اذان و ثواب اذان گویان

فصیح ترین شما باید اذان بگوید و فقیه ترین تان باید بر شما امامت کند

● خلاصه ای از شرایط اذان و اقامه

- اول : نیت است و ادامه آن تا آخر اذان و اقامه .

- دوم : عقل و ایمان است (اما در مورد بلوغ ، اقوی این است که بلوغ معتبر نیست مخصوصا در اذان و بویژه در اذان اعلامی که می توان اکتفا به اذان و اقامه کودک ممیز نمود اگر شنید با حکایت کرد که برای جماعت می گوید، کفایت این اذان برای خودش جای اشکال نیست ) اما در مورد جنسیت ، مرد بودن تنها در اذان اعلامی شرط است .

- سوم : ترتیب است که اول اذان و بعد اقامه را بگوید، همینطور رعایت ترتیب در فصول اذان و اقامه شرط است .

- چهارم : موالات و پشت سر هم گفتن فصل های هر یک از اذان و اقامه . همینطور حفظ موالات بین خود اذان و اقامه و بین این دو و نماز. پس اگر بین هر کدام فاصله غیر معمول (در عرف متشرعه ) پیش آید، باطل می شود.

- پنجم : اذان و اقامه را صحیح بگوید و ترجمه آن کافی نیست و تبدیل حرفی به حرف دیگر نیز کفایت نمی کند (مثلا صلوة را با سین بگوید).

- ششم : داخل شدن وقت .

- هفتم : وضو داشتن (در اقامه شرط است نه در اذان ).

امیرمومنان علی علیه السلام: «لیوذن لکم افصحکم، و لیومکم افقهکم؛ فصیح ترین شما باید اذان بگوید و فقیه ترین تان باید بر شما امامت کند.

● مستحبات اذان و اقامه

▪ مستحب است مؤذن

۱) رو به قبله باشد

۲) ایستاده بگوید

۳) در اذان وضو داشته باشد (اما در اقامه لازم است نه مستحب )

۴) بین اذان و اقامه صحبت نکند (بلکه پس از گفتن قد قامت الصلوة حرف زدن مکروه است )

۵) در حال استقرار بگوید (در حال اقامه بدن آرام باشد)

۶) آخر فصول را جزم بدهد (با تأنی در اذان و سرعت در اقامه )

۷) الف وهای اسم جلاله الله را در هر فصلی که این اسم هست فصیح بگوید

۸) هنگام اذان انگشت در دو گوش بگذارد

۹) در اذان صدا را بکشد و بلند بگوید (بلکه در اقامه هم بلند بگوید اما کوتاهتر از اذان )

۱۰) بین اذان و اقامه فاصله بیاندازد (یا با دو رکعت نماز خواندن یا چند قدم راه رفتن یا شستن و یا سجده کردن (فاصله با دو رکعت نماز را اغلب فقها در مورد غیر نماز مغرب مستحب می دانند.) یا ذکر گفتن یا دعا کردن یا سکوت نمودن ).

● اذان و ثواب اذان گویان

▪ روایات

- پیامبر اکرم صلی الله علیه واله وسلم

انّ اهل السّماء لا یشمعون من اهل الارض شیئا الا الا دان؛ ساکنان آسمان تنها اذان مردم روی زمین را می شنوند.(المجروحین ج ۲ ،ص ۶۴)

«... و امّا الادان فیحشر مودن امّتی مع النبیین و الصّدیقین و الشّهداء؛ ... و اما اذان، پس اذان گویان امّتم با پیامبران و صدیقان و شهیدان محشور می شوند.» (الاختصاص ص ۳۳)

- امیرمومنان علی علیه السلام

«لیوذن لکم افصحکم، و لیومکم افقهکم؛ فصیح ترین شما باید اذان بگوید و فقیه ترین تان باید بر شما امامت کند. » (دعائم الاسلام ج ۱ ص ۱۴۷)

- امام باقر علیه السلام

کان رسول الله صلی الله علیه واله وسلم اذا سمع الموذن یوذن قال مثل ما یقوله فی کل شیء؛ رسول خدا صلی الله علیه واله و سلم هنگامی که اذان موذّن را می شنید، آنچه را موذّن می گفت تکرار می کرد.(جامع احادیث شیعه ج ۴ص۶۶۴)

- امام صادق علیه السلام

ان سمعت الاذان و انت الخلاء فقل مثل ما یقول الموذن و لا تذع ذکر الله عزّ و جلّ فی تلک الحال لان ذکرالله حسن علی کل حال؛ اگر در حال قضای حاجت اذان را شنیدی، آنچه را موذن می گوید تو نیز بگوی و یاد خداوند را در آن حال وامگذار، زیرا یاد خدا در هر حالی نیکوست.(علل الشرایع ص ۲۸۴)

اطول النّاس اعناقاً یوم القیامة الموذنون؛ بلندترین مردم در روز قیامت اذان گویانند.(ثواب الاعمال ص ۵۲)

● ثواب نمازی که با اذان و اقامت است

▪ روایات

- پیامبر اکرم صلی الله علیه واله و سلم

الدّعاء بین الاذان و الاقامة لا یزد؛ دعای میان اذان و اقامه رد نمی شود.(الاثناعشریه ص۸)

- امیرمؤمنان علی علیه السلام

من صلی باذان و اقامة صلّی خلفه صف من الملائکة لا یری طرفاه، و من صلّی باقامة صلّی خلفه ملک؛ هر کس با اذان و اقامه نماز بخواند یک صف از فرشتگان که دو طرفش دیده نمی شود پشت سرش نماز خواهند خواند، و هر کس با اقامه نماز بخواند یک فرشته پشت سرش نماز می خواند.(ثواب العمال ص ۵۴)

- امام صادق علیه السلام

اذا اذنت و اقمت صلّی خلفک صفّان من الملائکة، و اذا اقمت صلّی خلفک صفّ من الملائکة؛ هر گاه اذان و اقامه بگویی دو صف از فرشتگان پشت سرت نماز می خوانند، و هر گاه اقامه بگویی یک صف از فرشتگان پشت سرت نماز خواهند خواند.(جامع احادیث شیعه ج ۴ ص ۶۲۴)

منابع : کتاب حکمت های درخشان،علیرضا صابری یزدی،

کتاب : اذان و اقامه در اسلام ،مؤ لف : موسی خسروی

فرآوری : بصیرت