دوشنبه, ۱۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 6 May, 2024
ویژگی ها و کارکردهای نشریات عامه پسند ایرانی
مقاله، مطبوعات عامه‌پسند را بخشی از جریان تحول رسانه‌ها، به‌ویژه مطبوعات می‌داند و معتقد است با تخصصی‌شدن رسانه‌ها و مطبوعات، این نشریات به نیازهای بخشی از اقشار جامعه پاسخ می‌دهد. کارکرد آشکار مطبوعات عامه‌پسند، تفریح و سرگرمی و مهم‌ترین کارکرد پنهان آن ترویج فرهنگ مطالعه در بین افراد کم‌سواد و نوجوانان و جوانان و آماده‌سازی آنها برای مطالعه نشریات و محصولات فرهنگی جدی است.
تعریف
از مطبوعات عامه‌پسند تعریف غیرقابل مناقشه و کاملاً مورد توافقی در دست نیست، با این حال صاحب‌نظران در تعریف آن نکاتی را مطرح می‌کنند که نشان می‌دهد دربارهٔ برخی از این نکات توافق وجود دارد. «مطبوعات عامه‌پسند» ترجمه (Popular Press) و «روزنامه‌نگاری عامه‌پسند» ترجمهٔ رایج (Popular Journalism) است. از نشریات و روزنامه‌نگاری عامه‌پسند با تعابیری چون روزنامه‌نگاری زرد نیز یاد می‌کنند که البته دارای بار منفی است. همچنین این نوع نشریات به‌خاطر قطع فشرده و کوچکی که دارند به تابلوییدی (Tabloid) هم معروفند. علاوه بر این اصطلاح نشریات عامه‌پسند از آنجا که در مقابل نشریات کیفی (Quality Press) به‌کار می‌رود، در بطن خود دارای بار منفی است و یک نوع تخفیف را در مقابل نشریات مذکور به‌خاطر می‌آورد. البته برخی نیز در بحث از نشریات عامه‌پسند، عامه‌پسند را برابر با واژه مبتذل دانسته‌اند که در این بررسی به هیچ‌وجه این بار معنایی مدنظر نیست. اما، آنچه مسلم است اینکه نشریات عامه‌پسند در قطع فشرده و کوچک (Tabloid) در حدود نصف قطع روزنامه‌های معمولی شناخته می‌شود. هر چند ممکن است استثنایی نیز در این خصوص وجود داشته باشد، اما وجه غالب این نشریات قطع کوچک آنها است. همچنین تیترهای درشت، عکسهای بزرگ هنرپیشه‌ها، بازیکنان تیم‌های ورزشی و خلاف‌کاران، استفاده زیاد از رنگ و پرداختن به موضوعات جنجالی هنرپیشه‌ها، بازیکنان تیم‌های مطرح ورزشی، حوادث، جنایت، موضوعات خانوادگی و عشقی از مشخصه‌های اصلی نشریات عامه‌پسند است. برخی از نشریات عامه‌پسند در همه حوزه‌ها و موضوع‌های مذکور و برخی به‌طور تخصصی فقط در یک حوزه مثل حوادث و جنایت و یا موضوعات جنجالی هنرپیشه‌ها و هنرمندان متمرکز هستند. همچنین دیگر مؤلفه این نشریات، طیف مخاطبان آنهاست که عمدتاً شامل زنان و اقشار جوان، نوجوان و کم‌سواد می‌باشد.
ویژگی‌ها
در تعریف، برخی از مشخصه‌های نشریات عامه‌پسند به‌طور عام ذکر شد اما در اینجا ویژگی‌ها و مشخصه‌های نشریات عامه‌پسند ایرانی با توجه به دو مقوله محتوا و شکل مورد توجه قرار می‌گیرد.
الف) ویژگی‌های شکلی
۱. قطع و لوگو
نشریات عامه‌پسند ایرانی عموماً با قطع فشرده و کوچک (۳۳*۲۶) منتشر میشوند. هیچ‌کدام یونیفورم (شکل هنری و گرافیکی) ندارند. لوگو یا آرم و نشانه بیشتر آنها به راحتی خوانده نمی‌شود و در شماره‌های مختلف جای آنها ثابت نیست. لوگوی این نشریات در شماره‌های مختلف و به نسبت صفحه کوچک و بزرگ می‌شود و بزرگی و کوچکی اکثر آنها با قطع نشریات همخوان نیست و در شماره‌های مختلف به یک رنگ در می‌آیند. به‌نظر می‌رسد برخی از تیترهای اصلی صفحه اول مهم‌تر از نام نشریه است چون‌که نام نشریه در بین تیترها گم می‌شود.
۲. صفحه‌آرایی
نشریات عامه‌پسند در صفحات اول با تیترهایی با فونت بسیار بزرگ و درشت، غیرمعمول و یک یا دو عکس بزرگ هنرپیشه، فوتبالیست و یا یک جنایتکار صفحه‌آرایی میشوند. صفحات اول بیشتر این نشریات بیش از اندازه شلوغ و آشفته است. تیترهای متعدد همراه با رنگ‌های تند و متنوع و غیرهمخوان در صفحه اول بیشتر این نشریات دیده می‌شود. در برخی از این نشریات، در صفحه اول تیترها به قدری زیاد و یک اندازه است که چیزی به عنوان تیتر اول قابل تشخیص نیست. این نشریات در دو صفحه وسط، عکس رنگی بازیگران و فوتبالیست‌ها را چاپ می‌کنند و اکثر آنها صفحات آخر را نیز به عکسهای سینمایی، هنری یا ورزشی اختصاص می‌دهند. صفحات داخلی آنها نیز صفحه‌آرایی نامناسبی دارد. نشریه هر جا مطلب کم داشته باشد از عکس به ویژه از عکسهای نامربوط استفاده می‌کند. کیفیت تصاویر در این نشریات، به ویژه در صفحات داخلی نیز بسیار پایین است. به‌طور کلی نشریات عامه‌پسند در صفحات اول و آخر به دلیل استفاده از تیترهای درشت، هیجانی، حوادث و عکسهای ویژه جلب توجه می‌کنند و دارای جذابیت بصری نسبی برای برخی از اقشار جامعه هستند.
۳. حروف
بسیاری از نشریات عامه‌پسند از حروف مختلف و متنوع برای متن و تیترها استفاده می‌کنند. حروف متن این نشریات در یک شماره در صفحات مختلف تغییر می‌کند و به‌نظر می‌رسد نشریه پایه‌کار مشخص و معینی در به‌کارگیری از حروف چه در بخش تیترها و چه در بخش متن ندارد. در بعضی از صفحات این نشریات دیده شده که چون مطلب برای بستن یک صفحه کم بوده، از حروف مختلف استفاده شده است. قلم حروف تیتر و متن برخی از این نشریات اغلب نامناسب و ناهماهنگ است.
۴. چاپ
چاپ این نشریات عمدتاً با کاغذ نامرغوب و لیتوگرافی غیردقیق صورت می‌گیرد. می‌توان بی‌هیچ اغراقی گفت بیشتر نشریات عامه‌پسند از به‌کارگیری ماشین چاپ خوب (چاپ خوب) اپراتور خوب، مرکب استاندارد، کاغذ مناسب و مرغوب، اسکن و لیتوگرافی خوب بی‌بهره هستند. به‌نظر می‌رسد این دسته از نشریات به خاطر ارزان‌تر تمام شدن قیمت نشریه از چاپخانه‌هایی استفاده می‌کنند که پایین‌ترین مبلغ را می‌گیرند. چاپ آنها به‌گونه‌ای است که به‌نظر می‌رسد ناظر چاپ ندارند و در مراحل مختلف چاپ بازبینی نمی‌شوند. چاپ صفحات داخلی آنها نیز طوری است که انگار مرکب روی کاغذ خوب نمی‌نشیند. اسکن تصاویر این نشریات دقیق نیست و به‌طورکلی عکس‌ها لیتوگرافی درستی ندارند و عمدتاً به صورت فتوکپی و ترام نامناسب چاپ میشوند. استفاده از نگاتیو و ترام نامناسب سبب شده تا صفحات داخلی این نشریات عمدتاً سیاه شوند و چشم‌اندازی نداشته باشند. چاپ نشریات عامه‌پسند دارای تن رنگ بالایی است. حتی روی جلد سایه رنگ به راحتی دیده می‌شود.
۵. آشفتگی
در شمار قابل توجهی از این نشریات، مطالب تفکیک شده نیست و ارجاع‌ها به درستی صورت نمی‌گیرد.تفکیک نشدن مطالب خبری از غیرخبری و ستون‌ها، به‌کارگیری مطالب و تصاویر نامرتبط کنار هم در این نشریات زیاد دیده می‌شود. همچنین کم‌دقتی در نمونه‌خوانی و غلط‌گیری نیز در این نشریات به‌وفور دیده می‌شود. به‌طور کلی به‌نظر می‌رسد در نشریات عامه‌پسند روش تهیه مطالب نشریات با روش ارائه آن یکی فرض شده است. یعنی آنها فکر می‌کنند اگر مطالبی به‌سادگی تهیه می‌شود، پیچیده نیست و افراد جوان و کم‌سواد می‌توانند آن را مطالعه کنند، پس می‌توان طراحی، صفحه‌آرایی و گرافیک مطالب و نشریات را به افراد معمولی یا غیرمتخصص داد و آن را جدی نگرفت.
ب. ویژگی‌های محتوایی
ویژگی‌های محتوایی نشریات عامه‌پسند ایرانی را می‌توان در چند مقوله به شرح زیر مورد بررسی قرار داد: زمینه انتشار، صفحه اول، سرمقاله، سرگرمی، موضوعات محوری، تنوع و گستردگی مطالب، تمرکز خبری، صفحه وسط و آخر، آگهی، مطالب خارجی و چهره‌سازی.
۱. زمینه انتشار
این نشریات عمدتاً از زمینه انتشار خود تخطی می‌کنند. نشریات عامه‌پسند بیشتر در سه زمینه حوادث و اجتماعی، ورزشی و سینمایی منتشر میشوند که دو زمینه حوادث و اجتماعی و ورزشی در آنها بیشتر غلبه دارد. بعضی از این نشریات که دارای زمینه‌های انتشار سیاسی و اقتصادی هستند در این دو زمینه مطالب منتشر نمی‌کنند.
۲. صفحه اول
نشریات عامه‌پسند را از لحاظ ویژگی‌های صفحه اول می‌توان به سه دسته تقسیم کرد. یک دسته آنهایی که «حوادث‌محور» هستند و به تیترهای حوادثی، هیجانی و جنجالی می‌پردازند، یک دسته آنهایی که «ورزشی‌محور» هستند و به حاشیه تیم‌ها و باشگاه‌های ورزشی و بازیکنان فوتبال می‌پردازند و یک دسته دیگر «سینمایی‌محور» هستند و به حاشیه زندگی هنرپیشه‌ها و سینماگران و ستاره‌ها می‌پردازند.البته برخی از این نشریات تلفیقی از اینها را دارا هستند که می‌توان آنها را در «گروه‌های ترکیبی» جای داد. همچنین از منظر دیگر نیز می‌توان نشریات عامه‌پسند را از لحاظ ویژگی‌های صفحه اول نیز تقسیم‌بندی کرد و آن اینکه یک گروه از این نشریات «تیتر محور» هستند و در صفحه اول دارای ویترینی از تیترهای مختلف و گوناگون هستند. گروه دیگر «عکس‌محور» هستند و در این صفحه، عکسهای هنرپیشه‌ها، فوتبالیست‌ها و هنرمندان را برجسته می‌سازند که گاهی این برجستگی فقط شامل صورت هنرپیشه‌ها و هنرمندان می‌شود. بسیاری از این نشریات «حاشیه محور» نیز هستند. حاشیه زندگی فوتبالیست‌ها، ستاره‌های سینما و تلویزیون و هنرمندان نیز برای آنها ارزش زیادی دارند. برخی از این نشریات که طرفدار دو تیم معروف و پرطرفدار تهرانی، یعنی استقلال و پرسپولیس هستند، در صفحات اول و آخر نیز با رنگ زمینه‌ای آبی و قرمز منتشر میشوند. نهایتاً این که حوادث، قتل، جنایت، موضوعات اجتماعی، حاشیه ورزش و سینما مهم‌تر از دیگر موضوعات و مسائل مورد توجه این نشریات قرار دارد. از این‌رو این نشریات عمدتاً دارای تیترهای جنجالی، هیجانی و برخوردی هستند و ارزش‌های خبری شهرت، شگفتی و برخورد بیش از ارزش‌های دیگر مورد توجه این نشریه‌هاست.
۳. سرمقاله
بیشتر نشریات عامه‌پسند، خط سردبیری ندارند. یعنی رویکردی که تمامی صفحات و مطالب و ستون‌های این نشریات را در یک راستا پیش ببرد، در بسیاری از این نشریات وجود ندارد. این دسته از نشریات در سرمقاله‌ها و برخی از ستون‌های صفحه دوم دارای مطالب جدی هستند ولی در دیگر صفحه‌ها دارای مطالبی هستند که با سرمقاله‌ها و مطالب جدی در یک راستا قرار نمی‌گیرد. همین‌جا لازم به یادآوری است که از میان نشریات مذکور برخی از آنها اصولاً سرمقاله ندارند و برخی دیگر نیز از این حیث مشکلی نداشته و تمام صفحات آنها یکنواخت هستند. به عبارت دیگر، برخی از نشریات عامه‌پسند، هر چند دارای خط سردبیری هستند، اما همه مطالب آنها در یک رویکرد حوادث محوری یا حاشیه محوری سینما و ورزش بسته نمی‌شوند.
۴. سرگرمی
یک بخش ثابت نشریات عامه‌پسند را سرگرمی تشکیل می‌دهد. این بخش که در همه نشریات عامه‌پسند وجود دارد، علاوه بر مسابقه، جدول، طنز و موضوعات مشابه شامل فال و طالع‌بینی نیز می‌شود. فال و طالع‌بینی از جمله مقوله‌های غیرعلمی و خرافی هستند که در این نشریات جای ثابتی دارند. احتمالاً نشریات عامه‌پسند به دلیل استقبال مخاطبان، به این دو مقوله خرافی روی آورده‌اند. برخی از این نشریات حتی بیش از دو صفحه را به این مقولات اختصاص می‌دهند. درعین حال در هیچ‌یک از نشریات عامه‌پسند در طرح مسائل و موضوعات سرگرمی، نوآوری و خلاقیت دیده نمی‌شود. نشریات مذکور در صفحات سرگرمی عمدتاً شبیه هم و یکنواخت هستند.
۵. موضوعات محوری
از لحاظ محتوایی نشریات عامه‌پسند عمدتاً در هر شماره به یک یا دو موضوع بیش از سایر موضوعات می‌پردازند و به آن توجه می‌کنند. حوادث اجتماعی، قتل، جنایت، نابسامانی‌های اجتماعی، مسائل خانوادگی، حاشیه ورزش (حاشیه بازیکنان فوتبال، تیم‌های باشگاهی و ملی فوتبال، مربیان فوتبال) و حاشیه سینما، تلویزیون و هنر (حاشیه زندگی خانوادگی هنرپیشه‌ها، ستاره‌ها، خوانندگان، گروه‌های موسیقی) مهم‌ترین موضوعات و مسائل محوری مطالب نشریات عامه‌پسند در هر شماره هستند.
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران رهبر انقلاب آمریکا مجلس شورای اسلامی انتخابات چین شورای نگهبان دولت حجاب دولت سیزدهم جنگ رسانه
هواشناسی شهرداری تهران تهران قتل فضای مجازی سلامت سیلاب شهرداری سازمان هواشناسی باران سامانه بارشی آتش سوزی
قیمت دلار ایران خودرو خودرو بانک مرکزی قیمت طلا قیمت خودرو بازار خودرو دلار حقوق بازنشستگان مسکن تورم یارانه
تئاتر محمدعلی علومی برنارد هیل تلویزیون سینمای ایران سریال مسعود اسکویی دفاع مقدس نمایشگاه کتاب صدا و سیما موسیقی سینما
دانش بنیان
اسرائیل رژیم صهیونیستی غزه فلسطین جنگ غزه حماس روسیه اوکراین طوفان الاقصی نوار غزه نتانیاهو ایالات متحده آمریکا
پرسپولیس فوتبال استقلال لیگ برتر نساجی عبدالله ویسی رئال مادرید لیگ برتر ایران سپاهان جواد نکونام بازی بارسلونا
اینترنت اپل سامسونگ آیفون تبلیغات گوگل مایکروسافت باتری پهپاد عکاسی
سازمان غذا و دارو رژیم غذایی بیمه کاهش وزن سیگار توت فرنگی دندانپزشکی فشار خون