۵ نکته ای که باید درباره مسواک هایتان بدانید

از محل نگهداری تا تعویض منظم

اصل اول این است که باید به اندازه یک نخود روی مسواک خمیردندان بگذارید و شستن دندان‌هایتان حداقل ۲دقیقه طول بکشد...

اگر این اصل را رعایت کنید، تمام خمیر دندان حین مسواک زدن حل می‌شود و مسواک با قرار گرفتن چند ثانیه‌ای زیر شیر آب، به خوبی تمیز خواهدشد اما برخی افراد روی تمام سطح مسواکشان، خمیردندان می‌مالند و در کمتر از ۲ دقیقه کار مسواک زدن را به پایان می‌رسانند. در این صورت امکان باقی ماندن خمیردندان در لابه‌لای موهای مسواک وجود دارد. چنین افرادی باید لابه?لای موهای مسواک را با انگشت زیر شیر آب تمیز کنند تا بقایای خمیردندان از بین برود. البته بهتر است که به جای این کار، اصل اساسی مسواک زدن را به‌خاطر بسپارید.

اما از اینکه بگذریم، می‌رسیم به ۵ سؤال رایجی که درباره مسواک می‌پرسند و ? نکته‌ای که شما باید درباره مسواک‌هایتان بدانید.

۱. مسواک را کجا نگه داریم؟

از آنجا که مسواک داخل دهان می‌رود و با بهداشت دهان و دندان سر و کار دارد، باید مراقب بود آلوده نشود.‌ بهتر است موهای مسواک پس از مسواک کردن خشک شود و داخل درپوش قرار گیرد و در محیط تمیزی نگهداری شود. قرار دادن مسواک‌های درپوش‌دار داخل دستشویی مانعی ندارد اما برای احتیاط بیشتر و آلوده‌نشدن آن به انواع آلودگی‌های محیطی، می‌توان مسواک را در مکانی جز دستشویی قرار داد. مسواک‌هایی تهیه کنید که درپوش داشته باشد. می‌توان درپوش‌ها را جداگانه‌ هم از فروشگاه‌ها خرید و موهای مسواک را پس از استفاده، داخل این درپوش‌ها قرار داد.

۲. آیا باید بعد از درمان ناراحتی‌های دهان و دندان، مسواک خود را دور بیندازیم؟

برخی از افراد معتقدند پس از درمان هر نوع ناراحتی دهان و دندان باید مسواک را دور انداخت و مسواک جدیدی تهیه کرد؛ در صورتی که اینطور نیست.

مشکلات معمولی دهان و دندان مانند پوسیدگی یا ناراحتی‌های لثه‌ای یا حتی در موارد بسیار خاصی ایجاد یک ضایعه عفونی در دهان باعث نمی‌شود مجبور شویم مسواک را دور بیندازیم. به‌طور کلی باکتری‌های فراوانی در دهان ما وجود دارند و محیط دهان به‌هیچ‌وجه کاملا استریل نیست. به‌همین دلیل دور انداختن مسواک پس از درمان مشکلات دندان‌ها و لثه، توصیه نمی‌شود.

۳. مسواک با موهای نرم بهتر است یا مسواک با موهای سفت؟

۳ نوع مسواک مختلف در بازار وجود دارد؛‌ مسواک‌هایی با موهای نرم، متوسط و سخت. مسواک‌های نرم که موهای نرمی دارند، بیشتر برای کسانی مناسب هستند که به مشکلات لثه‌ای مانند تحلیل‌لثه دچارند. از آنجا که قدرت سایندگی مسواک‌های سخت بیشتر از سایر مسواک‌هاست، استفاده از آنها به بیماران مبتلا به ناراحتی‌های لثه توصیه نمی‌شود اما افراد عادی که مشکل دندانی یا لثه‌ای خاصی ندارند، می‌توانند از مسواک‌هایی با موهای نرم تا متوسط استفاده کنند. مسواک‌های سخت کاربردهای خاصی دارند و چندان برای افراد عادی مناسب نیستند. استفاده از آنها به‌صورت مقطعی به کسانی که به‌دلیل مصرف سیگار یا چای و قهوه زیاد، دندان‌هایشان رنگ‌گرفته است، توصیه می‌شود. فردی که باید مسواک سخت استفاده کند، باید روش صحیح مسواک زدن را بداند تا سختی موهای مسواک باعث آسیب لثه و دندان‌هایش نشود.

۴. دندان‌های بچه‌ها را از چه زمانی مسواک کنیم؟

اولین دندان بچه‌ها که معمولا در سنین ۶ تا ۸ ماهگی می‌روید، نیاز به مراقبت دندان‌پزشکی دارد. به‌طور طبیعی امکان مسواک زدن برای بچه ۶ ماهه وجود ندارد اما مادر یا پدر باید پس از هر بار خوردن شیر یا غذای کمکی، با یک گاز استریل نم‌دار، دندان‌های کودک خود را به‌آرامی تمیز کند.

از هر زمانی که احساس کردید، می‌توانید مسواک زدن را برای فرزندتان آغاز کنید، باید این کار را انجام دهید. تا زمانی که رفلکس بلع بچه‌ها کامل نشده و ممکن است خمیردندان را ببلعند، باید از خمیردندان‌های بدون فلوراید برایشان استفاده کرد اما زمانی که توانست محتویات داخل دهانش را بیرون بریزد، می‌توان خمیردندان‌های فلورایددار مخصوص کودکان را برای شستن دندان‌های او به کار برد. البته میزان فلوراید موجود در خمیردندان کودکان از میزان فلوراید موجود در خمیردندان بزرگ‌ترها کمی کمتر است و به‌همین دلیل استفاده از خمیردندان مخصوص بچه‌ها برای این گروه سنی بهتر است.

مسواک‌ زدن دندان‌های بچه‌ها تا حدود ۳ یا حتی ۴سالگی باید به عهده والدین باشد و والدین می‌توانند تشخیص دهند چه زمانی کودک می‌تواند به تنهایی دندان‌هایش را مسواک کند.

شما به‌عنوان پدر یا مادر یک کودک، باید از اولین مرتبه دندان‌های او را با روش صحیحی مسواک کنید و پس از سپردن این مسوولیت به خود او هم، تا مدتی بر مسواک‌زدنش نظارت داشته باشید. بد نیست بدانید مسواک زدن بچه‌ها باید تا سن ۷ سالگی زیر نظر والدین انجام شود.

۵. مسواک را چندوقت یک‌بار عوض کنیم؟

معمولا توصیه می‌شود به محض باز شدن موهای مسواک از یکدیگر، آن را دور بیندازید و مسواک جدیدی بخرید. اگر اصول صحیح مسواک زدن را رعایت کنید و هنگام مسواک کردن دندان‌هایتان، فشار بیش از اندازه‌ای به موهای آن و دندان‌های خود وارد نکنید، عمر مسواک به ۳ تا ۶ ماه هم می‌رسد. هنگام مسواک زدن باید فشار دست روی مسواک به اندازه فشار قلم در انگشتان باشد. در صورت استفاده نادرست از مسواک، ممکن است عمر آن حتی به ۱ تا ۲ ماه هم کاهش یابد.

دکتر محمدرضا خامی

استادیار گروه سلامت دهان و دندان‌پزشکی اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی تهران