یکشنبه, ۱۰ تیر, ۱۴۰۳ / 30 June, 2024
چرا کتاب های روان شناسی و موفقیت پرطرفدار است
![چرا کتاب های روان شناسی و موفقیت پرطرفدار است](/web/imgs/16/166/grlji1.jpeg)
سرانه مطالعه در ایران شبیه همان فیل معروف مولاناست که هر کسی از زاویه دید خودش به آن نگاه میکند و بر حسب دیدگاه شخصیاش به تحلیل سرانه مطالعه در ایران میپردازد.
آمارهای رسمی از دو دقیقه تا ۷۵ دقیقه مطالعه در روز متغیر است. علت این اختلاف آماری فاحش هم این است که گاهی در ارائه آمارها، خواندن کتابهای آسمانی و دعاها را هم در زمره مطالعه غیراجباری به حساب میآورند و با همین پیشفرض، وضع سرانه مطالعه در ایران، کمی شکل و شمایل آبرومندتری به خود میگیرد.
اما واقعیت این است که جدای از همه این آمارهای رسمی، عموم ایرانیها به نسبت کشورهای توسعه یافته سرانه مطالعه کمتری دارند و اصولا مردمی هستیم که با فرهنگ شنیداری و گفتاری، راحتتر ارتباط برقرار میکنیم.
حالا در این شرایط ناخوشایند سرانه مطالعه در ایران، جالب است که تمایل به مطالعه کتابهای روانشناسی در ایران بالاتر از بسیاری از کتابهای دیگر است؛ به گونهای که مثلا شاهد هستیم برخی افراد که حتی احتمال دارد در طول سال هم یک کتاب غیردرسی نخوانند، اما نسبت به خواندن کتابهای روانشناسی و موفقیت علاقهمند هستند.
محبوبیت و پرطرفداربودن برخی از این کتابهای روانشناسی و موفقیت، به گونهای است که گاه برخی از این کتابها جماعت مختلفی اعم از تحصیلکرده، استاد دانشگاه، زنان خانهدار و حتی نوجوانان را به خود مجذوب میکند و برخی از این کتابها به چاپ چندم میرسد.
اگرچه همین جو استقبال نسبت به مطالعه کتابهای اینچنینی در جای خود قابل تحسین است و قطعا در نهادینهشدن فرهنگ مطالعه در ایران تاثیر مثبت میگذارد، اما سوال اینجاست که مگر این کتابها از چه ویژگی و مزیتهایی برخوردار است که در مدت زمان کوتاهی به محبوبیت میرسند و اصلا چرا بسیاری از کتابهای علمی ـ که اتفاقا شاید برای انتشار خیلی از آنها زحمت بیشتری کشیده شده باشد ـ به چنین تیراژ گستردهای نمیرسد؟
کتابهای تجاری پرطرفدارتر است
این روزها تقریبا یک پای هر پدیده بشری به تجارت گرهخورده و در این میان، کتاب هم از این ماجرا مستثنا نیست. تقسیم کتاب علمی و کتاب تجاری، مثل تمایز قائلشدن بین فیلم هنری و تجاری، قاعده مرسوم این روزهای دنیای فرهنگ و هنر است.
دکتر مصطفی تبریزی، روانشناس و عضو بازنشسته هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در گفتوگو با جامجم عنوان میکند: عمده کتابهای روانشناسی که این روزها در بازار مورد استقبال عموم قرار میگیرد و طرفداران بیشتری دارد، کتابهایی است که جنبه تجاری و فروش آن قویتر از جنبه علمی آن است.
به گفته تبریزی، کتابهایی که مثلا خوشبختی در چند لحظه و موفقیت در چند دقیقه را به مخاطب وعده میدهد، کتابهایی است که جنبه علمی درستی ندارد، اما اتفاقا این کتابهای تجاری میزان فروش بالاتری از کتابهای علمی دارد.
در تعریف این کتابهای تجاری باید توجه داشت که اغلب این کتابها از مفاهیم علمی و دانش روانشناختی کمبهرهاند و برای اغلب ناشران این کتابها، فروش بیشتر و رضایت خریدار نسبت به میزان آگاهیبخشی همان کتاب در جایگاه بالاتری قرار دارد.
کتاب خواندن برای تحمل سختیها
کارد به استخوان رسیده است و به هر دری که میزند، نتیجه نمیگیرد. روز به روز هم اوضاع مالی و خانوادگیاش بدتر میشود و حالا در بحبوحه این سیل مشکلات به کتابهای روانشناسی پناه میآورد تا راحتتر بتواند مشکلاتش را تحمل کند.
نه این که بخواهیم بگوییم همه افرادی که کتابهای تجاری روانشناسی میخوانند در زمره این افراد هستند، اما دور از ذهن نیست سهم زیادی از مشتریان این کتابهای عامهپسند را همین تیپ از شهروندان تشکیل میدهند.
تبریزی اعتقاد دارد وقتی ناکامیهای اجتماعی و اقتصادی زیاد میشود و فرد نمیتواند این ناکامیها را تحمل کند، احتمال دارد افراد به این کتابهای روانشناسی تجاری متمایل شوند.
به گفته این روانشناس، وقتی فردی نمیتواند نسبت به مشکلات ساختار اجتماعی که در آن قرار گرفته است مقابله کند، گاهی به این کتابها روی میآورد تا تحمل شرایط برایش راحتتر شود.
البته شکی نیست خواندن این کتابها نمیتواند یکباره معجزه و مثلا مشکل بیکاری جوانی را حل کند، ولی تبریزی تاکید دارد مشتریان این کتابهای تجاری، بیشتر از آن که به دنبال موفقیت واقعی باشند، به دنبال این هستند که با خواندن این کتابها به هیجان، شادمانی و آرامش برسند؛ حتی اگر این شادمانی آنها چندان پایدار نباشد.
فهم راحت، بازاری همهگیر میآفریند
چند نفر از مردم حاضرند کتابی تخصصی درباره مباحث سیاهچالههای فضایی بخوانند؟ این پرسش سادهای است که جواب آن را باید در بین دانشجویان و متخصصان فیزیک نجوم پیدا کرد، اما چند نفر حاضرند کتابی روانشناسی با عنوان راز سریع پولدارشدن را بخوانند؟ بدیهی است مشتریان این کتاب میتواند از هر سن، جنس و ملیتی باشد.
همهفهم و عامهپسند تولیدکردن هر محصول هنری و فرهنگی این قابلیت را دارد که تعداد مشتریان آن اثر را به شکل چشمگیری افزایش دهد.
اغلب کتابهای موفقیت و روانشناسی که در بازار بین مردم دست به دست میشود، از این خصوصیت مبرا نیست و هر فردی با هر میزان سواد میتواند بسیاری از این کتابها را بخواند، بفهمد و به دلیل القای انرژی مثبتی که در اینگونه کتابها موج میزند، از خواندن آن لذت ببرد.
البته همین ویژگی عامه فهمبودن این کتابها و محتوای علمی ضعیف آنها باعث دفع مخاطب متخصص میشود؛ طوری که میتوانیم بگوییم بسیاری از این کتابهای تجاری روانشناسی مورد علاقه کتابخوانهای حرفهای نیست، زیرا آنها براحتی فرق کتاب علمی را از کتاب غیرعلمی تشخیص میدهند.
انتخابات انتخابات ریاست جمهوری مسعود پزشکیان سعید جلیلی انتخابات ریاست جمهوری 1403 ایران انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ انتخابات 1403 ریاست جمهوری ستاد انتخابات کشور قالیباف
هواشناسی قتل فضای مجازی تهران آموزش و پرورش طلاق پلیس سازمان هواشناسی خانواده سیل بارش باران سلامت
قیمت دلار قیمت خودرو حقوق بازنشستگان قیمت طلا خودرو بازنشستگان بازار خودرو بورس دولت سیزدهم دلار قیمت سکه بانک مرکزی
تلویزیون سینمای ایران کتاب سید ابراهیم رئیسی رسانه ملی سینما تئاتر موسیقی فیلم
ماهواره
اسرائیل غزه رژیم صهیونیستی آمریکا فلسطین روسیه جو بایدن دونالد ترامپ لبنان جنگ غزه ترامپ ترکیه
یورو 2024 فوتبال پرسپولیس استقلال علیرضا بیرانوند باشگاه پرسپولیس تیم ملی آلمان آلمان لیگ برتر تیم ملی فوتبال ایران بازی جواد نکونام
الکامپ اینترنت نمایشگاه الکامپ هوش مصنوعی وزیر ارتباطات عیسی زارع پور فناوری فیبر نوری گوگل
زیبایی سکته مغزی فشار خون پیاده روی بارداری