جمعه, ۱۵ تیر, ۱۴۰۳ / 5 July, 2024
درمان دیابت با طب گیاهی چین
● پیشگفتار :
دیابت ملیتوس ، مهمترین بیماری متابولیک انسان است که بیش از ۱۵۰ میلیون نفر در جهان و نزدیک به ۳ میلیون نفر در ایران به آن دچار هستند؛ انتظار می رود که این تعداد در سال ۲۰۱۰ به ۲۲۱ میلیون نفر برسد و طبق پیشگویی سازمان بهداشت جهانی ، این رقم در سال ۲۰۲۵ در بالغین به ۳۰۰ میلیون نفر خواهد رسید. این درحالی است که کنترل قند خون این بیماران با روش های استاندارد و مصرف داروهای شیمیایی هنوز برای پیشگیری از عوارض آن مانند عوارض قلبی عروقی ، بیماری های چشمی ، نوروپاتی و نارسایی کلیه کافی نیستند و به نظر می رسد که برای درمان این بیماری که اکنون به صورت یک اپیدمی نهفته محسوب می شود ، می بایست راههای دیگر را جستجو نمود. طب سنتی چینی یکی از این راههای مکمل و جانبی می باشدکه در این مکتب پزشکی برای درمان دیابت از طب سوزنی ، طب گیاهی و توصیه های غذایی استفاده می شود. همچنین روش های مکتب سنتی طب چینی ، بیش از سه دهه است که در کشورهای غربی کاربرد یافته اند. بی شک بررسی پایه های اصولی طب سنتی چینی برای درمان دیابت می تواند، مشابهت های بیشماری را که با طب سنتی ایران زمین دارد به ما آشکار نماید. در نتیجه با مطالعه پایه های درمانی نهفته در ساختار کلاسیک طب سنتی چینی که اکنون در قلب شرق دور هنوز زنده است، موجب گشایش روش های درمانی طب سنتی ایران ، به ویژه ریشه های طب تمدن اسلامی که در طول سده های میانی کاربرد داشته اند خواهد شد. افزودن بر این کاربرد و ترکیب طب سنتی چینی در درمان دیابت با طب مدرن می تواند بسیاری از تنگناهای موجود را زدوده و دروازه های طب جامع و هولوستیک را برای هزارة جدید که بر اساس فلسفة پسامدرنیته در حال شکل گیری است ترسیم نماید.
● تاریخ و فلسفة پزشکی چین
از حدود ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح ، چینی ها برای گیاهان مختلف ارزش طبی قائل بوده اند و این گیاهان موضوع اصلی علم گیاه و طب در تاریخ اولیة زندگی بشر بشمار می آمده است. آغاز طب چینی وابسته به علم گیاه را به سه امپراتور افسانه ای نسبت می دهند. نخستین آنها فوهسی (Fu Hsi) بود که ۲۹۰۰ سال پیش از میلاد سلطنت داشته و براساس افسانه تائو (Tao) که در آن خدای پان کو با تقسیم آشفتگی به دو اصل یانگ و یین ( Yang Yin) جهان را تشکیل داد به توضیح فلسفه طب می پرداخته است. این اندیشه ثنویت هم در طب و هم در فلسفه و فرهنگ عامه و مذهب چینی وجود دارد. در معارف چین، یانگ و یین دو نیروی حیاتی آدمی و نشانة کیفیت های متضادند. یانگ با قدرت مردانه ، نشانه سمت چپ و کیفیت های مثبتی نظیر خیر، آسمان ، روز ،بلند ، داغ و اسید و یین یا نیروی زنانه نشانه سمت راست و کیفیت های منفعلی مانند شر، زمین ، شب ، کوتاه ، سرد وقلیا بود. چینی ها برا این باور بودند که اگر تمام عوامل در تعادل کامل باشند، بدن سالم و آسوده خواهد بود و بیماری محصول عدم توازن میان دو نیروی حیاتی است.
به عبارت دیگر ، صفات یانگ صفات رجولیت و اثبات و صفات یین یعنی حالت انوئیت و نفی ، مثلاً یک کندة هیزم خشکیده به تمام معنی مظهرش یین می باشد، لیکن اگر آن را آتش زنند همان لحظه مظهر یانگ می شود و این از آن جهت نیست که تغییر ماهیت می دهد و ذات آن عوض می شود، بلکه از آن جهت است که دو قوة فاعله و منفعلة مستور و نهفته در آن در هر دفعه در معرض تبدیل از صورتی به صورت دیگر قرار دارد. به عبارت دیگر اختلاف اشیاء ناشی از مادة ذاتی و جوهری آنان نیست بلکه در چگونگی عمل آنهاست و آن حالتی است که به آنها عارض می شود. از این قرار که ماده هر آن تغییر حالت می دهد و در هر حالت دارای صفات جدا و خصائصی دیگر می شود و از صورتی به صورت دیگر در می آید و در هر صورتی نامی جداگانه می یابدو پنج عنصر آب ، آتش ، خاک ، فلز و چوب ، حاصل فعل و انفعال دو قوه یانگ و یین در عالم هستند. بنابراین فلسفة یانگ و یین اولاً یک فلسفة دیالکتیکی است و هستی بر اساس یک تضاد عاشقانه ساخته شده است؛ بر خلاف تضاد هگل که از برخورد یک حالت خصمانه بوجود آمده است. همة هستی دارای یک وجود است. هم به تضاد دیالکتیکی توجه می کند هم وحدت وجودی خود را حفظ می کند. هستی بالذات وحدت دارد اما در حرکت تضاد پیدا می کند.
دومین امپراتور افسانه ای چین در حدود سال های میان ۲۸۳۸ تا ۲۷۰۰ پیش از میلاد می زیست و شن نونگ Shen Nung نام داشت. سومین امپراتور افسانه ای چین باستان هوانگ تی Huang-Ti) ؛ ۲۶۰۰ سال پیش از میلاد) بنابر روایات فراوان ، مؤلف نای چینگ (Neiching) شناخته می شود و این نای چینگ رساله کلاسیکی است که به امراض داخلی می پردازد و حدود ۴۵۰۰ سال پیش روی باریکه های خیزران نوشته شده و اساس تاریخ طب چین به حساب می آید. پزشکان باستان چین ، ادراک مناسبی از دیابت داشته اند. در یکی از کتاب های کهن تئوری طب چینی که در ۱۰۰ سال پیش از میلاد گرد آوری شده است به وضعیت ژیائوکی ( Xiaoke) اشاره شده است که امروزه به دیابت معروف است و با از دست دادن وزن در کنار اشتهاء و تشنگی فراوان مشخص شده است. بر اساس این کتاب ، این سندرم از مصرف چربی و شیرینی زیاد حادث می شود که امروز با نوع غیر وابستة به انسولین دیابت همخوانی دارد. در ۷۵۲ بعد از میلاد مسیح، پزشک معروف ، وانگ تائو Wang Tao ، به شرح دیابت با ادرار شیرین پرداخته و توصیه به مصرف پانکراس خوک به عنوان درمان نموده است.
● دیابت براساس فلسفة پزشکی چین
بر پایة طب سنتی چین، دیابت به سه دستة فوقانی ، میانی و تحتانی ژیائوکی ( سندرم کاهش وزن و تشنگی ) تقسیم بندی می شود و عموماً با خصوصیات تشنگی ، گرسنگی و تکرر ادرار و کاهش وزن خود را نشان می دهد. کدورت ادرار و قند در ادرار نیز ممکن است همراه با این علائم باشند در هر شرایطی یکی از علائم بر دیگری چیرگی دارد- تشنگی فراوان در جیائو فوقانی ( شش) ، میل به غذای بیشتر در جیائو میانی ( معده) و تکرر ادرار در جیائو تحتانی ( کلیه).
▪ در سندرم ژیائوکی فوقانی ، حرارت شش موجب خشکی مایعات بدن و ایجاد تشنگی فراوان، بی قراری ، سرفه خشک ، پوست خشک ، خشونت صدا ، زبان قرمزخشک با یا بدون ترک، پوشش زبانی زرد نازک و پالس تند قوی به ویژه در وضعیت Cun Position می شود.
▪ در سندرم ژیائوکی میانی، آتش معده موجب تشنگی فراوان و گرسنگی دائم و تمایل به نوشیدن مصرف مایعات سرد، حس سوزش در اپی گاستر، یبوست ، زبان قرمز با پوشش زرد کلفت و پالس تند قوی لغزان می شود.
▪ در سندرم ژیائوکی تحتانی ، که با کمبود یین (Yin) کلیه توأم است . تکرر ادرار ( شفاف یا کدر)، خشکی دهان در شب، تعریق شبانه ، درد کمر و استخوان درد، زبان ورقه شدة قرمز و پالس تند نخی عمیق مشاهده می شود.
▪ در سندرم ژیائوکی تحتانی که با کمبود هر دوی یین و یانگ کلیه ( با چیرگی یانگ) توأم است ، تکرر ادرار کدر به ویژه در شب، درد وضعف در انتهای کمر و زانوها، ناسازگاری به سرما ، بی حالی ، کاهش توانایی جنسی، زبان قرمز رنگ پریده با اثرات دندان و زبان با پوشش سفید و پالس ضعیف نخی و عمیق مشاهده می شود.
ژیائوکی با سه عامل پیوند دارد:
۱) تغذیة ناسالم
۲) اختلالات هیجانی
۳) منظومة کمبود یین.
تغذیه ناسالم به رفتارهای خوردن و نوشیدن نامنظم که موجب صدمه به عملکردهای تبدیلی و انتقالی طحال و معده می شود دلالت دارد. غذای انباشته شده به نوبة خود تولید حرارت درونی کرده و مایعات بدنی را مصرف نموده و موجب کاهش وزن و تشنگی می شود. اختلالات هیجانی طولانی با کاهش وزن و تشنگی که موجب منع جریان qi ( کای ) است توأم می باشد. فکر فراوان موجب صدمه به طحال می شود. عصبانیت ، رنجش و نا امیدی موجب محدودیت کای کبد شده و ایجاد گرما وآتش کرده و یین ریه و معده را مصرف می نماید. دل نگرانی فراوان موجب صدمه به کلیه ها و تضعیف کای می شود. زمانی که فردی به صورت سرشتی دچار کاهش یین است، عواملی مانند استرس طولانی یا بیماری ، کار فراوان یا فعالیت جنسی فراوان موجب مصرف ذات می شود. نتیجه کاهش یین کلیه است که می تواند با علائم کمبود یین معده وریه کمبود یانگ کلیه ترکیب شود.
● پژوهش های جدید در طب گیاهی چین برای درمان دیابت
در نیمة دوم قرن بیستم ، تقریباً ۲۰۰ نسخة استاندارد برای درمان دیابت یادداشت شده است. اکثر این نسخه ها ترکیبی است از تقریباً دو دوجین گیاهان ثابت ضد دیابتی به اضافه مقدار کمی از گیاهان فرعی دیگر. این گیاهان فرعی ، اثرات مکمل بر روی گیاهان اصلی در نسخه ها داشته و با هدف درمانی تظاهرات خاصی از دیابت جای داده شده اند. به دلیل پیچیدگی منظومة فلسفی چینی در پاتوفیزیولوژی دیابت و ترکیبات پیچیده که برای تظاهرات خاص این بیماری بکار می رود، پژوهش در مورد گیاهان ضد دیابت چینی با دشواری های خاصی روبرو است و اکنون دوران تکاملی خود را طی می کند. اولین پژوهش های استاندارد بر روی حیوانات آزمایشگاهی برای اثرات کاهندة قند خون آنها در چین ، کره و ژاپن طی سال های ۱۹۵۲ ۱۹۲۷ انجام گردید. از ۱۹۶۰ تحقیقات سازمان یافته ای با روش های جدید پژوهشی در مورد دیابت ادامه یافت که حاصل کشف ترکیب سمی آلوکسان برای نابودی انتخابی سلول های بتای پانکراس بوده و ادامة تحقیقات عالمانه ای را فراهم نمود. همچنین مطالعه بر روی سویه های ژنتیکی از موش ها که وزن زیادی را به دست آورده و دچار تیپ دو پس از ده هفته از رشد می شدند موجب گسترش تحقیقات در مورد گیاهان طبی چینی شد. در یک فراگرد کلی ، چکیده ای از پژوهش های آزمایشگاهی بر روی گیاهان کاهندة قند خون که در کتاب تحقیقات مدرن و کاربرد مفردات پزشکی و کتاب فارماکولوژی و کاربرد مفردات پزشکی چینی ثبت شده است اشاره به گیاهان مندرج در لیست ذیل که کاربرد شایع دارند نموده اند. در پکن ، واحد دیابت در سال ۱۹۷۵ در بخش طب سنتی چینی در بیمارستان پایتخت ( Capital Hospital) تشکیل یافت. نتایج و راهنمایی های این واحد در آمریکا به چاپ رسید و امکان استفاده پزشکان غربی را برای درمان بیماران دیابتی بر اساس طب سنتی چینی فراهم نمود. مهمترین نسخه های سنتی طب گیاهی چینی برای درمان دیابت شامل فرمول ۸ Rehmannia و نسخة ساده شدة آن فرمول ۶ Rehmannia ؛ ترکیب جین سنگ و جیپسوم و رافیوپوگون تریکوسانتز می باشند.
فرمول ۶ Rehmannia و ترکیب جیپسوم و جین سنگ برای درمان افرادی که ترشح طبیعی دارند ولی دیابت دارند ( تیپ دو یا دیابت غیر وابسته به انسولین) پیشنهاد شده است. این فرمول ها برای سندرم شایع کمبود یین و کای که در مراحل اولیة علائم بالینی دیابت دیده می شود مناسب هستند. فرمول ۸ Rehmannia بر ای بیمارانی که انسولین کم یا هیچ تولید می کنند پیشنهاد شده است. این ترکیب برای بیمارانی که با بیماری پیشرفته که دارای کمبود یین و یانگ هستند استفاده می شود ( در حقیقت با اضافه کردن Cinnamon و aconite به فرمول ۶ Rehmannia ، فرمول ۸ Rehmannia ساخته می شود که می تواند در باز سازی یانگ مؤثر باشد).
● درمان افتراقی دیابت در طب سنتی چین
بر اساس ساختار پیچیدة فیزیوپاتولوژیک بیماری دیابت که با منظومة فلسفة مکانیستیک طب چینی آمیخته شده است ،مراحل دیابت را از دوران پیش بالینی تا سیر پیشرفته آن به صورت زیر تقسیم بندی می کنند:
▪ A.کمبود یین ؛ مرحلة پیش بالینی
▪ B.کمبود یین که تولید حرارت داخلی می کند؛ مراحل اولیة بالینی
▪ C.نقص کای ویین ؛ مراحل اولیة عوارض دیابت
▪ D.نقص کای، یین ویانگ؛ مرحلة میانی عوارض دیابت
▪ E.نارسایی کای ، یین ویانگ؛ مرحلة پیشرفته دیابت
در هر کدام از این مراحل و میزان پیشرفت دیابت، داروها و نسخه های گیاهی متفاوتی ارائه می شود که در حقیقت اساس درمان افتراقی دیابت در طب سنتی چینی را نشان می دهد. گیاهان دارویی مفرد و مرکب مختلف برای دیابت بر اساس افتراق سه نوع جیائو ( فوقانی میانی تحتانی) موجود می باشد که اصول درمان آنها با یکدیگر فرق می کند ( شما می توانید با کلیک بر روی هر مورد به گیاهان مفرد و فرمول ها و تغییرات آنها دسترسی پیدا کنید).
۱) جیائو فوقانی : با چیرگی تشنگی ( کمبود یین شش)
▪ اصول درمان : پاکسازی گرما و مرطوب کردن شش
۲) جیائو میانی: چیرگی گرسنگی ( کمبود یین معده)
▪ اصول درمان : پاکسازی گرمای معده و ارتقاء مایعات بدن
۳) جیائو تحتانی : چیرگی با تکرر ادرار
الف) کمبود یین کلیه
▪ اصول درمانی : تغذیه و تقویت یین کلیه ، حذف گرمای کمبود
ب) کمبود یانگ کلیه
▪ اصول درمانی : Tonify یانگ کلیه، astringe ادرار
● فرمولاسیون های دارای امتیاز (Patent) طب گیاهی چین
روش سنتی برای آماده سازی داروهای چینی ، جوشاندن و جوشیدن گیاهان خام در ظروف سفالین بر اساس دستورالعمل مشخص است. آماده سازی و مصرف دارو بین یک تا سه ساعت زمان مصرف می نماید. به منظور استاندارد سازی و افزایش مشارکت بیماران در مصرف ، فرمولاسیون دارویی اکنون در بیش از سی شکل مختلف عرضه شده اند. این اشکال شامل قرص، پودر ، گرانول ، کپسول ، ژلاتین ، شربت ، چای ، مایعات خوراکی ، اسپری ، کنسانتره ، تزریق و پلاستر می باشند.
فرمولاسیون های چینی دارای امتیاز که اکنون برای درمان دیابت و عوارض آن کاربرد دارند به شرح ذیل معرفی می شوند:
▪ Reducing Sugur Tablets A (Jiang Tang Jia Pian)
برای افرادی که دارای سطح پایین انسولین هستند ولی هنوز توانایی تولید انسولین را دارند پیشنهاد می شود. در درمان ۴۰۵ بیمار دیابتی در بیمارستان گوانگ آن من، ۵/۷۶ در صد از بیماران بهبودی در تحمل قند را از خود نشان دادند.
▪ Jade Spring Pill (Yu Quan Wan)
برای درمان مراحل اولیة دیابت ، زمانی که کمبود یین و خشکی چیرگی دارد بکار برده می شود. در آخرین کار آزمایی بالینی ، ۷۹ درصد موارد بیماری با این دارو وکاهش قند خون از خود نشان دادند.
▪ Diabetes Pill ( Xiake Wan)
امروزه از این دارو به صورت گسترده در بیمارستان های چین برای کاهش قند خون و درمان علائم دیابت استفاده می گردد. این دارو به ویژه در مواردی که هنوز پانکراس تا حدی فعال است در درمان موارد خفیف ومتوسط دیابت، اثرات شگرفی دارد. اجزاء گیاهی این ترکیب ، با عملکرد تغذیه کلیه ها ویین Yin ، در افزایش کای qi و ارتقاء تولید مایع بدن مفید است.
▪ Yu Yiao San ۸۸۰۵
برای باز آفرینی فعالیت پانکراس و تکثیر سلول های بتا طراحی شده است. این ترکیب در تنظیم متابولیسم کاربوهیدرات ها نقش داشته و موجب بهبودی در گردش خون ، کاهش کلسترول و افزایش پاسخ ایمنی می شود.
▪ Sugar-Reducing and Pluse-Invigorating capsul
در باز آفرینی کای qi ، تغذیة یین ، تحرک خون و رفع ایستایی Stagnation نقش دارد. دارای اثرات ثابت شده بر روی بهبود سطح متابولیسم چربی، افزایش عملکرد جزایر لانگرهانس، کاهش قند خون و بهبودی در علائم دیابت می باشد. این فرمولاسیون، با داشتن گیاهانی چون Astragali و Rhemanniae glutinosae در درمان عوارض عروقی دیابت با کاهش آنوکسی ماهیچة قلب ، افزایش فعالیت سمت چپ قلب ، تسریع در گردش خون به مغز ، مقاومت در مقابل انعقاد خون ، برداشت ترومبوز و اتساع سرخرگ های پا بسیار مؤثر است. این ترکیب همچنین دارای اثرات ثابت شده ای بر روی درمان مراحل اولیة رتینوپاتی دیابتی و بیماری کلیوی آنان می باشد.
Zhong Ji Ling Powders Jin Li Da Oral Liquds Jin Li Da Powders Tong Xin Luo Capsules
انتخابات ریاست جمهوری 1403 انتخابات ریاست جمهوری انتخابات انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم مسعود پزشکیان انتخابات 1403 سعید جلیلی انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ ایران پزشکیان جلیلی ریاست جمهوری
تهران هواشناسی قوه قضاییه پلیس آموزش و پرورش وزارت بهداشت شهرداری تهران قتل اربعین سلامت تب دنگی سازمان هواشناسی
خودرو حقوق بازنشستگان همستر کامبت قیمت طلا قیمت خودرو بازنشستگان قیمت دلار بانک مرکزی سهام عدالت دولت سیزدهم مسکن قیمت سکه
بهاره رهنما هنرمندان رامبد جوان محرم تلویزیون بازیگر سینما سینمای ایران الناز شاکردوست
دانش بنیان
انگلیس فلسطین جنگ غزه رژیم صهیونیستی روسیه آمریکا غزه جو بایدن حماس دونالد ترامپ ولادیمیر پوتین فرانسه
پرسپولیس فوتبال یورو 2024 استقلال علیرضا بیرانوند باشگاه پرسپولیس لیگ برتر ترکیه تیم ملی اسپانیا نقل و انتقالات لیگ برتر سپاهان کریستیانو رونالدو
سامسونگ هوش مصنوعی اینستاگرام ایلان ماسک ناسا گوگل هواپیما اپل
آلزایمر دیابت کاهش وزن خواب فشار خون اضطراب