساسی آرشیوی از منابع قبیلهای میپردازد و مسائلی را مورد بررسی قرار میدهد كه آرشیویستهای قبیلهای ممكن است در مدیریت اینگونه مؤسسات با ارزش با آن مواجه شوند. تعداد آرشیوهای قبیلهای رو به افزایش است و این امر نیازمند ابتكارهای جدید برای آموزش و تشریك مساعی در میان قبیلههایی است كه اینگونه آرشیوها را دارند. هر چه بیشتر مستندات در شكل الكترونیكی ارائه شوند منابع بیشتری باید درباره اینگونه مواد عرضه شود. بهطوركلی رسانههای الكترونیكی و اینترنت امكانات بیشتری را برای آرشیوهای قبیلهای و قبیلهها فراهم میكنند. تأمین بودجه شاید مهمترین عامل در حمایت از طرحهای دیجیتالی كردن است. راههای گوناگونی وجود دارد كه آرشیوها، كتابخانهها و موزههای قبیلهها میتوانند ازحمایت مالی برخوردار شوند. آژانسهای تأمین بودجه نظیر مؤسسه موزه و خدمات كتابخانهای (IMLS:Institute of Museum and Library Services)، خدمات پارك ملی، كمیسیون پیشینهها و نشریات تاریخ ملی همگی، كمكهای رقابتی و غیر رقابتی را در حمایت از موزهها، كتابخانهها و آرشیوها فراهم میكنند.
● معرفی
همانگونه كه جان فلكنر در كتاب خود درباره آرشیوهای قبیلهای شرح میدهد، آرشیو دو معنی دارد؛ آرشیو قبیلهای به پیشینههایی گفته میشود كه قبیله بهوجود آورده و به علت ارزش تاریخی پایدار آنها برای همیشه نگهداری میشود، و هم آرشیو قبیلهای به مخزن فیزیكی اطلاق میشود كه اینگونه مواد را در خود جای میدهد. (فلكنر، ۱۹۸۴) در این مقاله ما به بررسی ملزومات آرشیوهای قبیلهای و مسائل خاص آنها میپردازیم؛ و همچنین مجموعههای آرشیوی ویژه را مطرح میكنیم.
● عملكردها و محتوای آرشیوهای قبیلهای
اجتماعات قبیلهای علاقه زیادی به استقرار و گسترش مجموعههای قبیلهای و خدمات آن دارند. حضور فراگیر مجموعههای آرشیو قبیلهای و تعداد روزافزون مجموعههای قبیلهای و ابتكار عملهای جدید و آموزش و تشریك مساعی گواه این مسئله است. بیش از یك سوم (۳۶) از ۹۷ كتابخانه فهرست شده در راهنمای كتابخانههای قبیلهای سرخپوستان آمریكا در سال ۱۹۹۴ گزارش كردند كه مجموعه آرشیوی دارند. (پترسون و تیلور، ۱۹۹۵)استقرار آرشیوی از پیشینهها برای حكومت قبیلهای گام مهمی در نگهداری فرهنگ قبیله است. پیشینههای حكومت قبیلهای برای حمایت و مستندكردن مقام آنها به عنوان ملتهای خودمختار میباشد. هنگامی یك برنامه صحیح و سراسری مدیریت پیشینهها سودمند است كه حكومت قبیلهای سعی بر نگهداری پیشینههای باارزش خود داشته باشد كه این در صورت وقوع هرگونه اقدام قانونی، قبیله را حمایت و پشتیبانی میكند.
برای مثال، مصوبه حمایت و بازگردانی حكاكیهای سرخپوستان آمریكا، امكان برگشت و بازگرداندن اشیا مشخص مقدس و منحصر به فرد را از ادارات مركزی و مؤسسات منتخب ایالتی و محلی درصورتی فراهم میكند كه بودجه مركزی را دریافت كرده باشند. (مصوبه حمایت و بازگرداندن حكاكیهای سرخپوستان آمریكا، ۱۹۹۰) قبیلهها برای بازگرداندن اشیا باید مدارك مستند از دارائیهای خود را داشته باشند. هنگامیكه قبیله یك اثر دست ساختهای را پیدا میكند، معمولاٌ امور دفتری مربوط باید در آرشیوهای قبیله نگهداری شود. بازگرداندن این آثار تنها قسمتی از موضوعات قانونی است كه قبیله با آن ممكن است مواجه شود. پیشینههای حكومت قبیلهای برای موضوعاتی نظیر حقوق دریاها و خشكیها، اختلافها در صنعت محلی یا اقتصاد، فقط گویای قسمتی از داستان است. آرشیوهای قبیلهای گستره وسیعتری از مواد را فراتر از پیشینههای حكومتهای قبیلهای جمعآوری میكنند.پیشینههای آرشیوی قبیله موارد زیادی را در برمیگیرد، از جمله آنها میتوان به نسب شناسی اعضای قبیله، پیشینههای مالی و حقوقی افراد قبیله و مستنداتی كه از دعاوی حقوقی پشتیبانی میكنند، اشاره كرد.
آرشیوهای قبیلهای ممكن است منابع اولیهای را در خود جای دهند كه شامل پیشینههای زبانی، هنر سنتی و تزئینی، نمودها، عكسها، مصاحبههای شفاهی تاریخی، پیشینههای هنرهای نمایشی و مراسم بر روی ضبط صوت، ویدئو و رادیو است. لباس تشریفات یا اشیاء فرهنگی سهبعدی نظیر كمربندهای مهرهای، نمونههای گیاهی، طومارهایی از پوست درخت غان و اشیاء تشریفاتی نظیر طبلها از اینگونه مواد میباشند. این آرشیوها اغلب مواد چاپی كتابخانه نظیر تاریخهای چاپی قبیله، نشریات قبیلهای، گزارشهای قوم نگاشتی، مجلهها و فایلهای افقی از مواد مختلف مانند بریده روزنامهها را نیز در خود جای میدهند. مكان فیزیكی آرشیوهای قبیلهای متفاوت است. آرشیوهای قبیلهای ممكن است در ادارههای دولتی قبیلهای، تسهیلات جداگانه آرشیوی، مراكز فرهنگی یا موزهها، مراكز اطلاعاتی چندمنظوره و یا حتی در كتابخانههای دانشگاهی یا عمومی قبیلهای وجود داشته باشند. مجموعه مواد درباره افراد قبیله در دانشگاهها و حتی در مدارس عالی قبیلهای نیزیافت میشود.
● مبانی و وظایف آرشیوهای قبیلهای
مانند دیگر آرشیوها، آرشیوهای قبیلهای با جمعآوری و نگهداری مواد، سازماندهی و توصیف مجموعه، نگهداری مجموعه، امكان دسترسی به مواد از طریق خدمات مرجع و دیگر خدمات عمومی درگیر هستند. علاوه بر اینگونه مهارتهای حرفهای، آرشیویستهای قبیلهای نیاز دارند تا صلاحیت فرهنگی محلی و دانش مسائل مربوط به حقوق مالكیت معنوی و فرهنگی را كسب كنند. بنابراین آرشیویستهای قبیلهای نیاز مبرمی به آموزش درباره سنتهای اجتماع محلی و آموزش مداوم در مسائل قبیلهای دارند. ۳۳ كالج قبیلهای در آمریكا وجود دارد كه بعضی از آنها كارگاههای آموزشی و دورههای معتبری را درباره آرشیوها و مطالعات موزهای ارائه میدهند. دانشگاه اقوام سرخپوست هسكل در لارنس، كانزاس، در مقطع كارشناسی درس معرفی آرشیوهای قبیلهای را در برنامههای مطالعاتی سرخپوستان آمریكا ارائه داده است. همچنین موزه علوم مینسوتا، موزه و مركز فرهنگی فوند دولاك (مینسوتا) كارگاههای آموزشی دو هفتهای را برای شیوههای موزهداری ارائه میدهند. مؤسسه آرشیوهای غربی برنامههای تابستانی را برای آرشیویستهای قبیلهای و سرخپوستان آمریكا به مدت دو هفته سازماندهی میكند.
این برنامه كه از طریق سرمایهگذاری مؤسسه كمیسیون پیشینهها و نشریات تاریخ ملی حمایت میشود، مسائل اساسی مدیریت در آرشیوهای قبیلهای و نیز موضوعات تخصصیتر، ارزیابیها، هدایا و حفاظتهای تصویری را شامل میشود. در گذشته جلسههای آموزش مبانی آرشیو برای آرشیویستهای قبیلهای توسط موزه ملی سرخپوستان آمریكا سازماندهی میشد. همچنین در ماه مه ۲۰۰۲، مؤسسه موزه و خدمات كتابخانهای (IMLS)، مسئولیت برگزاری كنفرانس ملی كتابخانههای قبیلهای، موزهها و آرشیوهای را بر عهده گرفت كه عنوان آن «نگهداری زبان مادری، حافظه و شیوههای زندگی» بود و به بررسی آرشیوهای پایه میپرداخت. انجمن آرشیویستهای كانادایی، بخش آرشیوهای بومیان استرالیا و جامعه آرشیویستهای آمریكایی از دیگر سازمانهای علاقمند در آرشیوهای قبیلهای هستند كه میزگردهایی را درباره آرشیویستها و آرشیوهای نژادی تشكیل میدهند.
همراه با آموزش مبانی آرشیو، موضوعات دیگری را آرشیویستهای قبیلهای و كاركنان باید مورد توجه قرار دهند. همچنین ممكن است آنها نیاز داشته باشند تا روشهای آرشیو را برای مكانهای قبیلهای تغییر دهند. برای مثال، یكی از چالشهای كار با قبیله میتواند مشكل متقاعدكردن اعضای قبیله و ادارات قبیلهای برای امانت گذاشتن مواد آنها در آرشیو باشد. این خودداری میتواند در قسمتی مربوط به بدگمانی اعضای قبیله نسبت به مؤسسههایی باشد كه قانونها و سیاستهای سخت و تغییرناپذیر دارند. آرشیویستهای قبیلهای نیاز خواهند داشت تا برای بدست آوردن اعتماد و اطمینان اعضا در راهبردهای طولانی مدت كوشا باشند و بتوانند آنها را در تقسیم مالكیت مواد فرهنگی شركت دهند. به گفته پیرس - موزز (۱۹۹۷): مهمترین پیشینههای قبیلهای ممكن است در خارج از قبیله در مجموعههای دیگر قبیلهها، در آرشیوهای فدرال و یا حتی در مجموعههای خصوصی باشند.
آرشیویستهای قبیلهای نیاز به تشخیص این گونه مواد فرهنگی و آرایش آنها برای حفاظت از نسخهها دارند. از طریق آموزش مداوم و شركت در طرحهای تشریك مساعی، آرشیویستهای قبیلهای نیاز دارند تا فناوریهای اطلاعاتی را نظیر توصیف آرشیوی رمزگذاریشده (EAD:Encoded Archival Description) بكار ببندند. EAD طریق پیداكردن یافتهها را استاندارد میكند. این مسئله انتقال ركوردهای جستجو را از یك مؤسسه به مؤسسه دیگر میسر میسازد. فناوریهای دیجیتالیكردن نگهداری بهتر تصویرها و دسترسی به آنها را آسانتر میكنند. با تمامی مزایایی كه فناوری به دنبال دارد، باز ممكن است در نظر اجتماع قبیلهای به عنوان عاملی مداخلهگر تلقی شود. هنگامیكه كاركنان غیربومی در به كاربردن منابع و مدارك فرهنگی و نشاندادن آنها به اجتماع از فناوری جدید استفاده میكنند، تردید مضاعفی نزد اجتماع قبیلهای ایجاد میشود. این تردید در قسمتی، مربوط به فناوریی میشود كه ممكن است دانش فرهنگی را ازبین برد و در قسمت دیگری به بدرفتاری اعضای اجتماع و مخالفتهای فرهنگی نسلهای قبلی انسانشناسان و كاركنان موزه میباشد. بنابراین آرشیویستها باید حساستر به پروتكلهای محلی و یا رهنمودهای فرهنگی باشند. چنین رهنمودها میتوانند تعیین كنند كه چه كسی دسترسی به چه چیز داشته باشد و آیا طرفداران آرشیوهای بومی یا غیربومی دسترسی به چنین پیشینههایی را دارند؟ و آیا تمامی اعضای قبیله به آن پیشینههای آرشیوی دسترسی داشتهاند؟
برای مثال، محدودیتها ممكن است در نقشهها قرار داده شوند تا موقعیت مكانهای تدفین و مكانهای مقدس را حفاظت كنند و از چپاول آنها توسط اعضای غیر قبیلهای جلوگیری كنند. در داخل قبیله، مواد میتوانند توسط جنسیت محدود شوند؛ یعنی اطلاعاتی كه تنها مردان یا زنان میتوانند به آنها دسترسی پیدا كنند. بعضی مستندات برای مشاهده باورهای فرهنگی ممكن است محدود شوند نظیر نشانندادن عكسهای اعضای قبیله در طی مراسم عزاداری. آرشیویستهایی كه با مجموعههایی كار میكنند كه منابع و مدارك فرهنگی قبیلهای را در خود جای داده و به تازگی به آرشیو سپرده شدهاند، باید بحثهای باز را پیرامون دسترسی به اینگونه مواد در نظر داشته باشند. همان طور كه پاولگان آلن به یاد ما میآورد به نقل داستهای قدیمی، آشكاركردن راههای قدیمی تنها به فاجعه منجر میشود. (آلن، ۱۹۹۸، ص ۶۲). در این مورد این فاجعه ممكن است فقدان اعتماد بین آرشیوها و اجتماع قبیلهای باشد. شاید بهترین راه حل، استفاده از فناوری برای پیش بردن روابط با مردم قبیله باشد.
آرشیوهایی كه با دیجیتالیكردن تصویرها یا دست ساختهها درگیر هستند، میتوانند از اعضای قبیله برای تشخیص و تفسیر منابع و مدارك فرهنگی دعوت كنند. همچنین آرشیویستها میتوانند از اعضای قبیله برای انتخاب اصطلاحات نمایهای كمك گیرند. برای مثال، نامهای قبیلهای ممكن است به طور صحیحتر در زبان قبیله و نیز زبان انگلیسی فهرست شوند. بهترین استفاده از وب سایت آرشیوی درصورتی امكان پذیراست كه سیاستهای دسترسی اعمال شود و تلاش در جهت ایجاد اعتماد بین آرشیوها و اجتماع قبیلهای گستردهتر شود. قبیله یورك (Yurok) در كالیفرنیا بیوگرافی « مسنترین فرد در ماه جاری» و معرفی اعضای مسن اجتماع را در وب سایت خود دارد، و از فضای مجازی برای تدارك محتوای تاریخ قبیله و یا فرهنگ آن استفاده میكند. آرشیوهای دیگر ممكن است ارائه اطلاعات را به اجتماع قبیلهای ارتقاء دهند و این كار را از طریق ارائه مستندهای تصویر شده و یا تصویرهای كه مستقیماً به ادارههای قبیلهای، مدارس و یا خانههای قبیلهای تحویل داده میشود، انجام میدهند.
آرشیویستهای قبیلهای باید این پند دونالد. ال فیكسیكو را بپذیرند: «حساسیت دانش قبیلهای، بخصوص در مورد مراسم آئینی باید محققان را مجبور سازد تا آداب اخلاقی و مسئولیت را بهطوركلی بپذیرند، و از بهرهبرداری و سوء استفاده از سرخپوستان آمریكا جلوگیری كنند». (فیكسیكو، ۱۹۹۸، ص ۸۴)آرشیویستهای قبیلهای نیاز دارند تا مشخص كنند كه چه كسی ضمانت اجرایی كار با منابع فرهنگی را تعیین میكند. این مسئله هنگامی به بهترین صورت انجام میگیرد، كه یك كمیته فرعی آرشیو با اعضای اجتماع تشكیل شود و در برقراری ارتباط با اعضای منتخب قبیله و كاركنان مذهبی یاریرسان باشد.دكتر توماس گیتس سرپرست بخش فرهنگی قبیله یورك این مسئله را خاطر نشان میكند كه كاربردهای فناوری در آرشیوهای قبیله ای جایگزین ابزارهای سنتی یادگیری فرهنگی نمیشوند: «مهم است به خاطر داشته باشیم كه كاركردهای آرشیو هرگز جانشین روشهای سنتی انتقال عرفهای فرهنگی نمیشود، بلكه فرهنگ قبیله باید پایدار بماند همچنانكه برای هزاران سال باقی مانده است و از نیاكان به آیندگان از طریق زبان، سنت و آئینها منتقل شده است».(Canku Ota, ۲۰۰۲).
* Perspectives on tribal archives.
Electronic Libraray Volume ۲۱. Number ۵- ۲۰۰۳. pp. ۴۲۲-۴۲۷
http://www.emeraldinsight.com/۰۲۶۴-۰۴۷۳.htm
http://www.emeraldinsight.com/researchregister
منابع :Allen, P.G. (۱۹۹۸), “Special problems in teaching Leslie Marmon Silko’s Ceremony”, in Mihesuah, D.A. (Ed.), Natives and Academics: Researching and Writing about American Indians, University of Nebraska Press, Lincoln, NE, p. ۶۲.
Canku Ota (۲۰۰۲), “the Yurok Archive: collecting, protecting the paper record of a native people”, Vol. ۵۳ No. ۱۲, January, available at: www.turtletrack.Org/Issues۰۲/Co۰۱۱۲۲۰۰۲/Co_۰۱۱۲۲۰۰۲_Yurok.htm (accessed ۱۷ May ۲۰۰۳).
Fixico, D.L. (۱۹۹۸), “Ethics and responsibilities in writing American Indian History”, in Mihesuah, D.A. (Ed.), Natives and Academics: Researching and Writing about American Indians, university of Nebraska Press, Lincoln, NE, p. ۸۴.
Fleckner, J. (۱۹۸۴), Native American Archives: An Introduction, Society of American Archivists, Chicago, IL.
Institute of Museum and Library Services (۲۰۰۰), “Web delivers digital picture of Native American history May ۲۰۰۰”, Institute of Museum and Library Services (IMLS), available at: www.imls.gov/closer/archive/hlt_c۰۵۰۰.htm (accessed ۱۷ May ۲۰۰۳).
National Park Service (۲۰۰۱), “Fiscal year ۲۰۰۱ Historic Preservation Fund grants”, Indian Tribes & Alaska Natives, available at: http://www۲.cr.nps.gov/tribal/fy۲۰۰۱.htm (accessed ۱۷ May ۲۰۰۳).
Native American Graves Protection and Repatriation Act (۱۹۹۰), available at: www.cast.uark.edu/other/nps/nagpra/DOCS/lgm۰۰۳.html (accessed ۱۷ May ۲۰۰۳)
Patterson, L. and Taylor, R. (۱۹۹۵), Directory of Native American Tribal Libraries, The University of Oklahoma, School of Library and Information Studies, Norman, OK.
Pearce-Moses, R. (۱۹۹۷), “Tribal Archives Workshop given at Ak-Chin”, Labriola National American Indian Data Center, Vol. ۵ No. ۳, available at: www.asu.edu/lib/archives/fall۹۷.htm#TRIBALARCHIVES (accessed ۱۷ May ۲۰۰۳).
نویسندگان : لورین روی(Loriene Roy) ـ دانیل. ال. آلونزو(Daniel L. Alonzo)
ترجمه: جوانه آذرانفر
![](/imgs/no-img-200.png)
مسعود پزشکیان سعید جلیلی انتخابات ریاست جمهوری انتخابات انتخابات ریاست جمهوری 1403 پزشکیان ایران جلیلی انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ مناظره مجلس شورای اسلامی
آتش سوزی تهران قتل هواشناسی خانواده آموزش و پرورش شهرداری تهران سازمان هواشناسی سلامت پلیس محیط زیست وزارت آموزش و پرورش
دولت سیزدهم خودرو همراه اول قیمت دلار قیمت طلا بازار سرمایه قیمت خودرو بازار خودرو دلار حقوق بازنشستگان بورس قیمت سکه
چکامه چمن ماه بازیگر علیرضا قربانی سینما دفاع مقدس سینمای ایران کنسرت روز مباهله ماه محرم تلویزیون رسانه ملی کتاب
دانشگاه تهران دانش بنیان ماهواره دانشگاه آزاد اسلامی باتری وزیر علوم
رژیم صهیونیستی روسیه آمریکا اسرائیل غزه فلسطین ترکیه جو بایدن جنگ غزه دونالد ترامپ لبنان چین
یورو 2024 پرسپولیس استقلال فوتبال فرانسه باشگاه استقلال لیگ برتر باشگاه پرسپولیس نقل و انتقالات علیرضا بیرانوند بازی لیگ برتر ایران
نمایشگاه الکامپ سامسونگ شیائومی هوش مصنوعی ربات اپل ایرانسل گوگل وزیر ارتباطات عیسی زارع پور
دیابت ورزش عینک آفتابی آلزایمر قند خون عشق بارداری