روی لب‌ها نه!

● کارگردان: آلن رنه. فیلم‌نامه: اندره بارده، موریس ایون. بازیگران: سابین آزما، اُدری توتو، لامبر ویلسون، پی‌یر آردیتی، دانیل پروست. مدت: ۱۱۷ دقیقه.
هر نسلی، قالب‌های دراماتیک …

کارگردان:

آلن رنه. فیلم‌نامه: اندره بارده، موریس ایون. بازیگران: سابین آزما، اُدری توتو، لامبر ویلسون، پی‌یر آردیتی، دانیل پروست. مدت: ۱۱۷ دقیقه.

هر نسلی، قالب‌های دراماتیک و موزیکال را مناسب با سلیقهٔ خود، می‌آفریند و در این راه آثار گذشته را ـ در عین حالی که جوهرهٔ اصلی‌شان را حفظ کرده ـ کنار می‌گذارد. به همین روال، موزیکال‌های کسل‌کننده فرانسویِ دههٔ ۱۹۲۰ جای خود را به اُپرت‌های شاد و سرخوشی مثل این فیلم دادند که نسخهٔ اصلی آن در سال ۱۹۲۵ به روی صحنه رفت. مسئله اینجاست که برای غیر فرانسه زبان‌ها، درک جذابیت‌های آشکار فیلم، دشوار خواهد بود و این نیز به خاطر تأثیرات زیرنویس است که بین ما و فیلم فاصله می‌اندازد. برای فرانسه زبان‌ها، آوازها، بُعد جدیدی به فیلم داده و به کاراکترها عمق و تنوع می‌بخشند.

متأسفانه، دیگران از این موهبت بی‌بهره‌اند، چون لحن و نکات ظریف، در سیلات کلمات و نیش و کنایه‌ها گم می‌شوند. داستان کاملاً آشناست: در یک خانوادهٔ اعیانی پاریسی بین دو جنگ، جرج والاندری (آردیتی) متکبر، عقیده دارد که زن‌ها همیشه به اولین عشق‌شان وفادار می‌مانند. او کاملاً مطمئن به‌خود، غافل است که همسر خودش ژیلبرت (آزما) در سفری به آمریکا، با مردی آمریکائی ازدواج کرده. ولی چون این ازدواج توسط کنسول‌گری فرانسه تأیید نشده، بنابراین بعد از آشنائی با جرج، مصلحت ندیده این جریان را برای او بازگو کند. و حالا که جرج ارتباطی تجاری با شوهر سابق ژیلبر، اریک تامسون (ویلسون) پیدا کرده، ضربهٔ این حقیقت تکان‌دهنده، همه را تهدید می‌کند.

اینجا هم مثل هر کمدی مبتنی بر فریب‌کاری کم و بیش آبرومندانه، همه چیز ساختگی به‌نظر می‌رسد، به‌خصوص در نیمهٔ دوم پر سر و صدای فیلم که شاهد مقادیر زیادی کوبیده شدن درها و سوءتفاهم‌هائی در مورد شخصیت‌ها هستیم؛ ولی به هر حال، مهارت آلن رنه را در ساخت این فیلم، حتی اگر آن را کاملاً هم تأیید نکنیم، می‌ستائیم. این فیلم در فرانسه مورد استقبال واقع شده است، ولی برخلاف دیگر فیلم‌های خوب فرانسوی، سفر موفقی نخواهد داشت.