اشتباهاتی که «مینیاتور»ی نبود

وعده ها حتی تا به آنجا رفت که وی میزان تولید این خودرو در سه سال آینده را دویست هزار دستگاه در هر سال خواند و سهم این خودرو در صادرات سایپا تا سال ۱۳۹۰ را حدود ۲۰ درصد ارزیابی کرد

وعده‌ها حتی تا به آنجا رفت که وی میزان تولید این خودرو در سه سال آینده را دویست هزار دستگاه در هر سال خواند و سهم این خودرو در صادرات سایپا تا سال ۱۳۹۰ را حدود ۲۰ درصد ارزیابی کرد! این وعده‌ها در حالی به مردم داده می‌شد که تا به امروز و با کم کاری فوق‌العاده مدیرعامل جدید، گفته می‌شود، نه تنها خط تولید مینیاتور سابق فعال نشده بلکه تنها بیست دستگاه از آن هم دست‌ساز تولید شده است.

پس از آنکه بحث تغییر نام مینیاتور با نظر فرهنگستان زبان و ادب فارسی و تأکید رهبر انقلاب مطرح شد و دیگر آن که مدیران شرکت خودروسازی سایپا، تلاش می‌کنند با اطلاع‌رسانی گسترده، دیرکرد در تحویل خودروی مینیاتور و بحث‌های گوناگون درباره این خودرو، از جمله فراخوان برای تغییر نام یا جایگزینی‌اش با دیگر خودروها را به فراموشی بسپارند، اما هنوز موضوع مینیاتور سایپا که سال گذشته کمی پیش از موعد مقرر اعلامی، (دهه فجر) با تبلیغات میلیاردی رونمایی شد، از موضوعاتی است که حاشیه‌هایش پایانی ندارد.

سال گذشته در همین زمان و شاید چند هفته زودتر بود که بذرپاش با تبلیغات بسیار، خط تولید خودروی جدید را با نام مینیاتور ـ البته با دخالت مدیر وقت روابط عمومی سایپا که تا پیش از این با نام s۸۱ در میان خودروسازان شناخته می‌شد ـ و به پشتوانه حضور رئیس‌جمهور افتتاح کرد تا در داشتن محصول ملی، از دیگر رقیب خودروساز خود عقب نماند.

اما داستان چگونگی روند تولید، نامگذاری، وعده‌های داده شده به مشتریان و هزینه‌های انجام شده برای پروژه مینیاتوری که هنوز حتی یک دستگاه از آن به مشتریان تحویل نشده، بسیار تأمل برانگیز و البته تأسفبار است. حکایت مینیاتور که با نام اولیه s۸۱ سال‌ها پیش در دستور کار شرکت خودروسازی سایپا قرار گرفته بود، از آنجا آغاز شد که چندی پس از حضور مدیر عامل سابق در ریاست سایپا، موضوع راه‌اندازی خط تولید خودرو s۸۱، با پافشاری وی برای تولید هرچه سریعتر خودرویی با نشانه ملی در زمان مدیریت وی و تا پیش از پایان کار دولت نهم در دستور کار سایپا قرار گرفت.

در آغاز، برای راه‌اندازی خط تولید این خودرو، موضوع تأسیسات مورد نیاز مطرح شد که وی با دست گذاردن روی سایتی که در کاشان و توسط شرکت زامیاد ـ از زیر مجموعه‌های سایپا ـ برای تولید خودروی نیسان تدارک دیده شده بود، بر خلاف نظر کارشناسان، مسئولان این خودروسازی را مجبور به واگذاری تأسیسات آماده شده برای خط تولید خودرو جدید کرد؛ اما کارشناسان به دو دلیل عمده، مخالف راه‌اندازی خط تولید خودرو ملی سایپا در مجموعه‌ای بیرون از سایت اصلی این شرکت خودرو سازی در محدوده کرج بودند: نخست اینکه خودرو جدید به واسطه نبود تجربه‌های پیشینی، نیازمند بررسی و چک کردن‌های مدام از سوی بخش‌های فنی و تخصصی سایپا بود تا نواقص آن در مرحله عمل به مرور برطرف شود. به همین سبب، قرار داشتن آن در سایت اصلی برای دسترسی آسان به متخصصان و نیروهای فنی این شرکت اجتناب ناپذیر بود.

دوم آن که به سبب تمرکز سیستم مدیریت فروش سایپا در حوالی کرج، حتی در صورت تولید انبوه برای سالهای نخست، می‌بایست خودرو‌های تولیدی به کارخانه اصلی منتقل و از آنجا توزیع می‌شد؛ بنابراین، این دو دلیل عمده سبب شد تا کارشناسان این شرکت، همگی با برگزیدن مکانی بیرون از مجموعه اصلی سایپا برای راه‌اندازی خط تولید محصول جدید مخالفت کنند.

اما با پافشاری رئیس وقت سایپا، این موضوع بر خلاف نظر کارشناسی آنگونه که وی می‌خواست اتفاق افتاد.

ولی با این همه، این تازه آغاز سریال اشتباهات در تولید مینیاتور بود. موضوع نامگذاری خودرو ملی سایپا، اشتباه دومی بود که رخ داد. مدیر وقت سایپا با برگزیدن نام مینیاتور ـ با اصرار مدیر روابط عمومی وقت «ج.آ» ـ برای خودرو ملی سایپا و پافشاری بر آن، موجب واکنش رسانه‌ها و اشخاصی شد که مدعی بودند، «مینیاتور»، کلمه ای فارسی نیست. این اصرار و انکار سبب شد تا از فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی استعلام کنند و در پاسخ نظر منتقدین تأیید شد، زیرا فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی اعلام کرد که مینیاتور، کلمه‌ای است فرانسوی و در زبان فارسی به عنوان لغت رایج استفاده می‌شود و البته برخی آن را کلمه‌ای با ریشه ایتالیایی دانستند.

اما در پایان، آقای مدیر بی اعتنا به همه استعلام‌ها و اعتراض‌ها، نام غیر ایرانی محبوب مدیر روابط عمومی‌اش را برای خوردرو ملی ایرانیان برگزید!

البته جالبتر اینکه حتی در نوشتن شکل انگلیسی نام غیر ایرانی خودرو ملی سایپا نیز بی دقتی کرده و هم در تبلیغات رسانه‌ای و هم در مراسم افتتاحیه رونمایی از مینیاتور، به جای لغت «miniature»، از لغت «miniatore» استفاده شد تا شاید غیر ایرانی‌ها گمان کنند به واقع این نام آن نام غیر ایرانی نیست!

سریال اشتباهات اما به اینجا هم پایان نیافت؛ مراسم رونمایی و معرفی خودرو جدید سایپا که با حضور رئیس‌جمهور و وزیر صنایع در سالن اجلاس سران برگزار شد، برای سایپا هزینه بالایی در بر داشت. گفته می‌شود حدود نیم میلیارد تومان برای مراسم روز افتتاحیه و بیش از دو میلیارد تومان برای تبلیغات رسانه ای مینیاتور هزینه شده است؛ هزینه‌ای که اکنون با فراخوان سایپا در مدیریت جدید برای تغییر نام مینیاتور باید بر باد رفته فرض شود.

اما ادامه سریال اشتباهات با وعده و وعیدهای مدیر سابق سایپا کلید خورد؛ آنگاه که او با اعتماد به نفسی مثال زدنی، قول داد که پانزده هزار دستگاه مینیاتور تا پایان سال ۸۸ تولید شود.

خلاصه وعده‌ها حتی تا به آنجا رفت که وی میزان تولید این خودرو ‌در سه سال آینده را دویست هزار دستگاه در هر سال خواند و سهم این خودرو در صادرات سایپا تا سال ۱۳۹۰ را حدود ۲۰ درصد ارزیابی کرد! این وعده‌ها در حالی به مردم داده می‌شد که تا به امروز و با کم کاری فوق‌العاده مدیرعامل جدید، گفته می‌شود، نه تنها خط تولید مینیاتور سابق فعال نشده، بلکه تنها بیست دستگاه از آن هم به صورت دست ساز تولید شده است.

اما سریال اشتباهات پروژه مینیاتور که البته اشتباهاتش مینیاتوری نبود، باز هم به اینجا پایان نمی‌یابد. مدیر سابق در آغاز، از قیمت پنج میلیون تومانی خودرو ملی سایپا خبر داد. البته هرچند بعدها و در دوره مدیر جدید این قیمت تا نه میلیون و نهصد هزار تومان، یعنی قیمتی زیر ده میلیون تومان افزایش یافت، اما کارشناسان اقتصادی در همان زمان در مقایسه با دیگر محصولات این شرکت و امکانات وعده داده شده برای مینیاتور، این قیمت را به هیچ وجه منطقی و اقتصادی ندانستند و البته با تولید نشدن این خودرو ـ در اثر کم کاری پوستین دوز، مدیر جدید ـ این موضوع خیلی چالش برانگیز نشد.

البته ناگفته نماند، مدیر جدید سایپا با ادامه پیش فروش پنج میلیونی خودروی مینیاتور در دوره قبل، بر افزایش سطح توقعات مشتریان خود در زمان مدیریتش افزود و بدون آنکه تدبیری برای راه‌اندازی خط تولید آن اندیشیده باشد، دست‌کم تا مدتی خود را از پس مشکلات مالی و ورشکستگی رهایی داد و به این ترتیب، سایپا هم به کمک رونمایی پیش از موعد و پافشاری بر یک نام غیر ایرانی در زمان مدیر سابق و هم به لحاظ دیرکرد در راه اندازی خط تولید در دوره مدیر جدید، زمینه‌ای را فراهم آورد که باز هم در این میان، تنها این مشتریان سایپا بودند که سرشان بی کلاه ماند.

به هر روی، نزدیک به هشت سال است که ورود خودروی ارزان قیمت مینیاتور یا همان S۸۱ پیش از سوی وزارت صنایع به خودروسازی‌های کشور ابلاغ شد و اکنون با نگاهی به آنچه گفته شد، پرسش‌هایی از سوی منتقدان مطرح می‌شود که پاسخ به آن، می‌تواند آینده ای بهتر و امیدوارکننده‌تری را نوید دهد، چرا که از یک سو برگزیدن نام غیر ایرانی برای آن و کم کاری در تولید آن و از دیگر سو، در کنار رونمایی پر هزینه و زود هنگام، موجبات تحمیل هزینه‌های هنگفت به بیت‌المال را توسط مدیران سابق و کنونی فراهم آورد.

آیا این گونه وعده و وعید‌ها به مردم، سبب بی اعتمادی عمومی نخواهد شد؟

و آیا به نظر شما، این بی احترامی به مشتریان نیست که هنوز برای خودرویی که در خط تولید نیز قرار نگرفته است، وعده فروش داده می‌شود و در جایی دیگر از قیمت‌هایی سخن گفته می‌شود که به واسطه غیرواقعی بودن و تبلیغاتی بودنش، جز دلخوشی چند روزه و ایجاد سرخوردگی برای قشر کم‌درآمد نتیجه‌ای نخواهد داشت؟!

نویسنده : کارنا