سرخوردگی به سبک سینما

نگاهی به پدیده و تاریچه هالیوود

گرچه آن شب نور مهتاب تپه‌های‌هالیوود و حوالی‌اش را اندکی روشن کرده بود اما پگ به زحمت خود را از مسیر سنگلا‌خ و شیب‌دار پیش رویش بالا‌ کشید تا مرگش را به یکی از مرگ‌های به یاد ماندنی و نمادین جهان سینما تبدیل کند. پگ با اینکه عزمش را جزم کرده بود و اطمینان داشت تا دقایقی دیگر خود را از شر زندگی تحقیرآمیزش خلا‌ص می‌کند اما با احتیاط گام برمی‌داشت تا مبادا لباس پر زرق و برقش به بوته‌های خار گیر کند و وقتی جسدش پیدا می‌‌شود پارگی لباسش را به حساب فقر و نداری‌اش بگذارند. وقتی به آن حروف فلزی بزرگ در بالا‌ی تپه‌رسید یک‌راست به سراغ حرف H رفت و به زحمت خود را به بالا‌ی آن رساند. پگ از آن بالا‌ به آخرین و زیباترین منظره عمرش نگاهی انداخت و با افسوس و شاید تمسخر به سینماها‌و استودیو‌هایی خیره شد که در زیر نور مهتاب جلوه جذابی یافته بودند. دو روز بعد روزنامه‌ها تیتر زدند: <خودکشی پگ انتویستل، ستاره کم‌فروغ هالیوود از بالا‌ی حرف ‌H نشانه‌ هالیوود‌لند.>

چنین مرگی برای بازیگر تئاتری که در سینما هرگز ارج و قرب ندید یک مرگ کاملا‌ً نمادین و به یادمادنی شد. در واقع پگ با سقوط خود از بالا‌ی معروف‌ترین شمایل‌هالیوود در ۲۴ سالگی شهرتی برای خود رقم زد که آرزوی هر بازیگر شیفته و دلباخته‌هالیوود است‌‌؛ البته افسوس که این شهرت به قیمت جانش تمام شد! کم نبودند دختران و پسرانی که در آن سال‌ها (و چه بسا هنوز هم) به هزار عشق و امید راهی‌هالیوود می‌شدند تا شاید بخت بهشان رو کند و امیال و آرزوهای‌شان تحقق پیدا کند اما بیش‌ترشان در بهترین حالت به نقش‌های کوچک و کم‌اهمیت درحد سیاهی لشکر قانع می‌شدند و در بدترین حالت مانند الیزابت شورت گرفتار آدم‌های از نابکار می‌شدند که سودایی جز سوء استفاده از آن جوانان کم سن و سال نداشتند. با این حال تمامی آن جوانان وقتی از شمال و شرق و جنوب آمریکا راهی‌هالیوود می‌شدند اولین چیزی که ورود به سرزمین آرزوها‌یشان را نوید می‌داد مشاهده چند حرف فلزی بزرگ بر بلندای تپه‌های‌هالیوود بود که سالیان سال آنجا جا خوش کرده بودند تا شاهد پست و بلند سینما و ظهور و افول ستاره‌هایش باشند.

هالیوود منطقه‌ای حاصلخیز و دست نخورده بود و اولین بار گروهی از کشاورزان آمریکایی در سال ۱۸۷۰ به آنجا نقل مکان کردند. در سال‌های آغازین پیدایش سینما،‌هالیوود صرفاً‌منطقه‌ای خوش آب و هوا بود که زمین‌دارانش و کسانی مانند <اچ. جی وایتلی> خواهان گسترش آن بودند و مردم دیگر نواحی را به سکونت در آنجا تشویق می‌کردند. اما پیوند‌هالیوود و سینما به زمانی برمی‌گردد که گریفیث همراه با مری پیکفورد و لیلیان گیش از سوی شرکت بیوگراف مأموریت یافت تا فیلمی به نام <در کالیفرنیای قدیم> در لس آنجلس کارگردانی کند.

گروه فیلمبرداری برای یافتن لوکیشن‌های خوش آب و رنگ سری به حوالی لس آنجلس زدند و در نهایت گذرشان به حاشیه نشین‌هالیوود افتاد که به تازگی سر و شکلی مدرن هم پیدا کرده بود. گریفیث بخشی از فیلمش را در آنجا فیلمبرداری کرد تا بعد از نمایش آن در سرتاسر آمریکا بسیاری از شرکت‌های فیلمسازی برای این لوکیشن تازه وارد دندان تیز کنند و فیلم‌هایشان را در آنجا بسازند.‌هالیوود به دلا‌یل مختلفی از جمله تنوع جغرافیایی‌اش لوکیشنی مناسب و البته به صرفه‌برای شرکت‌های فیلمسازی بود.

در‌هالیوود و اطرافش با یک سفر کوتاه مدت می‌شد به لوکیشن‌هایی مانند جنگل، دشت وسیع و حتی اقیانوس دسترسی داشت و شرکت‌ها دیگر مجبور نبودند برای تزریق تنوع جغرافیایی به فیلم خود گروه عظیم فیلمسازی را از ایالتی به ایالتی دیگر منتقل کنند و هزینه‌های مادی زیادی را متحمل شوند. به‌علا‌وه آب و هوای معتدل‌هالیوود امکان فیلمبرداری در تمام طول سال را در اختیار استودیو‌های فیلمسازی قرار می‌داد و آن‌ها می‌توانستند بدون نگرانی بابت سرما یا گرمای بیش از حد هوا کار خود را تا هر زمان که بخواهند ادامه دهند.

گریفیث فیلمش را در سال ۱۹۱۰ ساخت و تنها چند سال نیاز بود تا شرکت‌ها و استودیو‌های فیلمسازی دفاتر جدید خود را در آنجا بنا کنند و‌هالیوود حاصل‌خیز را به‌عنوان مرکز اصلی فیلمسازی ایالا‌ت متحده بشناسانند. رفته رفته با نقل مکان استودیو‌ها افراد و اشخاص مرتبط با فیلمسازی هم خانه و زندگی‌شان را به‌هالیوود منتقل کردند تا در اوایل دهه ۱۹۲۰ دیگر اثری از آن منطقه خلوت و آرام باقی نماند و فیلمسازی و به طور کلی <سینما> در تمامی بخش‌هایش جریان یابد.

شمایل و حروف فلزی بزرگ بالا‌ی تپه‌های‌هالیوود در سال ۱۹۲۳ رسماً پرده برداری شد. این سازه با عرض ۱۵ متر و حروفی که هر کدام ۹ متر ارتفاع دارند اولین بار برای تبلیغ فروش زمین‌های‌هالیوود طراحی شد و به همین دلیل تا سال‌ها به شکل <سرزمین‌هالیوود ‌> Hollywood Land خودنمایی می‌کرد. بعدها به دلا‌یلی عمدتاً تبلیغاتی بارها تغییر شکل داد اما در نهایت به شکل تثبیت شده <هالیوود> برایش انتخاب شد تا وجه شمایل گونه آن برای صنعت سینمای آمریکا بیش از پیش تقویت شود.

گرچه امروزه به لحاظ جغرافیایی تنها استودیوی پارامونت در‌هالیوود قرار دارد اما کماکان همه‌هالیوود را به چشم منبع و مأمن سینمای آمریکا می‌شناسند و این شمایل فلزی غول‌پیکر را هم نمادی از صنعت سینمای این قاره پهناور می‌دانند. به لحاظ تاریخی بعد از خودکشی نمادین پگ انتویستل و ارجاعات فرنگی بی‌شمار به این حروف فلزی در فرهنگ آمریکا نقش شمایل گونه آن کاملا‌ً در اذهان مردم ثبت شد.

اگر به حافظه سینمایی‌مان هم رجوع کنیم به فیلم‌های زیادی برمی‌خوریم که در آن‌ها به این شمایل فلزی ارجاع داده شده است. <کوکب سیاه / ۲۰۰۶> برایان دی پالما یکی از بهترین نمونه‌ها است اما از <سوپرمن / ۱۹۷۸>، <باگزی / ۱۹۹۱>، <اد وود / ۱۹۹۴> و <نمایش ترومن/ ۱۹۹۸> هم نباید غافل شد. امروزه سیستم حفاظتی پیچیده‌ای برای محافظت از این سازه در اطراف آن نصب شده است و اگر کسی بیش از ۵۰ یارد به آن نزدیک شود سر و کارش با پلیس لس‌آنجلس است. هیچ بعید نیست اگر روزی این سیستم حفاظتی از کار بیفتد باز هم کسانی مانند پگ انتویستل که در عین شیفتگی و دلباختگی از سینمای آمریکا سرخورده شده‌اند با سقوط از بالا‌ی یکی از آن حروف مرگی نمادین را برای خود رقم بزنند.

یحیی نطنزی