بازگشت دوبله به سینمای ایران

دست‌کم به عنوان یک مخاطب از تماشای فیلم جرم لذت نبردم و البته الان سال‌هاست که هیچ فیلمی از مسعود کیمیایی مرا مجذوب خود نساخته است. فیلم جرم را هم البته با صدای سر صحنه دیدم نه …

دست‌کم به عنوان یک مخاطب از تماشای فیلم جرم لذت نبردم و البته الان سال‌هاست که هیچ فیلمی از مسعود کیمیایی مرا مجذوب خود نساخته است. فیلم جرم را هم البته با صدای سر صحنه دیدم نه نسخه دوبله شده آن. با این حال مسعود کیمیایی نسخه دوبله شده این فیلم را نیز اکنون در اکران عمومی به نمایش گذاشته که نقطه عطف و قابل توجه‌ای در سینمای ایران است. اگرچه جرم به طریقه صدای سر صحنه فیلمبرداری شده، اما وسوسه تکرار سال‌هایی که طنین صدای قهرمانان فیلم‌های قیصر و گوزن‌ها و سرب و تیغ و ابریشم سالن‌های سینما را می‌لرزاندند، کیمیایی را وسوسه کرد تا جرم را دوبله کند.

خسرو خسروشاهی مدیر دوبلاژ و سرپرست گویندگان فیلم جرم است و بزرگانی چون منوچهر اسماعیلی، چنگیز جلیوند، ناصر مدقال‌چی، خسرو شمشیرگران، حسین عرفانی، منوچهر والی‌زاده، مینو غزنوی، زهره شکوفنده، و... در آن صداپیشگی کرده‌اند. دوبله فیلم جرم از ۲۲ تا ۲۷ آبان به مدت یک هفته در استودیو رها انجام ‌شد. اینک پس از سال‌های ابتدایی دهه ۷۰، که دوبله فیلم‌های ایرانی با حضور تکنیک صدابرداری سرصحنه کاملا به فراموشی سپرده شد و در کارنامه مسعود کیمیایی نیز پس از فیلم دندان مار (۱۳۷۱) همه فیلم‌ها با صدابرداری سرصحنه ساخته شدند، اکران جرم با صدای دوبلورهای شناخته شده، می‌تواند اتفاق تازه‌ای در اکران باشد. چه بسا بسیاری از شخصیت‌های بزرگ سینمایی و بازیگران محبوبی که در حافظه تاریخی مردم تثبیت و ماندگار شده‌اند این موقعیت را نه صرفا به‌واسطه توانمندی خود در بازیگری که از قدرت صداهای زیبایی گرفته‌اند که هنرمندان دوبله برای آنها به ارمغان آورده‌اند.

با این که صدابرداری سر صحنه هم نشانه پیشرفت و تحول صنعت سینمای ایران از حیث فنی است و هم این که به واقعی‌تر شدن فیلم کمک بیشتری می‌کند، اما بد نیست به تناسب فیلم‌ها و دلیل‌های دراماتیکی و تاریخی، برخی از فیلم‌های ایرانی با دوبله تولید شوند.

در ایران که واجد صنعت دوبله قدرتمندی است، بهره گیری گاه بگاه از آن درفیلم‌های وطنی هم لازم به نظر می‌رسد. صداهای آشنا و تاثیرگذار دارای حسی قدرتمند هستند که می‌توانند برجذابیت و تاثیرگذاری فیلم افزوده و به محبوبیت بازیگران و شخصیت‌ها کمک کنند. هرچند نسخه دوبله فیلم جرم تنها در ۳ سالن سینمایی قابل تماشاست، اما نفس انجام دوبله برای این فیلم حتی اگر چندان موفق هم نباشد، خلاقانه و جسورانه است که به فروش آن کمک می‌کند. کنجکاوی برای این‌که بازی و دیالوگ‌گویی حامد بهداد یا پولاد کیمیایی را با صدای دوبله شده و متفاوت ببینیم، می‌تواند یک انگیزه قوی برای رفتن به سینما باشد. از این طریق، فن و هنر دوبله کشور نیز فضایی متفاوت را تجربه کرده و در مسیر رشد و تحول تازه‌ای قرار می‌گیرد. شاید همین اتفاق ، نقطه عزیمتی باشد برای بازگشت به دوران طلایی دوبله در سینمای ایران.