دوشنبه, ۱ مرداد, ۱۴۰۳ / 22 July, 2024
شایع ترین کم خونی های ایران
![شایع ترین کم خونی های ایران](/web/imgs/16/157/k1op61.jpeg)
کمخونی، اختلال خونی شایعی است که در آن تعداد گلبولهای قرمز سالم که وظیفه حمل اکسیژن به بافتهای بدن را بر عهده دارند کاهش مییابد. این بیماری انواع گوناگونی با علتهای خاص دارد...
به دلیل ابتلا به کمخونی، میزان هموگلوبین خون که وظیفه آن در گلبولهای قرمز، اکسیژنرسانی به سلولهای بدن است کاهش مییابد. با کاهش میزان هموگلوبین خون، اکسیژنرسانی به اعضای بدن کم و علایم کمخونی در فرد نمایان میشود. بیش از ۳۰ نوع کمخونی وجود دارد که در «درمانگاه» این هفته به ۳ نوع کمخونی شایع در کشور اشاره میکنیم.
● کمخونی فقر آهن
شایعترین علت کمخونی، کمبود آهن بدن یا همان کمخونی فقر آهن است. مهمترین علت این نوع کمخونی از دست دادن خون از بدن است. کمخونی فقر آهن در زنان قبل از سن یائسگی، نسبتا شایع است زیرا به دلیل عادت ماهیانه (بهطور طبیعی و فیزیولوژیک)، مقداری خون از دست میدهند. احساس خستگی، تپش قلب، رنگپریدگی چهره، تحریکپذیری، واکنش سریع در بروز خشم و عصبانیت، به نفسنفس افتادن هنگام بالارفتن از پله، گرفتگی عضلات پا در اثر فعالیت نه چندان شدید و احساس سردرد و تنگینفس از علایم بالینی کمخونی هستند. معمولا با تجویز روزانه ۱ تا ۳ عدد قرص آهن به مدت حداقل ۶ ماه این مشکل برطرف میشود. اگر خانمی بعد از دوران یائسگی دچار کمخونی ناشی از فقر آهن باشد، حتما باید علت آن بررسی شود. در این موارد باید منشأ خونریزی احتمالی در بدن یافت شود. شایعترین محل خونریزی دستگاه گوارش است بنابراین بسیاری از اوقات آندوسکوپی فوقانی و تحتانی برای بررسی علتهای مهم خونریزی از دستگاه گوارش در این افراد لازم است. در آقایان نیز به محض تشخیص کمخونی فقر آهن باید بررسیهای لازم برای کشف علت انجام شود.
● کمخونی مگالوبلاستیک
کمخونی موسوم به مگالوبلاستیک به علت فقر اسیدفولیک یا ویتامینB۱۲ است. اسیدفولیک با آنکه از روی نامش نمیتوان حدس زد، یکی از ویتامینهای لازم برای بدن است. کمبود هریک از این ۲ ویتامین میتواند فرد را به کمخونی مگالوبلاستیک مبتلا کند. این بیماران نیز علایمی شبیه مبتلایان به کمخونی فقر آهن دارند. زمانی که کمبود ویتامین B۱۲ یا اسیدفولیک شدید باشد، علاوه بر تظاهرات خونی، عملکرد سیستم مغز و اعصاب نیز تحتتاثیر قرار میگیرد. در موارد بسیار پیشرفته فرد ممکن است با اختلال تعادل و فراموشی و با علایمی شبیه به آلزایمر مراجعه کند. معمولا با مصرف اسیدفولیک و ویتامین B۱۲، کمخونی مگالوبلاستیک درمان میشود اما در مواردی که بیماری دیر تشخیص داده شود، ممکن است عوارض عصبی با درمان بهطور کامل بهبود نیابند.
ویتامین B۱۲ در غذاهای حیوانی یافت میشود. اگر فردی از تغذیه سالمی برخوردار باشد، حتی اگر به مقدار اندکی از منابع خوراکی حیوانی استفاده کند، نباید نگران کمبود ویتامین B۱۲ باشد. در کبد به اندازه بیش از ۵ سال ویتامین B۱۲ ذخیره شده است. کسانی که فقط گیاهخوار هستند و به هیچوجه گوشت یا فراوردههای گوشتی مصرف نمیکنند، بعد از گذشت ۱۰-۵ سال دچار این بیماری خواهند شد. مصرف برخی داروها و ابتلا به برخی از بیماریهای رودهای مزمن نیز از علل کمبود ویتامین B۱۲ هستند.
کمبود اسیدفولیک شایعتر از کمبود ویتامین B۱۲ است. گرچه انواع میوه و سبزیها حاوی مقدار فراوانی اسیدفولیک هستند اما در برخی حالت خاص بهرغم مصرف میوه و سبزی کافی به صلاحدید پزشک ممکن است نیاز باشد که فرد از قرص اسیدفولیک استفاده کند. با توجه به احتمال خطرهای کمبود اسیدفولیک مادران باردار برای جنین، مصرف اسیدفولیک در این دوران ضروری است. مصرف الکل و داروهای ضدتشنج و ضدروماتیسم با افزایش خطر کمبود اسیدفولیک همراه هستند. اگر این گروه داروها برای شما تجویز شدهاند با پزشک خود درباره نیاز به مصرف قرص اسیدفولیک همزمان مشورت کنید.
● تالاسمی
تالاسمی، بیماری خونی شایع دیگری در ایران است که از طریق وراثت انتقال مییابد. هموگلوبین موجود در گلبولهای قرمز این بیماران دچار اشکال ساختاری است بهطوری که داخل گلبولهای قرمز تغییرشکل میدهد و آنها را تخریب میکند. بیماری تالاسمی طیف گستردهای از تظاهرات بالینی را در برمیگیرد. در فرم شدید آن که تالاسمی «ماژور» نامیده میشود، بیمار دچار کمخونی شدید و پیشرونده است و ناچار است ماهی یکی، دو بار خون تزریق کند. تخریب گلبولهای قرمز در بدن و تزریق مکرر خون به آنها عوارض متعددی را در آنها ایجاد میکند. برخی افراد تنها ناقل تالاسمی هستند و اصطلاحا به تالاسمی «مینور» مبتلا هستند. این افراد غالبا بیعلامتند و گاه فقط بهطور اتفاقی از وضعیت خود آگاه میشوند که نیازی به مصرف دارو یا درمان بیماری هم ندارند.
تنها اهمیت بالینی تالاسمی مینور آن است که اگر زن و مردی که هردو ناقل تالاسمی هستند با هم ازدواج کنند، احتمال به دنیا آمدن کودک مبتلا به تالاسمی ماژور از آنها وجود خواهد داشت. ژن بیماری تالاسمی در ساکنان حاشیه جنوبی کشور و نیز سواحل دریای خزر شیوع قابل ملاحظهای دارد. به همین دلیل در کشور ما، تمام زوجهای جوان پیش از ازدواج باید آزمایش خون دهند تا معلوم شود ناقل تالاسمی هستند یا نه.
دکتر امیرعلی سهرابپور
متخصص داخلی
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
تعمیرکار درب برقی وجک پارکینگ
دورههای مدیریتی دانشگاه تهران
فروش انواع ژنراتور دیزلی با ضمانت نامه معتبر
ویدیوهای آموزشی هفتم
مسعود پزشکیان ایران دولت چهاردهم دولت سیزدهم پزشکیان دولت مجلس شورای اسلامی رهبر انقلاب مجلس محمدجواد ظریف رئیس جمهور انتخابات
تهران قتل قوه قضاییه شهرداری تهران هواشناسی پلیس تب دنگی سازمان هواشناسی شورای شهر تهران پشه آئدس گرمای هوا وزارت بهداشت
قیمت خودرو قیمت دلار خودرو یارانه حقوق بازنشستگان واردات خودرو بازار خودرو ایران خودرو مالیات برق قیمت طلا سایپا
سعید راد سینمای ایران دفاع مقدس فضای مجازی سینما مهران مدیری تلویزیون کربلا عاشورا محرم تئاتر موسیقی
دانشگاه هوش مصنوعی دانش بنیان شرکت دانش بنیان حوزه علمیه دانشگاه تهران دانشگاه آزاد اسلامی
جو بایدن رژیم صهیونیستی دونالد ترامپ کامالا هریس آمریکا یمن فلسطین غزه روسیه ترامپ جنگ غزه چین
پرسپولیس فوتبال استقلال لیگ برتر نقل و انتقالات باشگاه پرسپولیس لیگ برتر ایران المپیک 2024 پاریس نقل و انتقالات لیگ برتر باشگاه استقلال المپیک سپاهان
همستر کامبت سامسونگ فناوری مایکروسافت ایلان ماسک سرعت اینترنت گوگل تلفن همراه ویندوز
تغذیه فشار خون گرمازدگی خواب رژیم غذایی دیابت افسردگی ویتامین استرس سازمان نظام پزشکی چای