شوش كهن ترین شهر جهان با قدمت حدود ۵۰۰۰ سال

شوش كهن ترین شهر جهان حدود ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد به عنوان كانون مذهبی ساكنان دشت اطراف بنیاد نهاده شد

شوش كهن ترین شهر جهان حدود ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد به عنوان كانون مذهبی ساكنان دشت اطراف بنیاد نهاده شد . نخستین كسی كه ویرانه های شوش باستان را باز شناخت بنجامین بن جناح خاخام كلیمی بود كه بین سالهای ۱۱۶۳ و ۱۱۷۳ میلادی برای بررسی وضعیت كلیمیان در ایران به سر می برد. وی هنگام زیارت دانیال نبی(ع) از تپه های باستانی شوش نیز دیدن كرد . عملیات اكتشاف باستان شناسی در شوش از سال ۱۸۵۰ میلادی آغاز گردید وچندین مرتبه ادامه یافت كه حاصل آن كشف آثار با ارزش وشكوهمندی از تمدن وفرهنگ اقوام ایلامی،هخامنشی واسلامی بوده است . از دیدنیهای این شهر می توان موزه شوش، بارگاه دانیال نبی(ع) ، كاخ شائور تپه های باستانی وقلعه شوش را نام برد. . شهر شوش در طول تاریخ بارها مورد هجوم قرار گرفت . اولین بار آشور بانی پال امپراطور آشور آن را تخریب وسپس به دست اسكندر غارت شد . در دوران جنگ تحمیلی عراق نیز این شهر در طی عملیات فتح المبین ،دلیرانه دست دشمن را از حریم مقدس این خاك كوتاه وایستادگی خود را تكرار كرد

● تاریخ شوش

شهر شوش از دیر باز بستر تولد و گسترش تمدنهای بزرگی بوده است ، تمدنهایی که اکنون چهره ای ماندگار در تاریخ از آنان به جا مانده است.

۱) ایلامی ها

در ابتدای تاریخ بشر که انسان متمدن با اختراع ذوب فلز و خط به پیشرفت چشمگیری دست یافته بود منطقه بین النهرین جایگاه ویژه ای داشت. سه تمدن مشهور در این قسمت در جوار یکدیگر می زیستند:آشوری ها ، ایلامی ها و بابلی ها . شوش پایتخت ایلام از موقعیت ممتازی برخوردار بود. ایلام در واقع تلفظ آشوری سرزمین هل تم تی به زبان ایلامی است و هل تم تی به معنای سرزمین خدایان است.دلایل اصلی پیشرفت ایلامی ها و پایتخت آنان شوش از حدود ۷۰۰۰ سال پیش به این شرح است: ۱- دلایل ژنتیکی مبتنی بر هوش ذاتی ۲- دلایل اقلیمی و مناسب بودن جلگه خوزستان برای کشاورزی و دامپروری ۳- رقابت با تمدنهای مجاور خصوصا" تمدنهای بین النهرین.از میان آثار باستانی شوش در دوره ایلامی پیکره خدایان جایگاه ویژه ای دارد. یک نمونه که در موزه لوور نگهداری می شود و از جنس طلاست بسیار چشمگیر است. جام معروف شوش که چند نمونه از آن در اکتشافات باستانی به دست آمده است و یک نمونه آن در موزه لوور فرانسه نگهداری می شود اثری بسیار زیبا و سمبولیک است.

۲) هخامنشیان

پس از سقوط ایلامی ها شوش برای مدتی اعتبار و شکوه خویش را از دست داد اما با ظهور بزرگترین سلسله تاریخ یعنی هخامنشیان و به دلیل علاقه و رابطه آنها با ایلامی ها ، شوش بار دیگر اعتبار و منزلت بسیار یافت. در این زمان شوش به مدت چهار قرن به عنوان مهمترین پایتخت هخامنشیان در جهان شناخته می شد. پادشاهان هخامنشی بناهای باشکوه بسیاری در شوش ساختند و سفرای سیاسی کشورها در شوش به دیدار شاه می رسیدند. پیوند و تعهد ملل مختلف در ساخت بناهای شوش در آثاری که به دست آمده مشهود است. داریوش در کتیبه ای در شوش می گوید : "به یاری اهورامزدا کاخ با شکوه شوش را بنا کردم".

۳) سلوکیان و پارتیان

پس از روی کار آمدن سلوکیان شوش به عنوان یک مرکز تجاری ، به صورت تقریبا" مستقلی اداره می شد. چنین وضعیتی تقریبا" تا پایان دوره اشکانی حاکم بود. از معدود آثار مکتوبی که از سلوکیان به دست آمده ، کتیبه هایی است که در شوش یافت شده است. سلوکیان برای ایجاد ارتباط تجاری قوی تر میان شوش و سرزمین های دیگر اقدام به کانال کشی رودخانه کارون(ائولایوس) نمودند. و بدین ترتیب ادویه و کالا از هند و عربستان از طریق دریا در بازار شوش تجارت می شد. سکه های یافت شده در شوش حقایق زیادی از دوره سلوکیه و اشکانی روشن ساخته است. در دوره پارتیان شوش متاثر از کشمکش ایران و روم بود و یونانیان به همراه بقایای ایلامی و یهودی و سایر ملل ساکن در شوش اکنون قسمتی از کشور پهناور اشکانی بودند.

۴) ساسانیان

در دوره ساسانیان شوش به همراه شوشتر و جندی شاپور به عنوان مراكز اقتصادی تولید و صادرات ابریشم به اقصی نقاط جهان مطرح بودند. در ابتدای دوره ساسانی و اواخر پادشاهی شاپور دوم شورش و نافرمانی بوجود آمده در شوش بوسیله حمله شاپور با فیل فرو نشست و شهر به ویرانه ای مبدل شد كه آثار آن هنوز در شوش وجود دارد. پس از این حادثه شهر شوش به "ایران خره شاپور "به معنی شكوه ایران به دست شاپور تغییر نام داد و در شمال شهر شوش شهر "كرخادی لادان" ساخته شد كه بعدها به " ایران آسان كر كواد " به معنی كواد ایران را آرام ساخت تغییر نام داد. در این زمان پس از شكست روم از ایران و انتقال اسرای رومی به شمال خوزستان این منطقه تحت تاثیر حضور آنان قرار گرفت. با نفوذ مسیحیت شوش به قسمتی از نواحی اسقفی قرار گرفت. با ظهور مانی و آیین او تمام منطقه غرب و شرق تحت تاثیر آیین او قرار گرفت و در نهایت مانی در زمان بهرام یكم و با فشار موبدان در زندان بیلاباد (گندی شاپور) از توابع شوش كشته شد.

● شوش در دوران جنگ

▪ عملیات فتح المبین

تجاوز بعثی ها در مرزهای شمالی این استان تا غرب دزفول وشوش ، جهت تصرف این دو شهر قطع راههای ارتباطی استان با سایر نقاط كشور ودر نتیجه محاصره كلی خوزستان بود . شهرهای شوش ودزفول مورد تهدید جدی قرار گرفتند . در طول ماهها توپخانه دوربرد وموشك های فراك بعثی ها شهر دزفول را مورد حمله ناجوانمردانه قرار دادند . رزمندگان دلاور اسلام چند ماه قبل از نوروز ۱۳۶۱ در تدارك حمله وسیعی برای آزاد سازی مواضع استراتژیك غرب شوش- دزفول ودشت عباس بودند.ایثارگران پرتوان جهاد سازندگی با احداث كیلومتر ها راه میان اراضی شنی ،پستی وبلندیها امكان دست یابی نیروهای ما را به توپخانه ومواضع دشمن فراهم ساختند وبا احداث سنگرهای اورژانس امكان عرضه حداكثر خدمات پزشكی را در نزدیكترین فاصله خط مقدم فراهم كردند .سرانجام در نخستین ساعات شب دوم فروردین ۱۳۶۱ عملیات با كلمه رمز «یا زهــزا» آغاز شد . در این عملیات ۲۴۰۰ كیلومتر مربع از اراضی استراتژیك اشغالی آزاد وبیش از پانزده هزار نفر از نفرات دشمن از ژنرال تا سرباز اسیر شدند

● سفر به شوش

اگر قصد بازدید از شوش را دارید می توانید از راه زمینی یا راه آهن به شوش سفر کنید. فراموش نکنید بهترین موقع برای بازدید از این شهر زمستان و بهار است. در اسفند و فروردین هوای منطقه بسیار مطبوع و دلپذیر است. اماکنی که می تواند دیدن آنها برای شما بسیار جالب و جذاب باشد عبارتند از : قلعه فرانسوی ها ، تپه های باستانی آپادانا ، موزه شوش ، هفت تپه ، موزه هفت تپه ، زیگورات چغازنبیل ، مقبره دانیال نبی (ع) ، مقبره دعبل خزاعی و شهر بازی شوش می باشد.

● طبیعت در شهرستان شوش

هوای شوش گرم و خشك است. در مركز این شهرستان بیش ترین درجه حرارت در تابستان ها ۵۳ درجه بالای صفر و كم ترین آن در زمستان ها یك درجه بالای صفر است. میزان باران سالیانه این مركز به طور متوسط ۲۵۰ میلی متر است. این شهرستان در جلگه خوزستان قرار گرفته است و هیچ گونه ناهمواری در آن مشاهده نمی شود به طور كلی این شهرستان یك دست دشتی و هموار است. منابع آبی شهرستان شوش را رودخانه ها تشكیل میدهند رودخانه مشهور كرخه كه به نام گاماسیاب از دامنه های الوند سرچشمه گرفته و در لرستان موسوم به رود سیمره می شود در خوزستان معروف به كرخه بوده و از شمال به جنوب شهرستان شوش جریان یافته و در انتها به باتلاق هورالعظیم وارد می شود. درختان گز، كنار و كهور عمده ترین پوشش گیاهی این منطقه را تشكیل می دهند. هم چنین گیاهان مرتعی برای چرای دام موجود است. روباه، شغال، گرگ، گراز، آهو، كفتار، دراج، كبك، قرقاول، غاز و مرغابی از جمله جانوران این شهرستان به شمار می روند.

---