تحول در قوانین مارپول

راهکارهای تأمین سوخت کشتی های اقیانوس پیما

اجراء مقررات مواد ۱۴ و ۱۸ از بند VI مارپول نیروئی لازم‌الاجرا است و پیش‌بینی می‌گردد وقایع جدید و مشکلاتی را برای کشتی‌ها به‌وجود آورد. درک صحیح از مقررات جدید و راهکارهای مدبرانه مناسب در این خصوص می‌تواند از عوارض جانبی و بازدارنده آن بکاهد.

مقررات فوق از تاریخ ۱۹ ماه می سال ۲۰۰۵ میلادی برای کلیه شناورهای بالای ۴۰۰ ”GT“ لازم‌الاجرا شده است و عملاً باعث محدویت‌هائی برای درصد مجاز ناخالصی سولفور موجود در سوخت ایجاد نموده که در این راستا دستورالعمل‌هائی برای تحویل سوخت با ناخالصی‌های مختلف تعریف شده است.

مقررات ۱۴ مذکور میزان گازهای ناشی از سوخت یا ناخالصی اکسید سولفور (+SO) را تشریح می‌نماید که حداکثر این میزان ناخالصی ۵/۴ درصد تعیین گردیده است.

مقررات ۱۸ مذکور در خصوص کیفیت سوخت، روش نمونه‌برداری و نحوه تحویل آن می‌باشد، این مقررات شرکت‌های تدارک‌کننده سوخت را موظف می‌نماید تا کلیه مقررات وضع شده در ارتباط با روش اخذ نمونه در خلال تحویل سوخت، همراه با کلیه مشخصات مربوطه را رعایت نمایند. مسئولان شناورها نیز موظف می‌باشند که کلیه مدارک و نمونه‌های سوخت دریافتی را برای مدت ۳ سال ضبط و نگهداری نمایند.

● اعمال محدودیت‌های بیشتر سوخت‌گیری کشتی‌ها از اول سال ۲۰۰۶ میلادی

حد متوسط ناخالصی انواع سوخت‌های تدارکاتی کنونی موجود در بازار جهانی حدود ۷/۲ درصد می‌باشد، بنابراین ضروری است که تجدیدنظری جامع جهت تطابق با مقررات جدید ۱۴ و ۱۸ در کیفیت سوخت‌های تحویلی اعمال گردد.

به هر حال با لازم‌الاجرا شدن مقررات جدید از ۱۹ ماه می سال ۲۰۰۶ میلادی، شرایط سخت‌تری برای مالکان کشتی‌ها پیش خواهد آمد. البته آغاز اجراء مقررات مورد اشاره از نواحی جغرافیائی خاصی خواهد بود.

دریای بالتیک به‌عنوان اولین مکان و ناحیه کنترل گازهای متصاعد شده از شناورها معرفی شده است. در نواحی تحت کنترل، میزان درصد ناخالصی به مراتب کمتر از میزان جهانی آن خواهد بود. براساس مقررات جدید این میزان از ۵/۱ درصد تجاوز نخواهد کرد مگر اینکه روش‌های کنترل بر روی دودکش شناورها نصب گردد.

یکی دیگر از محل‌هائی که در لیست کنترل آلودگی هوا قرار دارد، دریای مانش خواهد بود که این مقررات از نوامبر سال ۲۰۰۷ میلادی در آنجا نیز اعمال خواهد گردید.

در حال حاضر اکثر شرکت‌های بین‌المللی کشتیرانی رعایت قوانین اخیر را در دستور کار خود قرار داده‌اند و تا انجام تمهیدات لازم، مسیر بازرگانی شناورهای خود را به‌گونه‌ای تعیین می‌نمایند که خللی در امور بازرگانی پیش نیاید.

البته در بدو کار با توجه به تنوع سوخت با ناخالصی‌های متفاوت، برنامه‌ریزی و اقدامات انجام شده کامل نمی‌باشد و تا رسیدن به یک راه‌کار مناسب مسیر طولانی در پیش روی مالکان خواهد بود.

با توجه به مشکلات موجود، اخیراً تدارک‌کنندگان سوخت این اطمینان را به مالکان داده‌اند که به زودی تحولی در کیفیت سوخت‌های تولیدی ایجاد خواهد شد، به‌طوری‌که درصد ناخالصی‌های سوخت مطابق با مقررات جدید تنظیم شود.

گزینه‌های مختلفی در خصوص رعایت مقررات جدید برای کشتی‌های کانتینری مطرح گردیده که کشتی‌های کانتینری یک ویا دو مخزن را جهت ذخیره‌سازی و نگهداری سوخت با درصد سولفور پائین جهت استفاده در مناطق ممنوعه تعیین و مشخص نمایند.

● طراحی جدید سوپاپ‌های اگزوز ”Duraspindle“ موتورهای اصلی دو زمانه کشتی‌ها

آزمایش‌های انجام شده بر روی سوپاپ اگزوز جدیدی به نام ”Duraspindle“ نشان می‌دهد که عمر مفید سوپاپ‌ها در عمل و حداقل تا ۵۰ درصد افزایش یافته‌اند. این نوع جدید سوپاپ اگزوز استانداردهای جدیدی را در عملکرد نشیمن‌گاه سوپاپ به‌خصوص در مقابل به‌وجود آمدن دندانه‌های غیر هم‌سطح عرضه می‌دارد.

یکی از فوائد عمده این نوع سوپاپ‌ها برای مالکان کشتی‌ها و مدیران فنی در این است که فاصله زمانی سرویس‌ها افزایش یافته و زمان آب‌بندی سطوح تماس نیز کاهش می‌یابد، بنابراین می‌تواند صرفه‌جوئی قابل توجهی در میزان هزینه‌های مرتبط داشته باشد. زمان سرویس این نوع سوپاپ‌های اگزوز را بدون هیچ مشکلی می‌توان به تعویق انداخت و حتی آنها را در زمان تعمیرات ادواری به‌صورت دوره‌ای سوپاپ‌های ”Duraspindle“ را می‌توان به‌عنوان جایگزین برای انواع سوپاپ‌های ضدزنگ که در حال حاضر در انواع موتورهای اصلی دوزمانه ”MAN B&W“ نصب شده‌اند، بدون در نظر گرفتن سن آنها به‌کار برد.

هر چند تولید و آزمایش‌های اولیه ”Duraspindle“ با تست سوپاپ‌های از نوع کوچک‌تر آغاز گردید، اما در آینده‌ای نزدیک انواع موتورهای بزرگ‌تر با این نوع از سوپاپ‌ها تجهیز خواهند شد.

ساختار فیزیکی سوپاپ مذکور شامل یک قسمت از میله فولاد ضدزنگ و نشیمن‌گاه طراحی و ساخته شده از ترکیب خاص آلیاژ نیکل، کرومیوم (Inconel) در محل تماس سطوح می‌باشد. آزمایش‌های گوناگون نشان داده‌اند که ”Duraspindle“ از سوپاپ نوع ۵۰ که بر روی موتورهای کوچک‌تر استفاده می‌شوند و سوپاپ آلیاژی نوع کبالت و یا نیکل که بر روی موتورهای دو زمانه به‌کار می‌روند، برتر است.

یکی از خواص ماده ”Inconel“ که در تکنولوژی جدید استفاده می‌گردد خاصیت سخت شدن این ماده در مواجهه با گرما می‌باشد. تکنولوژی جدید به‌دست آمده از طرف تیم R&D سازنده موتورهای اصلی کشتی‌ها (MAN B&W) و نیز متخصصان مربوطه شامل سه مرحله تولید می‌باشد:

مرحله اول شامل جوشکاری کاملاً اتوماتیک با کیفیت بسیار بالا به‌دلیل مقاومت زیاد ”Inconel“ در مقابل دما می‌باشد. در مرحله دوم از توانائی ماده ”Inconel“ در مقابل افزایش دما و در نتیجه سخت‌تر شدن این ماده استفاده می‌شود. در این مرحله طی پروسه خاصی، ماده ”Inconel“ به‌صورت شکل‌پذیر و نرم در آمده و باعث می‌گردد که مقاومت آن تا صددرصد افزایش یابد. در مرحله سوم میل سوپاپ تا ۶۰۰ الی ۷۰۰ درجه سانتی‌گراد به مدت چند ساعت گرم می‌شود که طی این عملیات گرمائی ”Inconel“ تغییر شکل یافته و همچنین تغییر شکل نیافته سخت‌تر می‌شوند.

در پروسه این عمل ”Inconel“ سطحی سخت‌تر شده و در نتیجه از لایه زیرین محکم‌تر می‌شود. به‌وسیله این عملیات هر دو لایه سطحی و زیرین در مقایسه با سوپاپ‌های قبلی شکل‌پذیری قابل‌توجهی را پیدا می‌کنند.

بسته به نوع آلیاژ ”Inconel“ به‌کار رفته، سوپاپ از نوع ”Duraspindle“ حدود ۲۰ درصد از سطح آلیاژ و ۵۰ درصد از سطح ”Stellite“ یا ”Nimonic ۸۰ A“ قوی‌تر می‌باشد. پروسه‌های انجام شده به‌غیر از سختی بیشتر که باعث کاهش دندانه‌ها می‌گردد، باعث کاهش ترک‌های سطحی نیز خواهند شد.

طی بررسی‌های به‌عمل آمده بر روی یک شناور مجهز به ”Duraspindle“ مشخص گردید بدون هیچ‌گونه سرویس به مدت بیش از ۲۰ هزار ساعت کار مشکلی مشاهده نگردید.

در نظر است کارکرد این نوع سوپاپ‌ها از نوع ”W“ نشان می‌دهد که پس از استفاده به مدت ۳۰ هزار ساعت، هیچ‌گونه سطوح ناهموار و یا دندانه‌ای را به‌جای نمی‌گذارد. با این اوصاف در آینده، کیفیت قرار گرفتن و سطوح تماس این نوع سوپاپ‌ها، فاکتور تعیین‌کننده برای سرویس و یا بازسازی سوپاپ‌ها تلقی نخواهد شد.

شرکت ”MAN B&W“ در نظر دارد بررسی‌هائی را به‌عمل آورد تا در آینده‌ای نزدیک، سوپاپ‌های از نوع ”Duraspindle“ با قیمتی کمتر از سوپاپ‌های معمولی از نوع ”Nimonic“ را عرضه نماید.

اسحاق علی‌میر