مهمتر از یک انتخاب

هاشمی رفسنجانی شاید تا ته جبهه خویش عقب نشست ولی دوباره چنان آغاز کرد که گویی روز از نو و روزی از نو شده است

اگر برای سیاستمداری آقای هاشمی رفسنجانی هیچ دلیل و بیننده یی وجود نداشت جز اینکه وی ساکن دائمی و فعال خانه سیاست است و برای هر فصلی فکری دارد و سخت کوشانه و پرحوصله کافی بود که او را در زمره سیاستمداران زیرک جهان برشماریم.

او فصل گرم سیاست ورزی خویش را پس از انقلاب در بالاترین سطح مدیریتی در شورای انقلاب و وزارت و ریاست بر وکلا و فرماندهی جنگ و ریاست جمهوری گذراند تا به فصل سرد و انزوای خویش در دوران اصلاحات رسید، تصور آن بود که زمستان فعالیت هاشمی رفسنجانی با اتمام عصر مسوولیت خاتمی به سر رسد ولی ناگهان از جایی که انتظارش را نمی داشت بر این تصور مهر باطل زدند و وی به همراه قاطبه صاحب نظران سیاسی متوجه شدند مخالفان عمده اش در جایی دیگر بیتوته کرده اند و آنها از اصلاح طلبان مخالفی که ظرفیت موافقت را هم دارند بسی با انگیزه تر، قدرتمندتر و در هجوم و تخریب گشاده دستی بیشتری از خود نشان می دهند.وی انتخابات ریاست جمهوری نهم را واگذاشت و شکایت خویش به خداوند برد ولی برخلاف انتظارات با انزوای خویش عرصه را به رقیبان تقدیم نکرده و شاید بسیاری عجب داشتند که این همه حوصله و تحمل و سماجت، غریب و بعید و نادر است.

هاشمی رفسنجانی شاید تا ته جبهه خویش عقب نشست ولی دوباره چنان آغاز کرد که گویی روز از نو و روزی از نو شده است.وی در انتخابات مجلس خبرگان شرکت کرد و چون پیروز شد همه فهمیدند که هاشمی رفتنی نیست و هرکس در ایران سیاست پیشه کند باید جایی در معادلات خود برای او تعبیه کند.و اما حالا وی بر کرسی ریاست مجلس خبرگان تکیه زده است و پس از دوران ریاست جمهوری خود به یکی از بالاترین موقعیت های سیاسی دست یافته است.اهمیت و اولویت ریاست خبرگان هر چه هست فرع بر موقعیتی جدید است که وی در فضای سیاسی کشور به دست آورده است.او درست در زمان قدرت نسل سوم انقلاب و دیگرانی که به هرحال حاشیه را بیشتر از متن تجربه کرده بودند در حال احیای منزلت شیوخ انقلاب است، حالا دیگر زندان رفته های رژیم گذشته دوباره نفسی تازه می کنند که می شود ماند یا اگر رفته بودند می شود برگردند. چیرگی بر کهولت سن و ارائه حرف های نو و زمانه پسند راهی است که هاشمی رفسنجانی به آرامی آن را آغاز کرده و در تلاشی پرمدارا پیوند نسل های اول تا سوم را هدف گرفته است.

رویدادی که دیروز در مجلس خبرگان رخ داد قدرتمندان جدید را متقاعد خواهد کرد که نسل اول انقلاب هنوز از زمینه ها و بسترهای لازم جهت تجدیدفراش برخوردار است و شعارهای تند و متهورانه از چنان ظرفیتی برخوردار نیست که آنان را برای همیشه به حاشیه رهنمون سازد.اگر هاشمی رفسنجانی به تنهایی قادر است که از اهرم های درونی و برونی از رایزنی ها و چانه زنی ها و خاطرات و اسرار در اختیار خویش بهره گیرد و آرام و بی هزینه خود را تا کرسی ریاست مجلس خبرگان برساند، در اردوگاه اصلاح طلبان هم ظرفیتی به مراتب بالاتر وجود دارد که اگر صبر کنند و راه سیاست و دیپلماسی را بر تعجیل های بی مورد ترجیح دهند حتماً دوران بر صدرنشستن شان دوباره فرا خواهد رسید و اتفاقاً این بار خوب یافته اند که قطار سیاست را تندی همان و شکستن همان.

اصلاح طلبان هم اینک سه تجربه گرانبها را پیش روی دارند؛ اول هزیمت خویش و علل و اسباب آن را خوب دیده اند، دوم راه و رسم پیروزی آرام اسلام گرایان را در ترکیه به عینه مشاهده و سوم مشی هاشمی رفسنجانی را لمس کرده اند و چگونگی تعامل با نظام را بهتر از همیشه دریافته اند.لذا باید دانست که فضای سیاسی کشور همچنان سه قطبی خواهد بود و واقعیات جامعه نشان می دهد که استیلای یک قطب و جریان برای همیشه مقدور نخواهد بود. ریاست هاشمی رفسنجانی بر مجلس خبرگان را می توان شکافی در حاکمیت یکنواخت تلقی کرد که حتی با سخت افزارهایی چون ردصلاحیت نمی توان از عمیق شدنش جلوگیری کرد. اتفاقی که در مجلس خبرگان افتاد واقعیت بزرگ تری در جامعه را نشان می دهد که قاعده حذف در جامعه هم خریدار چندانی ندارد و اگر در میان شیوخ نظام هاشمی نه تنها قابل حذف نیست که صلاحیت ریاست را دارد، پس در جامعه هم جریان هایی چون هاشمی و خاتمی،کروبی و... قابل حذف نیستند و تا رسیدن به قدرت شاید تنها یک انتخابات فاصله داشته باشند. دیروز شیوخ نظام آرام و بی هیاهو بر جریان امور نقدی زدند که فعلاً هاشمی رفسنجانی نماینده و ابراز کننده آن نقد است. دیروز در مجلس خبرگان رهبری هم راهی درونی با خمیرمایه های اصلاحی اما کاملاً در چارچوب نظام باز شد.

حعفر گلابی